5.500 lobbyorganisaties in register: 'Blijft promopraatje'

Zowat 5.500 individuele lobbyisten en organisaties schreven zich al in in het Transparency Register van de Europese Unie. Maar dat is slechts het topje van de ijsberg, zegt ALTER-EU.

Goed een jaar geleden voerde Europa een transparantieregister in, waar de duizenden lobbyisten en organisaties in Brussel zich kunnen registreren. Brussel is na Washington de tweede grootste lobbyhoofdstad ter wereld en de besluitvoering van de Europese Unie wordt in sterke mate beïnvloed door belangengroepen. Op zowat 33.033 EU-ambtenaren zijn er, naargelang de schatting, 15 tot 25.000 lobbyisten.

Een blik op het register leert dat op dit moment 5.492 groepen en individuen ingeschreven zijn. "Het is moeilijk die informatie te beoordelen, omdat het niet duidelijk is welk percentage dit is", zegt Koen Roovers van ALTER-EU aan brusselnieuws.be. ALTER-EU is een coalitie van maatschappelijke verenigingen die ijvert voor ethiek en transparantie in de lobbywereld.

"Het grote mankement van het register is dat de registratie vrijwillig is", legt Roovers uit. "Daardoor blijft het voor veel bedrijven een promopraatje: ze zijn zogezegd transparant, maar over wie hun klanten zijn of hoe ze gefinancierd worden, vind je niets terug."

Monsanto en Goldman Sachs
Heel wat bedrijven laten het register helemaal links liggen. "Reuzen als Monsanto, Deutsche Bank en Goldman Sachs staan er niet in. Misschien zijn de bedrijven die voor hen lobbyen wel geregistreerd, maar zeggen zij niet wie hun klanten zijn."

Het aantal lobbyisten neemt hand over hand toe naarmate de Europa meer bevoegdheden krijgt. "In de jaren tachtig waren het er zowat 8.000, nu gaan de schattingen tot 25.000. Vijftig procent van de nationale wetgevingen wordt in Brussel gemaakt. Het is dus efficiënter om hier te lobbyen."

In Washington zijn er nog meer lobbyisten aan het werk, maar daar is registratie van bedrijven en hun financiering wel verplicht. "Het huidige systeem is niet voldoende om schandalen zoals die rond Commissaris John Dalli, genoemd in een omkoopschandaal met de tabaksindustrie, te voorkomen. En dat doet het publiek vertrouwen in Europa geen deugd."

'Helft van belangrijke spelers geregistreerd'
Bij het Europees Parlement, dat samen met de Commissie het initiatief nam voor het register, dringen ze verder aan op registratie. "Hoe meer bedrijven meedoen, hoe efficiënter het instrument", klinkt het daar. Bovendien zijn lobbybedrijven verplicht zich te registreren als ze toegang willen krijgen tot het Europees Parlement.

Het Duitse Europese parlementslid Rainer Wieland (CDU), een van de initiatiefnemers van het register, is gematigd positief over de resultaten. "Ik schat dat ongeveer de helft van de belangrijke spelers geregistreerd is", zegt Wieland aan brusselnieuws.be. "Veel lobbyfirma's in Brussel zijn immers louter postbussen, ze hebben geen personeel in dienst."

Of registratie in de toekomst verplicht moet worden, daar wil Wieland zich liever niet over uitspreken. "Dat moet bekeken worden", zegt hij. "Het kan misschien interessanter zijn om in de toekomst naar de lobbybudgetten te kijken in plaats van naar het aantal mensen dat actief is. Dit register is in ieder geval een goed begin. We moeten in de toekomst evalueren wat we er verder mee gaan doen."