Standpunt BDW: Oscar Wilde

De faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de VUB moet de komende vijf jaar 800.000 euro besparen. Dat is een pak geld. Dat staat te lezen in het jongste nummer van het studentenblad De Moeial en daar maken de studenten zich (terecht) zorgen over.

De verklaring voor de besparingen is de eenvoud zelve: Letteren en Wijsbegeerte is een van die faculteiten die tot de rode faculteiten behoort. Rode faculteiten zijn faculteiten die meer kosten dan ze opbrengen. En dat is vloeken in de neoliberale kerk die Europa in haar greep heeft.

Dat marktdenken heeft vorige zomer al een slachtoffer geëist: decaan Georges Declercq van de faculteit wou niet meestappen in het besparingsplan. Hij vond dat het rectoraat hem de besparingen door de strot duwde. Maar tegelijk beseft ook hij wel dat de besparingsdrift geen uitvinding van de VUB is: “Die besparingen op zachte wetenschappen zijn een internationaal fenomeen. Wij zitten in de hoek waar de klappen vallen omdat wij weinig middelen kunnen genereren.” Hoe zei Oscar Wilde het ook al weer? “Mensen kennen tegenwoordig overal de prijs en nergens de waarde van.” Een paar jaar geleden zijn de Communicatiewetenschappen weggehaald uit Letteren en Wijsbegeerte en verhuisd naar Sociale en Economische Wetenschappen. De Communicatiewetenschappen brachten wel geld in het laatje. Vreemd.

Universiteiten zijn instellingen met een grote mate van autonomie en zo hoort het ook, maar ze worden ook gesubsidieerd. En dat is al even terecht. Daarom moet een discussie over besparingen zowel in de samenleving gevoerd worden – en niet alleen in het parlement – als aan de universiteit. De universiteiten moeten zich gezamenlijk schrap zetten om van de overheid ook in de toekomst voldoende middelen te krijgen.

Natuurlijk moet een universiteit artsen en ingenieurs afleveren. Maar in een wereld die razendsnel evolueert hebben we vaste waarden als Wijsbegeerte evenzeer nodig. Misschien wordt Moraalfilosofie wel de discipline van de toekomst. Vlaanderen behoort samen met Nederland tot de meest ontkerstende delen van de Westerse wereld, tegelijk is er een grote instroom van migranten mét een godsdienst. Godsdiensten die bovendien hun plaats opeisen in de publieke ruimte. We hebben meer dan ooit moraalfilosofen van verschillende universiteiten nodig die zich mengen in het publieke debat. Besparen op Wijsbegeerte mag ook daarom geen optie zijn. Wijsbegeerte moet de studierichting par excellence zijn, aan iedere universiteit. En aan de VUB als enige vrijzinnige universiteit in Vlaanderen zo mogelijk nog meer.