VGC: 'Examens hadden niets te maken met jobinhoud'

Een aantal betrokken ambtenaren die hun job verliezen bij de gemeenschapscentra of de VGC, zijn niet te spreken over de examens die aan de ontslagronde vooraf gingen. “Om het best een sudoku invullen, daar leek het op.”

Donderdag voeren de gemeenschapscentra en VGC-personeel de hele dag actie tegen de besparingen en ontslagen. De gemeenschapscentra zullen dan symbolisch de deuren sluiten en de sleutels overhandigen aan de betrokken VGC-collegeleden De Lille (Groen), Grouwels (CD&V) en Vanhengel (Open VLD).

Want doordat heel wat mensen die er tijdelijk werkten, niet door een generiek examen raakten, komt de werking van de centra in het gedrang, zeggen ze. Voor dat examen (een postvakoefening waarbij kandidaten in een fictieve mailbox taken afwerken, een verbale redeneerproef, een logicatest en een persoonlijkheidstest) slaagde een kleine helft van de interne deelnemers.

Yannick Bochem, al vier jaar cultuurfunctionaris van de Vaartkapoen in Molenbeek, is bij de niet-geslaagden, net als de centrumverantwoordelijke. “Vier jaar geleden slaagde ik voor het A-examen. Deze keer deed ik ook mee aan het B-examen, maar ik slaagde niet.”

Het probleem lag bij de persoonlijkheidstest, waarbij de kandidaten zichzelf moesten beoordelen. “Ik vond blijkbaar visieontwikkeling niet belangrijk. Vreemd, want dat is een integraal deel van mijn job. Maar: ‘U geeft zelf aan in uw persoonlijkheidstest dat u niet prioritair met cijfers bezig bent.’ Natuurlijk ben ik in onze buurtwerking in de eerste plaats bezig met mensen. Maar dat wil niet zeggen dat ik dat zonder analyse doe – iets waarin ik volgens de logicatest dan weer erg sterk ben.”

De tests hebben volgens haar dan ook niets met de jobinhoud te maken. “Zo goed mogelijk een sudoku invullen, zo voelde het een beetje.”

Omdat haar job van cultuurfunctionaris naar een B-niveau zakt, kan ze niet solliciteren. “Als ik telefoneer, zeggen ze: ‘Waarover klaag je? Solliciteer toch voor een andere A-job binnen de administratie?’ Ze zien ons als inwisselbare ambtenaren die allemaal om het even welk werk kunnen doen. Maar ik werk als cultuurfunctionaris vanuit een sterk engagement en na een relevante opleiding. ‘Misschien ben je wat te sterk betrokken bij je job’, zeggen ze dan.”

“Uiteindelijk vind ik die vreemde examens niet eens het belangrijkste. Het gaat ook om de visie. Ineens moeten alle cultuurfunctionarissen een B zijn en alle centrumverantwoordelijken een A, waar dat vroeger telkens A of B was. Zo vormden ze een tandem, en konden bijvoorbeeld ook mensen met een hogeschooldiploma verantwoordelijke worden. Nu wordt dat allemaal veel strakker, en zullen de B's verantwoordelijkheid verliezen."

Bij de gemeenschapscentra worden volgens de vakbonden 11 A-functies geschrapt, en komen er 18 B-functies bij. "Er verdwijnen ook 22 D-functies, bij de VGC zijn dat er 43. Met andere woorden: de mensen van niveau D doen vergeefs aan dit examen mee”, klinkt het bij de actievoerders.

‘Niet creatief genoeg’
Niet enkel in de gemeenschapscentra, maar ook in de VGC-administratie moeten heel wat mensen vertrekken. Ook zij stellen zich vragen bij de relevantie van de examens.

P. bijvoorbeeld, die al verschillende jaren in dienst is bij de VGC-administratie en telkens een goede evaluatie kreeg. “Keer op keer kreeg ik een nieuw tijdelijk contract. Uiteindelijk kreeg ik er nog een met de boodschap dat dat het laatste zou zijn, want dat er examens kwamen.” Koosjer is dat niet, want P. was lang genoeg in dienst om wettelijk recht te hebben op een vast contract.

P. vroeg of er geen contract kon komen op basis van de goede evaluaties. “Dat kon niet, want dat zou niet transparant zijn.” Uiteindelijk oefent P. voor het examen: een postvaktest, een verbale redeneertest, een logicatest en een persoonlijkheidsproef.

Maar zonder succes, want P. blijkt niet geslaagd. Ook daar bleek de persoonlijkheidstest het probleem. “Ik scoorde goed op organisatietalent, samenwerking, analyserend vermogen, enzovoort. Maar uit mijn persoonlijkheidstest bleek dat ik niet creatief genoeg dacht. Daar herkende ik mezelf niet meteen in. Het was ook de laatste test die we moesten afleggen nadat we al helemaal murw waren van het bolletjes kleuren en vierkantjes spiegelen – vaardigheden die ik nu niet meteen elke dag nodig heb in mijn job.”

Ook collega K. slaagde niet. "Competenties bepalen op basis van een persoonlijkheidstest: dat is toch erg arbitrair. Ik wil niet overlopen van zelfmedelijden, maar als mensen die keer op keer goed geëvalueerd worden niet slagen, kun je je toch vragen stellen.”

Ambtenaren die wel een vast contract hebben, zien de situatie eveneens met lede ogen aan. "Mensen die we nodig hebben, moeten afvloeien”, zegt een ambtenaar die al meer dan tien jaar bij de organisatie werkt. “Allemaal ervaring die verdwijnt. De achterblijvers zitten met de lopende dossiers en moeten telkens nieuwelingen opleiden. Mensen kregen keer op keer een tijdelijk contract, soms op de vervaldag, en er zat jaren tussen de aankondiging en de organisatie van de examens. Is dat de manier waarop we met personeel omgaan? Dat is erg demotiverend, ik zie mensen vrijwillig opstappen. Ook leidinggevenden, wat nefast is voor de werking."

Heel de procedure hangt volgens P. niet meteen een positief beeld op van de ambtenarij. “De ambtenarij, waarin je blijkbaar zelf supercreatief moet denken, maar ondertussen wel vastloopt in procedurele mallemolens. Wat een cliché. Ook mijn collega’s kunnen het maar moeilijk geloven.”