Toon Bos over de impact van de veestapel op de Aarde

Jean-Marie Binst
© Brussel Deze Week
21/05/2008
Als een autovrije dag al iets bijdraagt tot een beter milieu, dan zou een dagje zonder vleesconsumptie zoveel méér opleveren. Laat je niet langer verleiden door de koks die een handvol spekjes aan alle recepten toevoegen. Of eet je liever de toekomst van je kinderen op? Toon Bos (45) steekt zijn kop niet langer in het zand, en zoekt zijn heil bij Boeddha.

Overdag rijdt Toon Bos wel met een bestelwagen voor een firma in industriële gasflessen rond, 's avonds komt hij enkel met een combinatie van lig- en bakfiets op straat. In 1997 begon hij met De Taxifiets in Gent (ligfietsen voor personenvervoer), een uitermate geschikt transportmiddel voor in de stad. Hij liet ook prins Laurent met zo'n knalgeel gevaarte door de Nieuwstraat rijden (zie link hiernaast), maar verder kwam het project in Brussel niet van de grond.

Vanaf de zomer gaat Toon Bos nog een stap verder: een meditatief leven leiden, door het boeddhisme te beleven in een westers jasje. Of zoals hij het zegt: 'leven in aandacht'. "Boeddhisme heeft het over aandachtig en bewust consumeren, ook als het over je voeding gaat," begint Bos. "Gezond eten dus, wat neerkomt op vegetarisme. Beoefenaars van het boeddhisme eten al tweeduizend jaar vegetarisch, uit mededogen met de dieren. Vandaag weten we ook dat we vegetarisch eten om de planeet te beschermen."

"Al te gemakkelijk wordt de impact van de vleesindustrie op het milieu overgelaten aan 'de andere'. Laten we beginnen met er zelf iets aan te doen."

Ondervoeding en alcohol

Op een meditatie-bijeenkomst leest Bos drie bladzijden cijfergegevens voor, over de nefaste gevolgen van de vleesindustrie op de opwarming van de planeet. "Vandaag meldt de Unesco dat veertigduizend kinderen per dag sterven van de honger of aan ondervoeding. Tegelijkertijd worden graan en maïs vooral geteeld om runderen, varkens of kippen te voederen - of om alcohol te produceren. In de VS is meer dan tachtig procent van de maïs­productie en meer dan 95 procent van de haver bestemd voor veevoer. Alleen al de runderen die vandaag op de wereld rondlopen, consumeren de hoeveelheid voedsel die nodig is voor de calorische behoefte van 8,7 miljard mensen; dat is meer dan de huidige wereldbevolking. Zou de honger met wat meer aandacht en respect voor de mens dan toch snel uit de wereld geholpen kunnen worden?"

"In november 2006 heeft de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, een uitvoerige impactstudie vrijgegeven, getiteld Livestock's long shadow: Environmental issues and options'. We kunnen er niet genoeg naar verwijzen. Al in het voorwoord staat: 'Het veebedrijf komt uit onze studie tevoorschijn als een van de drie grote boosdoeners in de ernstigste milieuproblemen, op elke schaal, van lokaal tot globaal.' De bevindingen van ons rapport suggereren dat de veestapel een belangrijke impact heeft op ontbossing en erosie, klimaatveranderingen, luchtvervuiling, watertekorten en de teloorgang van de biodiversiteit. De impact iszo significant dat we de sector bij hoogdringendheid moeten aanpakken."

"De veehouderij heeft een grote invloed op de atmosfeer en het klimaat. Ze is verantwoordelijk voor achttien procent van de broeikasgassen, gemeten naar de CO2-inhoud. Dat is een hoger aandeel dan het transport. Het komt erop neer dat het vetmesten van dieren meer broeikasgassen produceert dan alle auto's en vrachtwagens in de wereld samen. De veestapel staat ook in voor negen procent van de CO2-uitstoot, en 37 procent van het methaan, voornamelijk veroorzaakt door gasvorming in de maag bij herkauwers. (Methaan in de atmosfeer is 23 maal effectiever dan CO2 in het vasthouden van hitte, red.)"

"En er is meer. De vlees-, zuivel- en eiersector blijkt ook verantwoordelijk voor 65 procent van de uitstoot aan nitraat, meestal via mest. (Nitraatoxide als opwarmingsgas is driehonderd maal effectiever dan CO2, red.) Verder zorgen deze indus­trieën voor twee derde van de ammoniakuitstoot, die zorgt voor zure regen en de verzuring van het ecosys­teem."

Ontbossing en fecaliën

"Daar komt nog bij dat de veestapel zeventig procent van alle landbouwgrond bezet, of dertig procent van de aardoppervlakte. In het Amazonegebied is zeventig procent van het regenwoud gekapt om er grasland van te maken, en die ontbossing gaat nog altijd door."

"Erger nog is het gesteld met het kostbare drinkwater. Meer dan de helft van het drinkwater in de VS wordt gebruikt om dieren te kweken. Er is 37.000 liter water nodig om één kilogram vlees te produceren, terwijl er maar 370 liter water nodig is om een kilo graan te produceren."

"Het vee produceert een enorme hoop fecaliën, 130 maal meer dan het totaal aan menselijke uitwerpselen. Elke seconde wordt in de VS alleen 25 ton mest geproduceerd. Het grootste deel van het water om vee te drenken, komt in het milieu terug als urine en drek. Dierenmest bevat een aanzienlijke hoeveelheid vergif, antibiotica, zware metalen en ziektekiemen. Deze afvalproducten duiken onze rivieren en zeeën in en veroorzaken ziektes bij alle soorten levende wezens."

In actie

"2.500 jaar geleden waarschuwde Boeddha al: 'We zijn het vlees van onze kinderen aan het opeten.' (zie aanverwant artikel hiernaast) Ondertussen is duidelijk dat we onze hele planeet aan het opeten zijn."

"De adviezen van de VN zijn duidelijk: een halvering van de milieu-impact veroorzaakt door de veestapel, is net genoeg om de schade op het huidige peil te houden. We moeten vijftig procent minder vlees produceren - en dus ook vijftig procent minder vlees eten. Het VN-rapport stelt dat zelfs wanneer de vetmesterij op de helft terugvalt, we nog steeds een nieuwe technologie moeten vinden om de andere helft met minder vervuiling voor elkaar te krijgen, zoals speciale dierendiëten die de gasvorming in de maag (en dus de methaanuitstoot, red.) verminderen."

"Actie - collectief én individueel - is dringend nodig, als we verantwoord door het leven willen gaan. Iedereen kan makkelijk zijn steentje bijdragen door te eten in aandacht.

Vlees en welbehagen

"Ik verzeker je dat het heel makkelijk is om vlees op te geven, als je weet welk nobel doel je dient: de redding van de Aarde. Het zal je een gevoel van welbehagen geven. Van het ogenblik dat je deze belofte aan jezelf maakt en het engagement ten overstaan van anderen aangaat, zullen vrede, blijdschap en geluk je deel worden. Jij beslist over de toekomst van de wereld, en die van je kind."

"Zou het niet mooi zijn als heel Brussel daar een voorbeeld wil stellen? Wordt het geen tijd voor een vleesloze zondag? Als elke Brusselaar één dagje geen vlees zou eten (het gemiddelde verbruik in België is 43,6 kilo per capita per jaar, red.), dan besparen we met z'n allen 44 miljoen liter drinkwater." Tel uit uw winst!

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni