VUB is een referentie op vlak van topsport en studie

De dienst Topsport en Studie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) viert dit jaar zijn 25ste verjaardag. Het is uitgegroeid tot een voorbeeld, zowel op nationaal als internationaal vlak, en werkt momenteel onder meer samen met de Europese commissie. De dienst begeleidt 75 à 95 topsporters en begint terug met enthousiasme aan het academiejaar.

'H et begon allemaal met de vraag van een vader wiens zwemmende zoon een beurs kreeg van een Amerikaans universiteit," vertelt Paul Wylleman, hoogleraar sportpsychologie en diensthoofd van Topsport en Studie. "Waarom moest hij zo ver gaan om topsport met zijn studies te combineren? Paul De Knop (de huidige rector, red.) kreeg de opdracht om dit project uit te werken en na te gaan hoe je beide het best combineert."

En kijk, ondertussen is de dienst Topsport en Studie al 25 jaar aan het werk om topsporters te begeleiden tijdens hun studieloopbaan aan de VUB. De werking heeft zich ontwikkeld tot een geoliede machine die de sporters maatwerk aanbiedt. Al moeten zij geen faciliteiten verwachten.

"Wat we wel doen, is de organisatie van hun studies flexibeler maken. Dat is de sleutel. Ik denk bijvoorbeeld aan het opvangen van afwezigheden, omdat examens niet tijdens de vastgelegde periodes kunnen afgelegd worden. Daar komen onder meer ook extra lessen bij. Die begeleiding hangt af van het niveau dat de topsporters halen. Hoe hoger het niveau, hoe meer tijd ze in hun sport moeten steken. De sporters worden in drie categorieën onderverdeeld: A internationaal voor wie een internationaal of olympisch topniveau haalt, A voor wie nationaal en Europees top is en B voor wie nationaal een vaste waarde is en aanleunt bij de Europese top."

"De begeleiding plannen we op lange termijn. Zo krijgen sporters die in aanmerking komen voor de Olympische Spelen een individueel studietraject dat drie à vier jaar ver reikt. Waarom? Zo kunnen hun studies aangepast worden aan de inspanningen die ze moeten steken in het behalen van een selectie voor de Spelen, en aan de voorbereidingen op het tornooi zelf. Indien de sporter het toch niet haalt, dan hebben we altijd een plan B klaar."

Meer dan LO
Topsporters worden niet zonder boe of ba opgenomen in dit systeem. Een voorafgaand gesprek, met de ouders, is bijvoorbeeld een absolute vereiste. Het lessenrooster wordt meteen naast het competitie- en trainingsschema gelegd om na te gaan waar geschoven moet worden. Alles wordt in het werk gesteld om de sporter al de middelen in handen te geven om te slagen.

"Wij gaan meteen met de professoren praten om wijzigingen af te spreken, zodat de sporter zich daar niet mee bezig moet houden. Dat is een individueel werk dat bij elke topsporter verschilt. Wij gaan ook na of de student alles goed nakomt. Wij zorgen ervoor dat hij alleen aan zijn studies moet denken, maar hij moet ook zijn verantwoordelijkheid nemen."

"Als universiteit is ons voornaamste einddoel uiteraard het behalen van het diploma. Als dat gebeurt, zijn we geslaagd. Volgens onze laatste cijfers draait ons slagingspercentage rond 71 à 74 procent. Dat is hoger dan bij de gemiddelde student. Dat is niet onverwacht: de topsporters zijn het aangepast studeren meestal gewoon, ze krijgen veel steun en de keuze om te studeren is altijd doordacht."

Het idee dat een sporter sowieso Lichamelijke Opvoeding moet volgen leeft nog steeds bij sommigen, maar dat is uiteraard niet het geval. Het is zelfs niet evident omdat die richting heel wat praktijklessen inhoudt. Dus kwam de VUB met een oplossing op maat: "In plaats van te sporten, geven we hen vervangopdrachten. Dat noemen we topsportspecifieke carrièreplanning. Het houdt in dat ze een dagboek moeten bijhouden en analyses moeten maken van hun eigen topsportcarrière, op basis van de gevolgde lessen. De sporters bekijken de zaken zo op een andere manier en dat kan hun eigen carrière vooruit helpen. Naar mijn weten zijn wij de enige universiteit in Europa die dit aanbiedt."

Logies voor coaches en experts
Een van de sterkste punten van de VUB is de flexibiliteit die ze aanbieden. Ze beseffen dat ze niet over alle infrastructuur beschikken, dus zorgen ze ervoor dat de topsporter op de best mogelijk locatie kan trainen. Hun sportinfrastructuur biedt de basis aan en dat volstaat. Het idee hierachter is: laat de sporter trainen waar hij dat op de beste manier kan. Die aanpak is een van de redenen waarom de universiteit een grote naam heeft op vlak van topsport en studie.

"Er is absoluut internationale erkenning. In samenwerking met de ULB werken we aan een project van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om Brussel echt op de kaart te zetten op vlak van topsport en studie (zie artikel hieronder). We zijn ook fier dat we kunnen meewerken aan het Dual career plan (topsport en studie of topsport en tewerkstelling) van de Europese commissie. De VUB is daarvoor, op academisch niveau, een van de voorbeelden. De commissie wil met dit project topsport en studie in alle lidstaten ondersteunen, maar wil vooral helpen met het op poten te zetten in lidstaten waar die dienst afwezig is. Het is echt een enorm project, al moet het plan nog ter goedkeuring langs het Europees parlement passeren."

"Het nieuwe hotel op de campus is ook een goede zaak. Wij zullen er zeker van kunnen profiteren, bijvoorbeeld door buitenlandse coaches en experts hier te laten logeren. En als we vragen krijgen over ons werk, dan kunnen die mensen hier gewoon logeren en meedraaien. Dat gebeurt wel af en toe, want de VUB is een topsportgerichte universiteit."