'Geen sprake dat Stad project Sint-Katelijnekerk alleen betaalt'

Tot 12 mei kan iedereen suggesties doen voor de herbestemming van de Sint-Katelijnekerk aan de Vismarkt. “Brusselaars, grijp uw kans,” zegt Brussels schepen van Erediensten Alain Courtois (MR).

De kerk werd eind 2011 gesloten omdat het decanaat oordeelde dat het gebouw veel te groot was en te duur in verwarming en onderhoud. Dat het gebouw al twee jaar potdicht is, is er aan te zien. De stenen trappen en het pleisterwerk brokkelen hier en daar af. Omdat het waardevolle kerkelijke textiel door gebrek aan verwarming begon te schimmelen is een deel van het interieur inmiddels verhuisd naar een lokaal op de eerste verdieping.

De afgelopen jaren werden al wilde plannen gemaakt voor de herbestemming van het gebouw: een woontoren (de kerkfabriek), een groentenhal (schepen Philippe Close) en een museum voor religieuze kunst (Courtois).

Omdat geen van die voorstellen de volledige goedkeuring had van de Stad, die eigenaar is, en de kerkelijke overheden, schrijft Brussel-Stad nu een ideeënwedstrijd uit. Buurtbewoners, verenigingen, architecten en promotoren mogen voorstellen doen voor een nieuwe bestemming.

In de zomer kiest een jury het beste idee zodat het Brusselse schepencollege in september een voorstel kan doen aan aartsbisschop Léonard. Die beslist over de ontwijding van de kerk en heeft dus het laatste woord.

Het uitverkoren project zal dan ook aan heel wat eisen moeten voldoen, zo zei Courtois bij de lancering van de wedstrijd. “Het moet mooi zijn, de historische en architecturale waarde van het gebouw eerbiedigen en ook respectvol zijn tegenover de oorspronkelijke – religieuze – functie.”

Bovendien moet het economisch haalbaar zijn. “Er is geen sprake van dat de Stad het project alleen betaalt. Daarvoor is er geen geld. Er moet een private partner zijn.”

Schepen van Stedenbouw en Erfgoed Geoffroy Coomans de Brachène (MR) benadrukte dat de kerk beschermd is. Aan de structuur mag dus niet worden geraakt. Geen woningen dus, of een hotel. “De aanpassingen moeten omkeerbaar zijn.”

De jury wordt geleid door Peter de Caluwe, directeur van De Munt. Hij ontdekte het gebouw vorig jaar op zijn zoektocht naar een tijdelijke locatie want de opera wordt volgend jaar gerenoveerd. Voorts zijn er vertegenwoordigers van de Stad, Monumenten en Landschappen en de kerk. Volgens jurylid Claude Castiau, deken van Brussel, is er voor de kerkelijke autoriteiten veel mogelijk. “Officieel luidt het dat een nieuwe bestemming niet smerig mag zijn. Iets als een groentenhal zou dus kunnen.”

Een kleine gebedsruimte in het gebouw zou Castiau op prijs stellen. Voor Yvan Nobels, voorzitter van de Kerkfabriek, is het een absolute must. Hij heeft er ook al de ideale plaats voor, een zijkapel die nu dienst doet als rommelkot. “Daar kunnen we ook de mooiste kerkschatten uitstallen.”

Historische kern
Er moet immers ook een oplossing gevonden worden voor het interieur. Ook dat is beschermd, maar op een andere manier dan het gebouw. Bij restauratie zijn er geen subsidies van het gewest.

Voor de restauratie van het gebouw betaalt het gewest wel 80 procent van de kosten. Dat zal ook het geval zijn als Brussel-Stad beslist de drie resterende gevels op te knappen. De westgevel is al gerestaureerd door Beliris, maar dat fonds maakt voorlopig geen geld vrij voor de andere gevels.

Hoewel er nog geen vergunning is aangevraagd, liet Courtois uitschijnen dat Brussel-Stad van plan is om door te gaan met de gevelreiniging, een werk van 8,5 miljoen euro. “De renovatie kadert in de grote operatie Centrum van Brussel. Brussel moet weer een historische kern krijgen waar toeristen op af komen en waar de Brusselaars fier op zijn.”