Analyse Evere: Derde keer, goede keer?

Evere kan terugkijken op een bestuursperiode met weinig pieken en weinig dalen. Goed bestuur primeert in de rustige gemeente. De hamvraag is: haalt Rudi Vervoort (PS) met zijn Lijst van de Burgemeester deze keer een absolute meerderheid?

V ervoort, burgemeester sinds 1998, bouwde de afgelopen tien jaar gestaag aan zijn bekendheid, binnen en buiten de gemeente. Hij werd Brussels parlementslid en fractieleider en is vandaag zelfs voorzitter van de Brusselse PS. In zijn gemeente ontpopte hij zich tot een rustige burgervader, die zijn gemeente met veel zin voor pragmatiek bestuurt, no-nonsense en wars van het grote ideologische werk.

Populariteit verwerven was anders niet makkelijk. Hij moest uit de schaduw komen van François Guillaume en diens vader Franz, de twee legendarische socialistische burgemeesters die bijna onafgebroken het naoorlogse Evere hebben bestuurd.

Vervoort slaagde er tot nu toe niet in om met zijn lijst een absolute meerderheid te halen. In 2000 moest hij een coalitie aangaan met Ecolo. Dat was een logische keuze: de groenen zaten toen overal in de lift. In 2006 verruimde Vervoort zijn lijst met enkele CD&V'ers. Maar de lijst PS-SP.A+ haalde opnieuw geen absolute meerderheid; Vervoort moest weerom een coalitie aangaan. Ecolo had niet kunnen overtuigen, en hij ruilde de groenen in voor de Franstalige liberalen van PRL en FDF.

Anno 2012 heeft Vervoort zijn lijst verruimd met Open VLD-minister Guy Vanhengel. De twee kennen elkaar van in de Brusselse regionale politiek en schijnen goed overeen te komen. De lijst is omgedoopt tot Lijst van de Burgemeester (LB). Dat gaf wat zure oprispingen binnen de lokale socialistische afdeling in Evere, die graag de tradities hoog houdt en niet graag ziet hoe het PS-logo uit de verkiezingsstrijd verdwijnt.

Het is hoe dan ook afwachten of het Vervoort deze keer met zijn Lijst van de Burgemeester wél lukt om die absolute meerderheid te halen. Opmerkelijke namen op de lijst zijn de zoon van Vervoort, Mathieu, en Ridouane Chahid, de mediatieke ondervoorzitter van de MIVB.

(Lees verder onder het kader)

Weinig tegenstand
Van de oppositie in de gemeenteraad hoeft op het eerste gezicht niet al te veel tegenstand verwacht te worden. CDH, die zich in de gemeenteraad vooral constructief opstelt en weinig aan te merken heeft op het beleid, is zich volop aan het vernieuwen. Lijsttrekker wordt het vrij onbekende OCMW-raadslid Sylvie Mbombo, juriste, voormalig procureur in Congo en medewerkster van Francis Delpérée. Op 2 staat Yves Libert, zoon van Émile Libert, de nestor van de Everse CDH. Hij is adjunct-kabinetschef bij minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet. Knappe koppen, maar of ze genoeg naamsbekendheid hebben, valt nog af te wachten.

Ook bij Ecolo wordt de volledige ploeg vervangen. Ingrid Parmentier, bio-ingenieur en ULB-onderzoekster, is de nieuwe lijsttrekster. Ingenieur Jean-Philippe Mommart staat op 2. De huidige gemeenteraadsleden houden de gemeentepolitiek voor bekeken.

En dan zijn er nog FDF en MR, die enkele schepenen in de strijd kunnen brengen. De partijen komen deze verkiezingen apart op. Eén MR-gekozene stapte intussen al over naar het FDF. De lijsten worden getrokken door respectievelijk Jeanine Joannès, een tweetalige FDF'ster uit Leuven, en Alain Vander Elst (MR), die in het nieuws kwam omdat hij een lijsttrekkersplaats voor minister Guy Vanhengel (Open VLD) afwees. Franstalige en Nederlandstalige liberalen komen dus, net als in 2006, apart op.

Twijfel tussen dorp en stad
Evere is een van die gemeenten in Brussel die twijfelen tussen dorpsheid en grootstedelijkheid. Aan de ene kant is er in de gemeente nog een grote hang naar het gemeenschapsleven, dat bloeit met fanfares, een heemkundig museum en culturele kringen. De traditie als witloof- en arbeidersgemeente wordt hoog gehouden. Maar tegelijk is ook de eenentwintigste-eeuwse stad binnengevallen: de grote stad houdt geen halt aan de gemeentegrenzen. Bij zijn aantreden in 2006 zei Rudi Vervoort hierover in La Libre Belgique: "Evere moet een plek zijn waar het goed is om te leven, maar het beeld moet verder gaan dan de rurale gemeente waar witloof wordt gekweekt, of het slaapstadje dat het in de jaren 1960 is geweest."

Is hij er zes jaar later in geslaagd dat beeld bij te stellen? Grotendeels wel. Zo is de Molen van Evere volledig gerenoveerd (het werd een Museum voor de Voeding) en is de oude hoeve Geuzenberg een slowfood-restaurant geworden, met focus op de Belgische keuken. De bals van de burgemeester ademen ambiance.

Tegelijk wordt Evere ook meer en meer geconfronteerd met de grootstedelijkheid. Het vuil op straat, de permanente stroom aan auto's, de uitbouw van de kantoorzones die hand in hand gaat met de bouw van anonieme woonwijken. Erger zijn de bendeoorlogen die af en toe op het grondgebied van Evere worden uitgevochten. Een lid van de gang 1140 - een verwijzing naar de postcode van de gemeente - werd vorig jaar veroordeeld voor moord en bendevorming.
Evere stelt alles in het werk om de veiligheid en de sociale cohesie in de gemeente te garanderen. De gemeente maakte naam met de dag- en nachtbemiddelaars die tussenbeide komen bij burenruzies. De gemeente heeft ook een traditie in het helpen integreren van delinquenten in de maatschappij. Hier geloven ze in de maakbaarheid van de samenleving. Vraag is of dat optimisme niet wordt ingehaald door de realiteit. Volgens het gemeentebestuur is alles onder controle. Vervoort & co wijzen bijvoorbeeld op de mooie daling in de criminaliteitscijfers, dankzij een goed geoliede politiezone Noord.

Dat alles maakt de maatschappelijke uitdagingen er niet minder op. Om die aan te gaan is geld nodig. Veel geld. Kon Evere vroeger relatief gemakkelijk de uitgaven dekken met de inkomsten, in een bovendien relatief gunstig fiscaal regime, dan komt dat in de toekomst steeds meer onder druk te staan. OCMW en politiezone kloppen met de regelmaat van een klok aan voor meer geld.