Standpunt BDW: Europalia Turkije

Bij Europalia wordt het de komende maanden op eieren lopen. Zeker als de onvrede in Turkije blijft duren en men er zo bot op blijft reageren, schrijft Anne Brumagne.

De protestmanifestaties van de afgelopen dagen in verschillende Turkse steden tegen premier Erdogan begonnen... omdat hij een van de weinige parken in het centrum van Istanboel wil laten volbouwen. Het stedelijk gebied telt er ondertussen 17 miljoen inwoners, wordt steeds voller gebouwd en dat komt de leefkwaliteit niet ten goede. Ergens is er dus wel een vergelijking mogelijk tussen dat eerste protest in Turkije en de picknick die vorig jaar, en volgende zondag opnieuw, op het Beursplein wordt georganiseerd. Want ook hier gaat het om de leefbaarheid van de stad, die volgens de picknickers in Brussel in het gedrang komt door de dominantie van de auto.

In Turkije heeft het protest intussen echter veel grotere dimensies aangenomen: seculiere Turken zijn bang voor de sluipende islamisering onder Erdogan en het land heeft nog altijd geen beste reputatie op het vlak van mensenrechten of van de omgang met minderheden. De protesten waaien over, tot in Europa. In Brussel werd opgeroepen om bij het Europees parlement steun te betuigen aan de vreedzame betogers in Turkije. De EU werd gevraagd om de Turkse overheid te veroordelen voor het buitensporig gebruik van geweld door de politie - ze halen daar iets vlugger het traangas boven dan bij ons.

Waar men ongetwijfeld met een bang hart naar de berichtgeving over Turkije luistert, is bij Europalia. Die culturele organisatie maakte pas bekend dat Turkije het gastland wordt in 2015, na India dit jaar. De keuze voor Turkije is sowieso al beladen, want het land stond al eens geprogrammeerd als gastland. Dat was in 1996. Belgische politici maakten bezwaar, omdat ze vonden dat Turkije zijn minderheden niet goed behandelde. De toenmalige Turkse commissaris-generaal deed alle moeite van de wereld om aan te tonen dat die minderheden wél in het programma zouden vertegenwoordigd worden. Turkse kunstenaars en wetenschappers reageerden ontgoocheld op de Belgische afwijzing. Ze staken niet onder stoelen of banken hoe belangrijk die Europese contacten voor hen wel waren. En ze hadden zoveel prachtige cultuur te tonen! Het festival ging uiteindelijk niet door.

Bij Europalia wordt het de komende maanden op eieren lopen. Zeker als de onvrede in Turkije blijft duren en men er zo bot op blijft reageren. Het zal trouwens altijd de achilleshiel van Europalia blijven: er wordt niet samengewerkt met kunstenaars, maar met (ambitieuze groei-)landen die zo hun eigen redenen hebben om in Brussel met hun cultuur uit te pakken. Maar die daarom niet altijd modellanden zijn.