‘Kernenergie is onbetrouwbaar, duur en onveilig’

“Vergeet de mantra van bepaalde opiniemakers en politici dat kernenergie ‘goedkoop, proper en veilig’ zou zijn,” zegt Annemie Maes (Groen!). “De problemen die Japan nu heeft met de kerncentrale in Fukushima, tonen aan dat kernenergie een onbetrouwbare, dure en allesbehalve veilige energiebron is.”

De kans op tsunami's of grote aardbevingen mogen in ons land dan wel zo goed als onbestaand zijn, ook hier kunnen we problemen nooit volledig uitsluiten. Denk bijvoorbeeld aan een neerstortend vliegtuig, een brand die overslaat op de nucleaire installaties, of problemen met de koelsystemen, blijkbaar de achilleshiel van kerncentrales. Hoe onwaarschijnlijk een ramp ook lijkt, het is wel degelijk mogelijk, en de gevolgen zijn gigantisch.

Toch worden de gevolgen van een nucleaire ramp op Belgisch niveau al jaren systematisch geminimaliseerd. Brussel ligt weliswaar op een officieel 'veilige' afstand van de Belgische kerncentrales, maar laten we alstublieft ernstig blijven: de Belgische normen over een evacua­tiezone bij een eventueel incident bedragen amper tien kilometer, wat belachelijk weinig is als je ziet dat dertig kilometer wordt aanbevolen door een onderzoekscommissie over nucleaire veiligheid. Brussel ligt op amper vijftig kilometer van Doel en op zeventig kilometer van Tihange. Ter vergelijking: Tokyo - waar men nu mensen massaal aanspoort om veiliger oorden op te zoeken door de gezondheidsrisico's - ligt op 240 kilometer van Fukushima.

Vergroening
Waarover we ons ook zorgen moeten maken, is over de uiterst risicovolle opwerking van nucleaire stoffen, het transport en het jarenlange opstapelen van kernafval waarvoor nog altijd geen enkele oplossing is gevonden. De voorstanders van kernenergie blijven als struisvogels hun kop in het zand steken.

De laatste jaren was het bon ton om de beslissing van paars-groen uit 2003 voor een geleidelijke kern­uitstap in twijfel te trekken: is het nog wel nodig om in 2015 een aantal kerncentrales te sluiten? Het licht zou massaal uitgaan zonder kernenergie, en onze economie zou ineenstuiken! Sommigen gingen zelfs zo ver om kernenergie voor te stellen als dé ecologische oplossing voor al onze klimaatproblemen en voor onze energieverslaving. Want als er iets duidelijk is, dan is het wel dit: de Belgen zijn enorme energieslokoppen. En dat brengt ons terug bij onze Brusselse context: ook hier zitten we nog altijd met een te hoog energieverbruik en moeten we met z'n allen een serieuze tand bijsteken.

Ons Gewest heeft helaas weinig potentieel om zelfbedruipend te worden op het vlak van energieproductie - een geplande vergistingsinstallatie, een houtverbrandingsinstallatie en enkele duizenden zonnepanelen niet te na gesproken. Ook projecten met kleine stadswindmolens, zoals ontwikkeld door de Erasmushogeschool, moeten een eerlijke kans krijgen. Maar waar we als stedelijk gebied wel iets aan kunnen doen, is ons energieverbruik verminderen, zonder aan comfort in te boeten. De Brusselse regering trekt dan ook terecht volop de kaart van energie-efficiëntie en energiebesparing: passiefbouw als norm voor nieuwbouw, dakisolatie en dubbel glas in bestaande woningen, een energiebeleid waarbij ook de minder kapitaalkrachtige Brusselaars gestimuleerd worden tot energie-efficiëntie, voorrang voor voetgangers en fietsers en vergroening van ons openbaar vervoer. Bij de introductie van elektrische voertuigen in ons gewest moet échte groene energie een van de voorwaarden zijn.

Transparantie
Het voornemen van een aantal partijen om de oudste kernreactoren (bouwjaar 1975!) tien jaar langer open te houden, blijft een onzeker en risicovol experiment.

Deze kernreactoren zijn ontworpen met de bedoeling dertig jaar mee te gaan: we zitten nu dus al over de limiet. Bovendien zijn er nergens anders ter wereld kerncentrales van vijftig jaar oud die nog werken. Groen! vraagt een duidelijke bevestiging van het engagement om de drie verouderde kerncentrales in 2015 te sluiten, en in afwachting van de sluiting moet er volledige transparantie zijn: de publieke opinie en het parlement moeten volledig ingelicht zijn over de risico's die wij als burger (ook hier in Brussel) lopen.

Daarnaast is het de evidentie zelf dat we in een hogere versnelling gaan met investeren in hernieuwbare energie, nog meer energie-efficiëntie en minder energieverbruik. Dan hoeven we ons geen zorgen te maken: het licht zal in 2015 echt niet uitgaan.

Annemie Maes is Brussels parlementslid voor Groen!