'Diabolotoeslag is een onding'

Vanaf 1 februari betaalt u 5,07 euro in plaats van 4,40 euro extra Diabolotoeslag, een taks op treintickets naar de luchthaven. Bovendien staat de eerste publiek-private samenwerking van de spoorwegen een oplossing voor de grootste openbare vervoersknoop in ons land in de weg.

U bent een gulle gever, beste burger. En ook een slimme investeerder. Geef toe. U betaalt belastingen en subsidieert daarmee Infrabel, uw bedrijf, dat dankbaar gebruik maakt van dat geld om treininfrastructuur te bouwen. Een treintunnel naar de luchthaven, bijvoorbeeld. Want u wil aan het milieu denken, en daarom met de trein naar de luchthaven om toch enigszins de kerosine van uw vliegtuigreis te compenseren. Goed. Infrabel heeft echter ook geen geld te veel, het is immers een publiek bedrijf, en moet daarom op zoek naar een privépartner om uw tunnel te kunnen bouwen. Infrabel vindt die privépartner ook, en wel in een bevriend buitenland.

Twee kandidaten zijn bereid om uw bedrijfje te helpen met die investering: International Public Partnerships, een Brits investeringsbedrijf, en HSH Nordbank, een Duitse bank. Om de zaken wat te verhelderen richten die twee Northern Diabolo op, een dochterbedrijf, want we zijn tenslotte in België. En dan wordt er onderhandeld. U wil dus met de trein naar de luchthaven? Northern Diabolo stelt u daarom het volgende voor: u investeert 388 miljoen euro in de bouw van de treintunnel die uw droom moet waarmaken, en Northern Diabolo van zijn kant doet ook zijn duit in het zakje: 290 miljoen euro. Maar boren is duur, en een tunnel op zich brengt op zich nog niets op, en een trein die er door zal rijden ook niet, op zich. Voor wat hoort wat, weet u ook. Northern Diabolo is gelukkig beslagen in dit soort zaken. Hun bijkomende vraag: u betaalt de komende 35 jaar negen miljoen euro per jaar, heft op elk treinticket in België een taks van 0,5 procent en stort dat bedrag door naar Northern Diabolo, én u stelt ook een taks in – mét mogelijkheid tot indexering – voor mensen die de komende 35 jaar naar de luchthaven willen treinen.

Investering rendeert niet
In ruil daarvoor graaft Northern Diabolo de tunnel, beheren zij 35 jaar lang de infrastructuur en mag uw trein daarop rijden. Trouwens, zo voegen ze er nog aan toe: een bepaald aantal passagiers moet verplicht de tunnel gebruiken, anders zal u één miljard euro schadevergoeding moeten betalen omdat de tunnel niet rendeert. U slikt even, want een miljard euro is veel. Ach, denkt u, Northern Diabolo neemt risico, ze zullen dus wel een punt hebben, zeker... Enfin, u vertrouwt uw medeburgers wel dat ze voldoende zullen vliegen en met de trein naar Zaventem zullen sporen. Waarschijnlijk zal u nooit een miljard moeten betalen.

De jaren gaan voorbij. Uw tunnel wordt gegraven, en de koning komt langs om hem in te huldigen. Mooi werk, zegt de man, en hij geeft u een bemoedigend schouderklopje. Nog wat jaren verstrijken. En dan blijkt dat uw medeburgers de trein toch niet echt mogen als vervoermiddel. Die taks bovenop elk ticket naar de luchthaven is toch wel hoog als je van uit Leuven, Mechelen of Antwerpen komt. En Northern Diabolo mort, want hun investering rendeert niet. De boete van een miljard euro hangt u boven het hoofd. U verhoogt de taks dus, zodat die meer opbrengt en de mensen meer de trein zullen nemen. Opgelost. Voorlopig toch.

Aandeel verkopen
Om uw geldzorgen te vergeten treint u zo nu en dan graag eens naar de zee, of de Ardennen. Het voorbijglijdende landschap inspireert... Het is te zeggen, af en toe, want de trein is vaak te laat. Omdat hij door Brussel moet, en de oude noord-zuid-treintunnel aldaar is zo druk dat hij vrijwel alle treinen later doet aankomen en vertrekken. Een slechte investering, zo denkt u bijna hardop, als u op uw verlate trein klimt.

Kunnen ze dan niet een beetje origineel zijn in uw bedrijf? Moeilijk kan dat toch niet zijn: uw treininvestering verbindt immers vrijwel alle Vlaamse steden met de luchthaven, waar een heus busnet aankomt, uitgebaat door De Lijn. Als we nu echt zouden willen, zo denkt u verder, dan kan de luchthaven toch één groot overstapstation worden voor het openbaar vervoer? Zeker voor mensen die in het noorden van Brussel moeten zijn, of in de Vlaamse Rand. Niet alle treinen moeten dan zo nodig door het centrum van Brussel, zodat ze daar plaats hebben om de meest urgente treinen tenminste te laten rijden.

Met die andere investering van uw bedrijf, de Schuman-Josaphattunnel, zijn trouwens ook heel wat Waalse steden rechtstreeks aangesloten op de luchthaven. Een goed idee, besluit u, en u treint in al uw enthousiasme naar de heren van Northern Diabolo. Die vindt u echter niet hier, want zij wonen in het buitenland. Naar Infrabel dan maar.

Zal niet gaan, zegt men daar. U knippert met uw ogen. Niet gaan? Neen, zegt Infrabel. Vergeet de tickettaks niet. Mensen willen niet betalen voor een overstapstation als ze in Brussel drie gratis overstapstations hebben. Kunnen we de taks dan niet opheffen? Neen, herinnert u zich direct. Want ja, dat contract met Northern Diabolo verbreken, dat risico neemt u niet. Dat kost te veel aan de samenleving.

Ondertussen. HSH Nordbank heeft besloten dat ze haar aandeel wil verkopen aan International Public Partnerships, zodat die laatsten volledig eigenaar kunnen worden van de tunnel die u wou. Waarom? “De succesvolle beëindiging van onze investering is nog maar eens een ongelooflijk voorbeeld van het feit dat infrastructuurprojecten zoals deze uitermate winstgevend zijn,” klinkt het bij de Duitsers. Uw investering rendeert, met andere woorden. En onze samenleving wordt er beter van. Toch?