Djenk Ejup: ‘Ik kan een voorbeeld zijn voor mijn eigen studenten’

Vijf jaar: zoveel tijd zat er tussen de eerste les Nederlands van Djenk Ejup, en zijn bachelordiploma als leerkracht in het secundair onderwijs. Nog eens een jaar later is hij zelf leerkracht NT2 in het Centrum voor volwassenenonderwijs (CVO) Lethas, waar hij vroeger student was. Het onwaarschijnlijke verhaal van een talenknobbel met doorzettingsvermogen.

Djenk Ejup is afkomstig uit Noord-Macedonië. In juni 2015 kwam hij als vluchteling naar België omdat hij vanwege zijn geaardheid te maken kreeg met geweld. Maar Ejup wil het met ons over zijn liefde voor taal hebben, en over de manier waarop hij in recordtempo leerkracht NT2 is geworden bij CVO Lethas Brussel.

Dat straffe taalverhaal begon al in zijn thuisland, al kreeg Ejup pas in België in de gaten dat hij daar iets mee kon aanvangen. “In Macedonië wordt er niet zo opgekeken van meertaligheid, want iedereen spreekt er minimaal twee talen. Ik sprak Macedonisch en Albanees, kende Servisch van op het werk, en Engels en Spaans via de televisie. Maar toen ik in België kwam, leerde ik ook snel Nederlands en Frans, zodat mensen zeiden dat ik een 'talenknobbel' had. Ik wist eerst niet wat dat betekende, maar besefte daarna dat ze misschien gelijk hadden.”

Zo snel mogelijk

Ejup wilde met zijn talenknobbel aan de slag en koos voor Nederlands. “Frans vond ik moeilijker, en ik heb een persoonlijke theorie dat voor mensen uit Oost-Europa die Slavische talen spreken de uitspraak van het Nederlands natuurlijker is dan die van het Frans.”

Al in oktober 2015 begon Ejup met de eerste module NT2. “Ik wilde alles zo snel mogelijk doen. De asielaanvraag is in vier maanden behandeld door het Commissariaat-­Generaal. Daardoor had ik in september mijn documenten, wat toen nog nodig was om aan de lessen te kunnen beginnen. Ik merkte in die eerste module dat het snel ging, dus heb ik voor het snelste traject gekozen. Een normaal traject duurde toen twee jaar en drie maanden. Ik was klaar na een jaar en zeven maanden, zodat ik in september 2017 klaar was voor stap twee: aan de Erasmushogeschool de bachelor secundair onderwijs volgen om leerkracht te kunnen worden.” Drie en een half jaar later was ook dat bachelordiploma binnen.

Ejup, die inmiddels ook Belg is, staat erop België te bedanken voor de kansen, en CVO Lethas voor het kwaliteitsvolle onderwijs en de inspanningen voor de cursisten. Maar zijn parcours was vast niet mogelijk geweest zonder doorzettingsvermogen. “Statistieken over de afstudeertermijn van anderstaligen in het hoger onderwijs in België hadden het over minimaal vijf jaar.

Het was mijn ambitie om dat patroon te doorbreken. Velen dachten dat het mij niet zou lukken, maar naar hen heb ik nooit geluisterd. De maatschappelijk werkster die me begeleidde bij het OCMW heeft me ondersteund, en de CVO-leerkrachten Joke en Mieke hielpen me door telkens mijn fouten te verbeteren. In het begin van het eerste jaar als oudere student op Erasmushogeschool had ik zelf twijfels. Het waren dikke cursussen in academische taal, en door mijn onzekerheid stotterde ik ook een beetje, wat natuurlijk niet goed overkomt. Die eerste zomer heb ik geen vakantie gehad omdat ik voor vijf van de twintig vakken herexamens had. Toen ik in het begin van het tweede jaar in het klaslokaal kwam, dachten sommigen dat ik me vergist had omdat ze niet geloofden dat ik geslaagd was. Maar ik had dag en nacht gewerkt.”

Lidwoorden en woordvolgorde

Ejup deed zijn hobby's in het Nederlands, dwong zichzelf in het Nederlands na te denken, en zei tegen iedereen die hij leerde kennen dat ze hem niet in het Engels mochten aanspreken. Vanwaar die drive, en de wil om uiteindelijk zelf leerkracht te worden? “Ik wil me bewijzen aan iedereen die niet in mij gelooft en de kansen grijpen die ik wél krijg. Leerkracht worden wilde ik al in mijn jeugd, omdat de leerkrachten in Macedonië als tweede ouders voor mij waren. Mijn eigen ouders geloofden niet in mij en het onderwijs vonden ze ondergewaardeerd en onderbetaald. Daardoor moest ik rechten studeren, wat totaal mijn ding niet was. Omdat ik in België al zoveel bezig was geweest met vluchtelingen en asielzoekers, als begeleider en sociale tolk, dacht ik dat het fijn zou zijn om les te kunnen geven in de school waar ik zelf was begonnen. Eerst gaf ik nog Engels en Geschiedenis in het Koninklijk Atheneum van Etterbeek, tot ik vorig jaar na de paasvakantie de kans kreeg om bij CVO Lethas te beginnen.”

Dat zijn parcours niet evident is, beseft Ejup heel goed. “Mijn Nederlands is nog altijd niet perfect. Het is een uitdagende taal met veel uitzonderingen. De lidwoorden blijven moeilijk, net als de woordvolgorde, of taalveranderingen zoals van 'hen' naar 'hun'. Het is een guilty pleasure om daar met mijn coach en collega's over te blijven discussiëren. Maar ondertussen kan ik ook een voorbeeld zijn voor mijn eigen studenten wanneer ze eens ontmoedigd raken of vinden dat ze wat traag vorderen.”