Standpunt BDW: Glazen plafond

In de straat borrelen kleine initiatieven op die stedelijkheid, kunst en cultuur met elkaar verweven. Als die een duw in de rug krijgen, kan dat nog veel moois opleveren. Dat stelt Anne Brumagne naar aanleiding van verjaardagen bij heel wat Vlaams-Brusselse instellingen.

Het lijkt wel of er een grote verjaardagen-boom bezig is in Nederlandstalig Brussel. De Raad voor het Leefmilieu (BRAL) en Foyer vierden zopas hun respectievelijk veertigste en vijfenveertigste verjaardag. Ancienne Belgique en de Beursschouwburg blazen vijfendertig en vijftig kaarsjes uit. Voor de feestvarkens is een verjaardag doorgaans een reden om achterom te kijken. Maar ook om een blik in de toekomst te werpen, en eventueel nieuwe strategieën uit te werken. De omstandigheden waarin de organisaties actief zijn, zijn immers niet meer dezelfde als x-aantal jaar geleden. Het aantal Brusselse Vlamingen werd kleiner, het aantal Nederlandskundigen groter. De subsidies gaan niet meer in stijgende lijn. De overheden zenden soms verwarrende signalen uit. In woorden wordt over een grotere autonomie gesproken. Maar in de praktijk is er soms net een tendens om het middenveld te ‘neutraliseren’ en alles strakker in de hand te houden – kijk maar naar het Vlaams agentschap dat werd opgericht voor de integratie- en inburgeringssector, en waar een deel van de werking van Foyer in wordt ondergebracht.

De Ancienne Belgique en de Beursschouwburg hielden vorige donderdag een academische zitting in het Vlaams Parlement. Zij stelden zich de vraag hoe relevant de Vlaamse culturele aanwezigheid in Brussel vandaag nog is. De Vlamingen uit het culturele middenveld hebben in het verleden altijd boven hun gewicht gebokst, zo luidde de redenering. Omdat ze meer ingezet hebben op stedelijkheid dan hun Franstalige collega’s. Ze programmeerden voor Brusselse Vlamingen én voor de andere Brusselaars. En hadden ook gewoon interessante artiesten in huis. Daarbij hielp het dat de Vlaamse overheid de zogenaamde Brussel-norm hanteerde (en hanteert), met voorzieningen voor een derde van de Brusselaars. Dat is een groter percentage dan er Brusselse Vlamingen zijn.
Onder meer door de besparingen moeten vandaag de ambities worden getemperd. Bovendien blijkt het toch moeilijker dan verwacht om al die Brusselaars van welke origine ook, effectief te bereiken. Zit er stilaan een glazen plafond in de weg, vragen ze zich af in de culturele sector.

Het zal vooral een kwestie worden om niet te veel naar boven naar dat glazen plafond te zitten turen. Maar om nog meer dan vandaag de blik te richten op de straten, pleinen, of zelfs het oud industrieel erfgoed van de stad. Want daar borrelen veel kleine, boeiende initiatieven op die stedelijkheid, kunst en cultuur, en ecologie met elkaar verweven. Vaak moeten die het nog zonder of met bescheiden middelen stellen. Als die een duw in de rug krijgen, kan dat nog veel moois opleveren.