Standpunt BDW: Cynische grafrede

Niet alleen was het een beschamende vertoning begin deze week in het Brussels parlement. Een Brussels Hoofdstedelijk Parlement dat vervroegd samenkomt omdat de burger dat zo wil, maar waar de minister-president Rudi Vervoort (PS) niet het elementaire fatsoen heeft om het nieuwe regeringsjaar te openen met een beleidsverklaring.

Voeg daar dan nog de nietszeggende verklaring aan toe van de ondervoorzitter van dat parlement, Fouad Ahidar van de SP.A, die doodleuk voor de camera van tvbrussel kwam vertellen dat “de mensen speeches beu zijn”. Naast een beschamende vertoning was het eigenlijk bovenal een erg cynische omgang met de burger, met de media, en met de eigen macht.

Aan het begin van een parlementair jaar hoort een beleidsverklaring, om velerlei redenen. Ten eerste is het van belang dat een regering zegt wat ze het komende jaar wil doen, en dat de oppositie daar de nodige kritiek op levert. Ten tweede is het van belang dat de regering raamt hoeveel zulks zal kosten, en dat de oppositie daar kritiek op levert. En ten derde, eigenlijk het allerbelangrijkste, is het van belang dat de burger weet wat hem of haar te wachten staat. De ‘mensen’ zijn speeches niet beu, ze willen duidelijkheid. En door niet tegen de burger te praten vergroot je de onduidelijkheid, en ook bij hen, het cynisme.

Het lijkt nu misschien anekdotisch, en misschien denkt u nu ook wel iets in de zin van ‘ach ja, het Brussels parlement, we horen wel wat Rudi Vervoort in oktober te zeggen heeft, of niet...’. Maar het is wel degelijk een verontrustende evolutie. Waarom? Bedenkt u eens dat de politici die u en ik verkiezen zichzelf vrijpleiten van hun verantwoording. Niet alleen door te weigeren het debat te openen door geen beleidsverklaring op te stellen, maar ook door de kern van de beslissingsmacht stilzwijgend en hoogst officieel naar een hoger niveau te verleggen. Een niveau waarover u zelden iets substantieels hoort, maar waarachter wel vaak gescholen wordt om moeilijke beslissingen te rechtvaardigen. Dat niveau heet ‘Europa’.

Een voorbeeld: de regeringspartijen – en, in het actuele Brusselse geval, de PS – verschuilen zich achter Europese begrotingsnormen om ook op het lokale niveau te bezuinigen, en, om als gevolg daarvan de deur open te zetten voor publiek-private samenwerkingen. Dat is de regel in ‘Europa’, en u krijgt zelden dat volledige verhaal te horen. Simpelweg omdat het niet verteld wordt, en omdat het op een hoger niveau beslist is. Het is de taak van de politiek op lokaal niveau om die regels in te vullen, en om erover te debatteren. En eventueel bij te sturen of te schrappen.

Dat gebeurt nu niet. En dus is er van het subsidiariteitsprincipe – elk politiek niveau zijn werk – geen sprake. En is er van democratie geen sprake. Uiteindelijk zal er dan van een sterk lokaal politiek niveau ook geen sprake meer zijn. En al zeker niet als men er op dat lokale niveau zelf mee lacht. Dat klinkt eigenlijk al als het begin van een cynische grafrede.