Nood aan permanent informatiecentrum voor centrale lanen

Enkele belangrijke principes van inspraak en participatie worden in het dossier van de centrale lanen met de voeten getreden, zegt architect-stedenbouwkundige Marcel Rijdams. Brussel heeft volgens hem nood aan een permanent informatiecentrum rond belangrijke projecten.

D e stad startte een participatiecampagne rond het verkeersvrij maken van de centrale lanen van De Brouckère tot Fontainas. Het college heeft de duidelijke politieke wil om het project snel te realiseren, heeft een ‘masterplan’ goedgekeurd en voor participatiebegeleiding een gespecialiseerd bureau ingeschakeld.

Het college en de burgemeester hebben de limieten en beperkingen van de inspraak duidelijk vastgelegd. Het participatiebureau Artgeneering stelt een strak participatiescenario voor. Een eerste fase startte met de ‘kick off’ op maandag 29 september en eindigt met een tweede algemene vergadering in december. Terreinbezoeken zijn er in de eerste week van oktober en de eerste week van november en workshops of, zo veronderstellen we, de eigenlijke discussiemomenten voor de door het lot aangewezen participanten, vinden plaats van 13 tot 24 oktober. In april of mei 2015 start een tweede fase met naam ‘Mock Up’, waarmee wellicht bedoeld wordt dat men het voorontwerp aanschouwelijk zal uitbeelden zodat wij er ons in kunnen inleven. Ondertussen worden er ook muurkranten voorzien en de plannen zullen vanaf januari via de website te raadplegen zijn.

Enkele belangrijke principes van inspraak en participatie worden genegeerd. Ten eerste het recht op informatie. Bij een geloofwaardige participatieaanpak moeten alle deelnemers beschikken over dezelfde informatie zowel wat de technische randvoorwaarden betreft – hier de problemen die de metro en de ondergrond met zich meebrengen – als wat de intenties van de overheid betreft, hier het reeds door het College goedgekeurde masterplan dat vandaag niet publiek beschikbaar is.

Het studiebureau Sum Project ontwikkelde voor de heraanleg van de centrale lanen een project met gedetailleerde informatie over de historische, functionele en ruimtelijke context, maar deze wordt niet publiek gemaakt. Het argument dat de voorstellen de participanten te veel zouden beïnvloeden is op zijn minst betuttelend. Idem voor de participatiemethodiek die wel mondeling toegelicht werd, maar evenmin beschikbaar is.

Het systematisch betrekken van alle belangengroepen bij de inspraak wordt evenmin gerespecteerd. De keuze van de deelnemers aan de inspraakrondes is beperkt, het participatiebureau heeft geen inventaris gemaakt van de vele betrokken belangengroepen, de belangen werden grofweg beperkt tot bewoners, handelaars en bezoekers. Er valt wat te zeggen voor het bij lot aanduiden van de deelnemers aan de werkgroepen. De vele rechtstreeks betrokken en machtige belangengroepen zoals stedelijke en gewestelijke diensten, politie, openbaar vervoersmaatschappijen en dergelijke zitten niet mee rond de tafels en riskeren alle mooie dromen van de naïeve deelnemers achteraf van de tafel te vegen. Wat zal men bijvoorbeeld doen met de insteken van verschillende handelaarsbelangengroepen? De culturele wereld waar de burgemeester in de eerste algemene vergadering duidelijk veel van verwacht om deze stadsas mee te animeren is ook niet zo homogeen. En hoe gaat men de jongeren betrekken? De jeugd van Brussel woont in de laagstad in Anneessens en over het kanaal.

Locomotief
Permanente kwaliteitsvolle informatie is er evenmin. Brussel heeft nood aan een permanent informatiecentrum rond belangrijke projecten zoals de heraanleg van de Nieuwstraat, de Biertempel in de oude beurs, het Fontainaspark, de Ninoofsepoort, de heraanleg van de grote pleinen zoals het Rogierplein en Grondwetplein (de Zuidmarkt), de publieke woningprojecten, de grote privéprojecten en de wijkcontracten. Meestal bestaan er van al deze projecten uitgebreide presentatieplannen, maquettes en een 3D-voorstelling inclusief videosimulaties. Waarom houdt Brussel Participatie zich enkel met de lokale wijkfora onledig? Het kan geen excuus zijn dat projecten de gemeentegrens overschrijden, het mag geen excuus zijn dat overheidsinstanties niet altijd vlot samenwerken (vb Stad en MIVB), men kan zich ook niet verbergen achter het gebrek aan initiatief van het Gewest. Brussel-Stad moet als locomotief en belangrijkste gemeente zijn verantwoordelijkheid nemen.

Goede participatie is niet alleen een democratische zorg maar ook een garantie van efficiëntie en duurzaamheid. De procedures gaan sneller met minder Raad van State als er naar iedereen geluisterd wordt. De oplossingen die samen gedragen worden gaan ook langer mee, want ze worden beter gerespecteerd omdat ze beantwoorden aan de verwachtingen van de gebruiker.