JES: 'Doe meer voor de jeugd rond Thurn & Taxis'

Er beweegt wat tussen Sainctelette en Thurn & Taxis. Kunnen we daar alleen maar tevreden mee zijn, vragen Patrick Manghelinckx, Caroline Claus en Liselotte Vanheukelom van JES stadslabo zich af.

Het potentieel van braakliggende sites, leegstaande fabrieksruimtes en verwaarloosde pleintjes in de omgeving van het kanaal wordt steeds meer aangegrepen voor een nieuwe vorm van stedelijke ontwikkeling (BDW 1470, p.8-9). Tijdelijk gebruik op initiatief van bewoners, organisaties of overheden bepaalt in toenemende mate het landschap van de Brusselse kanaalzone.

Twaalf werven
Wat ons betreft, is het tijdelijk gebruik zowel een hefboom als een megafoon. De hefboom probeert de wijk en de ruimte te verbeteren voor haar bewoners en gebruikers. De megafoon dient om een debat over diezelfde ruimte te versterken, en indien nodig te vervormen.

JES vzw is al een aantal jaren actief in de omgeving van Thurn & Taxis. Begonnen met een bouwspeelplaats op de site zelf, vervolgens een project van sociale participatie met kinderen en tieners bij de heraanleg van een berucht pleintje in de nabijgelegen Maritiemwijk, zijn we nu actief in de wijk met een geïntegreerde jeugdwerking. De uitvalsbasis is de Parckfarm Thurn & Taxis en de nieuwe sportzaal op het Sint-Remyplein, de actieradius reikt van Ribeaucourt via Belgica tot Bockstael, het werkingsgebied zijn de pleinen, de straten en de parken, het groene netwerk in ontwikkeling.

Op het terrein ondersteunen de JES-medewerkers jongeren in hun deelname aan de bestaande en nieuwe sociale netwerken en praktijken zonder hierbij de noden van lokale jeugd uit het oog te verliezen. Ze zijn actief in een dichtbevolkte wijk met hoge armoedecijfers, tot voor kort nauwelijks mooie en bruikbare openbare ruimte, en te weinig voorzieningen en faciliteiten. Een jeugdwerker begeleidt jonge vrijwilligers uit de wijk in activiteiten met kinderen en tieners en zorgt voor activiteiten met partners in het sportzaaltje. Een straathoekwerker begeleidt 70 jongeren in hun zoektocht naar opleiding, onderwijs of werk, met resultaat. Een jeugdwerkster werkt aan de verbinding tussen lokale en bovenlokale projecten, brengt jongeren in contact met een groeiend netwerk van organisaties en verenigingen actief in de omgeving en ondersteunt hen bij inspraakprojecten en praktijken rond stedelijk burgerschap bij de totstandkoming van nieuwe openbare ruimte in hun buurt.

De XII werken van de Brusselse regering, de twaalf werven die recent overzichtelijk in kaart werden gebracht, getuigen van de verhoogde aandacht én concrete plannen om dit deel van de kanaalzone nieuw leven in te blazen. Nieuwe woningen op Thurn & Taxis, in de Citroën-garage en een postgebouw, een nieuw park langs het kanaal en op de Thurn & Taxi-site, enzovoort, zijn noodzakelijke ingrepen.

Mede-eigenaar
Toch stellen we ons een aantal vragen en bedenkingen.

1. Wat zal de impact zijn van deze werven op de wijk en haar bewoners? In welke mate zullen kinderen en jongeren mee kunnen genieten van de veranderingen die zullen plaatsvinden? Of riskeren zij slachtoffer te worden van een upgrade van de Maritiemwijk en zullen zij moeten wijken? Anders gezegd: hoe kan de verhoging van de leefbaarheid van de wijk verzoend worden met een verbeterd perspectief voor de huidige jonge en oude bewoners? In dit kader zal het onder andere belangrijk zijn hoe het nieuwe park op Thurn & Taxis zich zal verhouden tot de wijk. Zal het park open zijn langs de kant van Pannenhuis, of wordt er toch een hek geplaatst om de toegang af te schermen?

2. Er zal meer moeten gebeuren voor de (jonge) wijkbewoners. Naast de investering, privaat en publiek, in de hardware in en rond de Maritiemwijk, zal er meer en duurzaam moeten geïnvesteerd worden in de software. Om jongeren (en ouderen) mee te nemen in de opwaardering, is er nood aan jeugdwerk en sociaal werk, zullen de schoolresultaten van de kinderen en jongeren moeten verbeteren en zullen jongeren meer mogelijkheden moeten krijgen om een job te vinden. Het zijn maar enkele illustraties, en bijlange niet de enige, van wat er dient te gebeuren.

3. In de ontwikkeling van dit stuk kanaalzone komen Gewest en gemeente(n) elkaar tegen. Fundamenteel zullen zij dit proces samen moeten realiseren, waarbij we hopen dat alle overheden voldoende transparant met elkaar en met de bevolking communiceren. En misschien ligt daarin een laatste uitdaging: het (her)opstarten van een dialoog met de bewoners, waaronder ook kinderen en jongeren. Opdat ook deze laatste mee betrokken worden in de ontwikkelingen van hun wijk, zodat ze mede-eigenaar worden niet alleen van hun eigen levenstraject, maar ook van hun wijk en de stad.
Zou dit laatste geen mooi dertiende werk van de Brusselse regering kunnen worden?

Patrick Manghelinckx (directeur), Caroline Claus en Liselotte Vanheukelom
JES vzw