VGC wil laaggeletterdheid op de werkvloer aanpakken

De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) wil haar laaggeletterde werknemers de kans geven zich bij te scholen. Bovendien wil ze haar leidinggevenden sensibiliseren. Intussen werkt de VGC, in navolging van Vlaanderen, aan een beleidsplan rond alfabetisering en laaggeletterdheid.

Exacte cijfers over het aantal on- of laaggeletterden in Brussel zijn er niet. Vlaanderen nam in het verleden deel aan een internationale PIAAC-studie, waaruit bleek dat 15 procent van de mensen in Vlaanderen laaggeletterd is. “Wellicht ligt het aantal laaggeletterden in Brussel nog iets hoger. We zien dat de groei van anderstaligen in ons cursusaanbod stijgt. Bovendien houdt men voor die cijfers nog geen rekening met de groep mensen zonder papieren,” zegt Jan Van Gompel, directeur van Brusselleer.

Brusselleer is voor Nederlandstaligen de grootste aanbieder van alfabetiseringscursussen in de hoofdstad. In het schooljaar 2013-2014 volgden 446 mensen bij hen een basiscursus alfabetisering. Voor cursussen in het Frans is Lire et Ecrire de grootste speler, met 80 lesgevers. Langs Franstalige kant is jaarlijks plaats voor zo’n 8.000 cursisten. “Die zitten altijd onmiddellijk vol. We weten dat de nood hoog is,” zegt Aurélie Akerman van Lire et Ecrire.

Zuiver analfabetisme komt in onze samenleving amper nog voor. Laaggeletterdheid blijft echter wel een groot probleem. Dan gaat het om meer dan lezen en schrijven. Men doelt ook op gecijferdheid, probleemoplossend werken, basisvaardigheden ICT, grafische en communicatieve vaardigheden.

Brusselse aanpak
Vlaanderen lanceerde tien jaar geleden een Plan Laaggeletterdheid, dat in het najaar zal worden geëvalueerd. Een alomvattend plan voor Brussel opzetten, terwijl cijfers ontbreken, blijkt geen evidentie. Extra hindernis is dat de Vlaamse en de Franse gemeenschap een andere benadering hanteren. De Vlaamse aanpak ressorteert onder het departement Onderwijs, de Franstalige situeert zich grotendeels binnen de sociaal-culturele sector en ‘promotion sociale’, legt Veerle Dehaene van Brusselleer uit. Maar idealiter omvat een Brussels plan rond laaggeletterdheid wel een samenwerking tussen beide gemeenschappen, aldus nog Dehaene.
Hoewel zo’n Brussels beleidsplan nog even op zich laat wachten, zo is bij het kabinet Vanhengel te horen, onderneemt de VGC wel al actie. Eind juni was er een eerste infomoment voor leidinggevenden. Zij kregen daarop te horen hoe ze laaggeletterdheid onder hun personeelsleden kunnen herkennen, en hoe ze dit bespreekbaar kunnen maken.

Annemie Troukens, verantwoordelijk voor vorming binnen de Directie Personeel van de VGC: “Wij weten dat we mensen in dienst hebben die moeite hebben met een aantal vaardigheden om in het dagelijks leven goed te kunnen functioneren, zoals geschreven taal, ICT, cijfers,... Onder onze poetshulpen en mensen die klusjeswerk doen bijvoorbeeld. Dat zijn dan enkel de mensen die ervoor uitkomen. Vaak komt zoiets bovendrijven op algemene vormingsmomenten. Dan lukt het hen niet om evaluatieformulieren in te vullen.”

Het is niet de bedoeling mensen te verplichten een alfabetiseringscursus te volgen. “We willen dit doen voor hun basisvaardigheid en -waardigheid. Want op de werkvloer missen ze bevorderingskansen, maar thuis kan het ook van pas komen, bijvoorbeeld voor het bijhouden van rekeningen.”

De intentie is er, de uitwerking moet nog vorm krijgen. “We moeten nu eerst via de leidinggevenden inschatten over hoeveel mensen het gaat. Dan moeten we kijken of we lessen in groep, individueel of via coaches op de werkvloer aanbieden.”

Donderdag kunt u getuigenissen van laaggeletterden lezen in Brussel Deze Week en op deze website.