VGC wil cultuurbeleid verschuiven naar Brussels niveau

“Subsidieer de KVS en het Kaaitheater op hetzelfde niveau als de Ancienne Belgique.” Dat vraagt de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) aan Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD). De VGC pleit ook voor een verschuiving van het cultuurbeleid naar het Brussels niveau.

Het college van de VGC heeft zonet zijn bijdrage goedgekeurd aan de visienota van minister Gatz. brusselnieuws.be kon die VGC-bijdrage inkijken.

Globaal gezien vertrekt de VGC van de vaststelling dat de kunstenaars en de culturele initiatieven “zich niet laten binden door de bevoegdheidsverdelingen”. Anders gezegd: er is ook op cultureel gebied een Brusselse realiteit, die de verdeling volgens taal of Gemeenschappen overstijgt. Initiatieven die zich in die randgebieden ontwikkelen, vallen meer dan eens financieel uit de boot. De VGC wil daarom een gedeeltelijke verschuiving van het cultuurbeleid van het federale niveau en van de Gemeenschappen naar het (Brussels) gewestelijk niveau.

Koepelstructuur voor federale instellingen
Eerste voorbeeld zijn de federale culturele instellingen (De Munt, Bozar en het Nationaal Orkest) en de federale wetenschappelijke instellingen. Voor deze instellingen stelt de VGC de oprichting van een juridische koepel-structuur voor waarin het Brussels Gewest met de twee Gemeenschappen afspraken maken over het beheer van de gebouwen, het conserveren en ontsluiten van de collecties van de federale musea.

“Die structuur moet geleid worden door internationale intendanten en wetenschappers. Die moeten de kunstschatten van Brussel aan de wereld tonen, en de wereld naar Brussel halen”, zegt minister Pascal Smet (SP.A) aan brusselnieuws.be. Smet is binnen de VGC bevoegd voor Cultuur. Het voorstel sluit aan bij een eerder voorstel van minister Sven Gatz voor de oprichting van een Kunststiftung naar Pruisisch model, wat voor de Berlijnse musea goed werkt.

‘Meer geld voor werkplaatsen en educatie’
Ander opvallend voorstel is dat om instellingen als de KVS en het Kaaitheater op hetzelfde niveau te subsidiëren als de Ancienne Belgique. Nu zijn enkel de AB en Brussels Philharmonic erkend als Instelling van de Vlaamse Gemeenschap. Dat soort instellingen vormen de speerpunt van het Vlaamse cultuurbeleid. Zij moeten in 2015 ook minder besparen dan de ‘gewone’ kunstinstellingen.

“Wij vinden dat de KVS, het Kaaitheater en het Vrok evenzeer ambassadeurs zijn van de Vlaamse cultuur in Brussel. Daarom verdienen ze een gelijkwaardige subsidiëring,” aldus Pascal Smet.

Vandaag gaat bijna 60 procent van het VGC-budget voor de Kunsten naar aanvullende subsidies voor organisaties die hun structurele subsidie via het Kunstendecreet van de Vlaamse overheid krijgen. Als die instellingen meer geld zouden krijgen van de Vlaamse Gemeenschap, dan kan de VGC die middelen - 600.000 à 700.000 euro - vrijmaken om twee prioritaire domeinen. “Vooreerst willen we meer geld uittrekken voor de kunstenwerkplaatsen, zeg maar voor de productie van kunst”, aldus Smet.

Tweede prioriteit is de versterking van de kunsteducatie in de scholen. Uitgangspunt is dat kunst een sociale hefboom kan zijn voor kinderen. "Via projecten als kunstenaar in de klas willen we kinderen en leraren confronteren met artistieke talen en creativiteit als instrument om problemen op te lossen en de wereld beter te begrijpen", luidt het in de nota.

De VGC wil voorts dat “alle besturen de krachten bundelen rond de culturele zomer van Brussel.” Het uitwerken van een zomers cultuurfestival, zoals in Antwerpen, staat in de bestuursakkoorden van zowel de Brusselse Regering als van het College van de VGC. Dat de VGC meedoet kan een opstap betekenen voor de Vlaamse Gemeenschap om mee op de kar te springen.

Het is nu aan Vlaams minister van Cultuur Gatz om deze VGC-voorstellen al dan niet op te nemen in zijn Visienota Cultuur, die hij op 1 april voorstelt.

Naast de VGC moeten ook de Vereniging van Vlaamse Provincies en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten hun voorstellen indienen bij minister Gatz.