smog over Brussel 14 maart 2014 c Bart Dewaele
© Bart Dewaele

Smog was erger dan gezegd

Steven Van Garsse
© Brussel Deze Week
19/03/2014

In België was vorige week fase I van het smogalarm van kracht. In Brussel had dat eigenlijk fase II moeten zijn, met alternerend rijden als gevolg, vernam BDW. Een foute voorspelling ligt hieraan ten grondslag.

H et fijn stof in het meetstation in Haren ging vorige week donderdag en vrijdag met 127 en 114 microgram per kubieke meter tweemaal boven de honderd. Ook in Ukkel zijn twee dagen na elkaar waarden vastgesteld die hoger liggen dan honderd: 102 microgram op donderdag en 107 microgram op vrijdag.

Het besluit van de Brusselse regering van december 2008 is zonneklaar: als gedurende twee dagen in minstens twee meetstations de drempelwaarde van 100 overschreden wordt, dan treedt de fase II van het smogalarm in werking. Dat betekent: alternerend rijden, gratis openbaar vervoer en een verplichting om in kantoren de temperatuur lager te zetten.

Dat fase II niet van kracht werd, heeft te maken met foute voorspellingen van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel). Die had de overschrijdingen van de drempelwaarden niet zien aankomen.

“Het Ircel geeft voorspellingen 72 uur vooraf. Dat geeft ons de tijd om politie, parket, MIVB en administraties op de hoogte te stellen,” legt Mikaël Angé van het kabinet van minister van Leefmilieu Evelyne Huytebroeck (Ecolo) uit. “Als de drempelwaarden 24 uur vooraf bevestigd worden, dan treedt de alarmfase in werking.”

Angé wist niet dat de voorspellingen uiteindelijk te laag waren ingeschat. “Ircel heeft in het begin van de week alleen gemeld dat de waarden boven de 70 zouden liggen.” Op basis daarvan is fase I ingevoerd, met alleen een snelheidsbeperking tot gevolg.
Angé houdt nog een slag om de arm. “Het meetstation in Haren ligt dicht bij een zandverwerkend bedrijf. De vraag is of we dat station moeten laten meetellen. Het is niet representatief voor de luchtvervuiling in Brussel.”

Volgens Ircel telt dat station formeel wel degelijk mee. Frans Fierens (Ircel) geeft wel toe dat de voorspelling fout was. Vooral de overschrijding van de drempelwaarde in Ukkel kwam onverwacht. “Dat is residentieel gebied. De vervuiling was dus erg serieus,” aldus Fierens.

Als de voorspellingen wél correct waren geweest, dan waren de gevolgen ingrijpend geweest, zegt Mikhaël Angé. “In dat geval mogen auto’s met een onpare nummerplaat op een onpare dag niet door Brussel rijden, en vice versa op de pare dagen.”
Daar zijn wel uitzonderingen op: de minst vervuilende auto’s mogen wel nog rijden, net zoals de urgentiediensten, openbare dienstvoertuigen, taxi’s en media. Het MIVB-net moet op die dag gratis zijn, en het aanbod aan openbaar vervoer moet worden versterkt.

Toch wordt in Brussel de soep zelden zo heet gegeten als ze opgediend wordt. Angé ziet alarmfase II vooral als een sensibiliserende maatregel. “Omdat in het Brussels Gewest fase II nog nooit van kracht was, zouden we de mensen deze eerste keer niet beboeten,” zegt Angé.

Voor die gedooghouding bestaat nog een andere reden. Het ministerieel besluit uit 2008 geeft geen goede wettelijke basis om te sanctioneren bij fase II. De invoering van snelheidslimieten (fase I) kan makkelijk afgedwongen worden door het plaatsen van verkeersborden, of, in Brussel, het afplakken ervan.

Maar om alternerend rijden afdwingbaar te maken ontbreekt de wettelijke signalisatie. Dus kan de politie moeilijk meer doen dan de bestuurder erop wijzen dat alternerend rijden van toepassing is. Boetes uitschrijven kan niet.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni