Schoensmeer, oud leer en noeste arbeid

Diamantino, heer en meester in de Cordonnerie de Rome, maakt er weinig woorden aan vuil. “Wat meer plaats zou beter zijn, maar je moet roeien met de riemen die je hebt.” De negen vierkante meter van Cordonnerie de Rome in de Romestraat is een begrip in Sint-Gillis. Aangevuld met het precisiewerk van Diamantino.

Woensdagochtend in een van de weinige schoenmakers die Sint-Gillis nog rijk is. De deur van de schoenenwinkel staat open. Klanten stappen achteloos naar binnen. Ze weten dat Diamantino snel en efficiënt werkt. Toch staat er regelmatig een kleine file voor zijn deur. Amper drie klanten kunnen er op het plekje voor zijn toonbank staan. Die open deur is ook een praktische noodzaak. Na 27 jaar kijkt Diamantino niet meer op van de kleine files voor zijn deur. Werken, daar gaat het hem om. Het slijpen gaat gestaag voort. Naast hem het bordje ‘Client Satisfait – Cordonnerie heureux’.

Negen vierkante meter. Dat is 1 meter voor de sleutelafdeling, de handtassen, de schoenen, twee meter voor de machines, 1 dikke vierkante meter voor de klanten, eentje voor de toonbank. En 1 meter voor Diamantino. “In de beginjaren nam ik alles aan, om ervoor te zorgen dat mensen terugkwamen. Maar valiezen, die weiger ik ondertussen. Die nemen te veel plaats in en dan kan ik niet meer werken. Ik repareer ook enkel dingen die nog de moeite waard zijn. Tot op de draad versleten schoenen ga ik geen tiende leven meer geven.” De uitbreiding naar sleutelmaker zorgt ervoor dat Diamantino nog steeds kan leven van zijn mini-winkel. “Ik heb ooit, jaren geleden, een sleutel bijgemaakt die volgens de zogenaamde eigenaar niet op de deur paste. Hij was woest en wou zijn geld terug. Ik weigerde. De volgende ochtend was mijn vitrine ingeslagen. Maar het is gelukkig bij één keer gebleven.” Dieven gingen wel al enkele keren aan de haal met een van zijn sleutelmachines.

Sociaal contact
Diamantino leerde het schoenenvak in zijn thuisland Portugal. “Ik zou nooit van beroep willen veranderen. Ik hou van de ambacht, van mensen helpen. En ik leer nog elke dag bij.” Hij kwam zowat dertig jaar geleden vanuit het noorden van Portugal naar Brussel, zijn schoonbroer achterna. Die baat brasserie Hôtel de Ville uit aan het gemeentehuis van Sint-Gillis. “Vroeger ging ik er elke dag naartoe. Ik had veel contact met de Portugese gemeenschap hier. Als je dagelijks in Portugese cafés zit, gaat dat makkelijk. Maar ik ben het op café gaan wat verleerd met het ouder worden. Mijn sociale contacten haal ik nu uit mijn winkel. Voor mij werkte hier een Italiaanse schoenmaker. Ik heb het cliënteel overgenomen en de winkel verdergezet. En daar heb ik nog geen minuut spijt van gehad. Ik hou van deze buurt.” Hij heeft de buurt zien veranderen. Van de chiquere winkels voor een gegoed publiek naar meer populaire shops. “Vandaag wordt de helft van de winkelruimte ingevuld door goedkope winkels. Er komt veel minder volk naar de Waterloosesteenweg. Die evolutie voel ik zelf ook. Er wordt nog weinig geïnvesteerd in een goede leren schoen. De herstellingen verminderen.”

In Sint-Gillis zijn ze voorlopig nog met drie, de ambachtelijke schoenmakers. Maar de ambachtsmannen worden ouder. De schoenmaker in de Jean Volderslaan denkt aan stoppen. “Maar hij vindt geen kopers. Jonge mensen zijn niet meer geïnteresseerd in het beroep.” Ook Diamantino heeft geen opvolger of extra hulp. Overdag eens een luchtje gaan scheppen of een koffie gaan drinken, zit er niet in. “Vroeger sloot ik onder de middag en ging ik in de buurt iets eten. Nu breng ik iets mee van thuis en blijf ik de hele dag open.” Hij brengt dagelijks bijna tien uur in zijn atelier door, zes dagen op zeven. De deur gaat enkel toe als de nood het hoogst is. Dan haast Diamantino zich naar de binnenkoer van het gebouw.

“Op zaterdag gaan mijn vrouw en ik bij mijn schoonbroer eten. Zondag rusten we uit.” De twee dochters zijn het nest uitgevlogen, terug naar warmere oorden. En Diamaninto? Die ploegt voort. Nog enkele jaren. Tot aan zijn pensioen. “En dan doe ik gewoon de deur dicht. Verkopen doe ik niet. Deur dicht en gedaan.”