'Milieueducatie: een privilege van gegoede mensen?'

Onze samenleving wordt meer en meer geconfronteerd met steeds grotere milieu-uitdagingen, maar tegelijk worden milieuverenigingen op een brutale manier verzwakt, schrijven zeventien Brusselse milieuverenigingen. Ze roepen minister van Leefmilieu Céline Freumault (CDH) op om een rondetafelconferentie te organiseren over haar milieupolitiek.

Het Brussels Gewest kent een actief verenigingsleven, zeker inzake milieu, in diverse deelwerkingen ervan, zoals voeding, energieverbruik, waterbeheer, natuurbescherming, luchtkwaliteit en stadsecologie. Deze verenigingen spelen daarbij een informerende, sensibiliserende, verbindende en opvoedende rol. Bovendien zijn ze een pionier om van Brussel een stad te maken met een ambitieus en innovatief milieuproject voor al haar inwoners.

Maar sinds het begin van deze lente trekken donkere wolken samen boven de milieuverenigingen. Céline Fremault, de nieuwe minister van Leefmilieu, wil de subsidies met 15 tot zelfs 50 procent verminderen. Onze samenleving wordt meer en meer geconfronteerd met steeds grotere milieu-uitdagingen, maar tegelijk worden milieuverenigingen op een brutale manier verzwakt. Natuurlijk speelt het algemene besparingscredo een rol, maar hoe ver kan je gaan?

De economische crisis dateert ook niet van vandaag. Dit weerhield de vorige regering er nochtans niet van om een ordonnantie uit te voeren die Brusselse verenigingen erkent in hun werking om het stedelijk leefmilieu te verbeteren, en ze zo een meerjarenfinanciering toe te kennen. Dit was een belangrijke stap vooruit: een basissubsidie voor 5 jaar, en de mogelijkheid om ook projecten op langere termijn op te zetten.

Maar regeringen wisselen en wat de ene besliste wordt door de volgende niet weerhouden. De nieuwe minister van Leefmilieu wil het subsidiesysteem evalueren en legt de erkende milieuverenigingen alvast een overgangsjaar op met verminderde subsidies. De recent verworven stabiliteit staat meteen weer op de helling: jaarlijks toegekende subsidies lijken weer de norm te worden.

Momenteel worden de verenigingen mondjesmaat geïnformeerd. Eind april zijn nog altijd een heel deel niet op de hoogte van een financiering voor dit lopende jaar! Ieder kan zich voorstellen hoe moeilijk werken dit is, veel personeelsleden weten niet eens of ze aan boord kunnen blijven de volgende maanden. Op verschillende plekken zijn ontslagen al bezig of worden mensen die vertrekken niet vervangen.

Ten opzichte van de budgettaire tekorten zien meerdere verenigingen zich ook verplicht om een aantal van hun activiteiten terug te schroeven of betalend te maken (animaties, vormingen, publicaties, …): wordt milieueducatie zo een privilege van de beter gegoeden?

Vermarkting
De getroffen verenigingen groeperen zich om samen te reageren via overleg- en actieplatformen. Maar als de trend van projectsubsidiëring of oproepen via de markt zich doorzet, wordt de concurrentie tussen verenigingen onderling verscherpt net zoals op de privémarkt. Net nu velen zich ongerust maken over deze toenemende privatisering en het vermarkten van dienstverlening, worden verenigingen meer en meer in het nauw van de marktlogica gedreven. Binnen dezelfde tendens riskeren nieuwe financieringsmethodes zoals crowdfunding ook misbruikt te worden: ze komen goed van pas ze als excuus voor politici om de subsidiering van het verenigingsleven af te bouwen.

Vandaag roepen de milieuverenigingen de minister op om transparant de dialoog aan te gaan: we vragen een rondetafelconferentie te organiseren over haar milieupolitiek en waar die naartoe wil, de rol van het verenigingsleven daarbij en de budgettaire beperkingen, en dit voordat definitieve beslissingen genomen worden.

Apis Bruoc Sella, Bral, Association 21, Coren, Staten Generaal van het Water in Brussel, Inter-Environnement Bruxelles, La Foire au Savoir Faire, La Ferme Nos Pilifs, Le Début des Haricots, Natagora, Periferia, Rencontre des Continents, Tournesol-Zonnebloem, Fédération Des Services Sociaux, RABAD, Réseau Idée, Worms.