Marokkaanse middenklasse in opmars

Het inkomen van veel Belgen van Marokkaanse of Turkse afkomst is de voorbije jaren flink gestegen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Koning Boudewijnstichting. Discriminatie leidt vooral bij de tweede en derde generatie tot frustratie. De islam is belangrijk voor de identiteit, maar de moskee verliest invloed.

Bijna 21 procent van de Marokkaanse Belgen verdient meer dan 3.000 euro per maand. Bij een eerder onderzoek in 2009 was dat nauwelijks 2,2 procent. Het aandeel dat minder dan 1.500 euro verdient, is in dezelfde periode gedaald van 46 tot 25 procent. De evolutie bij de Turkse Belgen is gelijklopend, zij het een beetje minder uitgesproken. Beide groepen zijn ook steeds vaker huiseigenaar en hoger opgeleid. Er is met andere woorden een groeiende middenklasse van Marokkaanse of Turkse afkomst.

Naast de stijging van het inkomen blijft het aandeel inactieven wel relatief hoog, zeker in Brussel en Wallonië, waar de kansen op arbeid kleiner zijn. De respondenten geven aan dat werkloosheid en racisme de belangrijkste problemen blijven.

De frustratie over discriminatie neemt bovendien toe met het opleidingsniveau. Wie hier geboren is en verder heeft gestudeerd, is vaker gedesillusioneerd. De opgebouwde frustratie zorgt ervoor dat veel leden van de tweede of derde generatie terugplooien op zichzelf. “Zij zijn gedemoraliseerd en voelen zich meer Marokkaan dan Belg.”

De meerderheid van de ondervraagden voelt zich tegelijk Belg en Marokkaan of Turk. De helft geeft echter aan dat hij of zij zich niet als Belg erkend voelt.

‘Moskee verliest gewicht’
Naast de afkomst is ook het geloof voor velen een belangrijk onderdeel van de identiteit. De beleving van de islam is echter zeer divers en geïndividualiseerd. “De religieuze referenties worden bijeen geknutseld op basis van ouders, vrienden, boeken en andere bronnen”, klinkt het. “De moskee verliest daarentegen aan gewicht.”

De onderzoekers zien ook geen verband tussen religieuze praktijk en werk, diploma of het zich al dan niet Belg voelen.

Homoseksualiteit onaanvaardbaar
Andere conclusie van het onderzoek is dat Marokkaanse en Turkse Belgen heel wat waarden delen met Belgo–Belgen. “In tegenstelling tot de gangbare opvatting is een meerderheid van de ondervraagden voorstander van de scheiding tussen kerk en staat, de democratie en de gelijkheid tussen man en vrouw.”

De opvattingen lopen wel uiteen op het vlak van homoseksualiteit en euthanasie. Beide blijven voor een meerderheid onaanvaardbaar.

Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de Brusselse universiteiten VUB en ULB. Zij ondervroegen “een representatief staal van 700 mensen met Marokkaanse of Turkse oorsprong.”