Léonard: ‘Sint-Katelijne blijft kerk’

Nu het experiment met de Fraternité des Saints-Apôtres een succes blijkt, wil aartsbisschop André Léonard niet meer weten van sluiting of desacralisatie van de Sint-Katelijnekerk. “De kerk blijft open en vanaf september is er opnieuw een Nederlandstalige mis.” De ideeënwedstrijd van Stad Brussel zal naar verwachting een stille dood sterven.

Een jaar of vijf geleden was het somber gesteld met de Katelijnekerk. Terwijl het onderhoud en de verwarming van het gebouw handenvol geld kostte, daalde het aantal parochianen zienderogen. Eind 2011 ging de kerk dan ook dicht, op last van de Brusselse deken Castiau en hulpbisschop Kockerols.

In samenspraak met de stad werd gezocht naar een nieuwe bestemming. Hiertoe lanceerde Stad Brussel begin vorig jaar een ideeënwedstrijd. Van de 41 inzendingen bleven er in december drie over: een eivormige werkruimte voor het Rits, een open buurtgebouw met veel glas en het project van Kockerols, een ontmoetingsruimte annex museum en handelsruimten. In de drie gevallen zou er een kleine gebedsruimte ingericht worden.

Intussen had aartsbisschop Léonard het dossier naar zich toe getrokken. Hij wilde nog een laatste noodgreep doen om de emblematische kerk in het centrum van Brussel als kerk te behouden. Daartoe haalde hij enkele priesters van de door hem opgerichte Fraternité des Saints-Apôtres naar Brussel. Deze in Marche-les-Dames gevestigde gemeenschap laat zich inspireren door de conservatieve, charismatische Franse priester Michel-Marie Zanotti-Sorkine. Met de Stad sprak Léonard af dat het experiment, bedoeld om na te gaan hoe groot de overblijvende gebedsruimte moest zijn, een jaar zou duren.

De Sint-Katelijnekerk heropende eind september en na zeven maanden is duidelijk dat de inzet van de jonge priesters in zwarte soutane voor een nieuwe dynamiek zorgt, in de kerk, maar ook in de buurt. De kerk is altijd open en er zijn dagelijks misvieringen, aangevuld met rozenkransen en biechtmomenten. Vanaf september zal er ook een Nederlandstalige priester zijn die wekelijks een viering houdt in het Nederlands.

Op een doordeweekse avond zitten er dertig, veertig mensen in de mis, op zondag ruim driehonderd. Tijdens de kerstviering eind december puilde de kerk uit.

Voor Léonard is het dan ook duidelijk. “De kerk blijft open,” zo zei hij in een interview in La Libre naar aanleiding van zijn ontslag deze week.

Maar wat dan met de ideeënwedstrijd? Die is ondertussen al wat op de lange baan geschoven. Normaal gesproken had de winnaar immers al verkozen moeten zijn. Ook sprak Brussels schepen van Erediensten Alain Courtois (MR) onlangs af met Léonard dat de priesters van de Fraternité een jaar langer mogen blijven, tot september 2016. Tegelijkertijd wil Courtois de ideeênwedstrijd nog niet opgeven. “Deze maand zien we de drie kandidaten. We hebben hen om een businessplan gevraagd. Komt er van die businessplannen niets terecht, dan blijft de Katelijne open als kerk.”

Herbestemming
Yvan Nobels, voorzitter van de Kerkfabriek, acht de kans klein dat het iets wordt met de voorgestelde projecten. “Het moet immers gaan om een economisch rendabel idee. Bovendien vraagt elke van de drie projecten flinke verbouwingen terwijl de kerk zowel van binnen als van buiten beschermd is. Monseigneur Léonard heeft duidelijk gemaakt dat hij de kerk niet zal desacraliseren.” Nobels denkt dan ook dat de wedstrijd een stille dood zal sterven.

Wel beseft hij dat Léonards opvolger mogelijk een andere visie heeft en toch meer heil ziet in een herbestemming. “Dat zou een drama zijn voor de Brusselse katholieke kerk.”