Knokken uit liefde voor de fiets

Missotten is een naam als een klok in de Belgische wielrennerij. Vader Freddy (68) is een selfmade man die heel wat zaken in beweging heeft gezet, zoon Andy (42) is een vechter. In 1997 beefde hun wereld toen Andy een hartstilstand kreeg na een valpartij. Maar ze hebben zich erdoor geknokt en zijn zich nog harder gaan inzetten voor hun passie.

‘O p veertienjarige leeftijd kwam mijn vader Jef, een Limburger, in de Anderlechtse Brogniezstraat werken als bakkersgast,” vertelt Freddy. “Bij Madame Muyls. Tijdens de oorlog ging hij het brood per fiets ronddragen, met daarin de verzetskrant La Libre Belgique verstopt. Koersen heeft hij nooit gedaan, maar hij was een grote wielerliefhebber. Hij stond mee aan de wieg van Ruisbroek Sportief.”

De passie voor de fiets heerste in huis, maar door de moeilijke financiële gezinssituatie was het voor Freddy niet evident om zelf te koersen. Op zijn achttiende maakte hij toch zijn intrede in het peloton. Zijn eerste fiets en koerstenue recupereerde zijn vader, die inmiddels vuilnisman geworden was, uit de vuilniskar. “Ik ben nooit prof geworden, maar heb wel naam gemaakt in mijn categorie. Bij de liefhebbers ben ik onder meer achtste geworden in Parijs-Roubaix (voor Roger De Vlaeminck!) en twee keer achtste in de Ronde Van Vlaanderen. Ik was eerder een wroeter en werd aanzien als een slimme renner. Mede daarom ben ik later ook een sterke ploegleider geworden. Maar op mijn 33ste ben ik gestopt met koersen. De koers lezen lukte nog zeer goed, maar de benen wilden niet meer mee.”

De carrière achter en rond het peloton werd heel wat productiever. Freddy hielp bijvoorbeeld bij de gestage uitbouw van Ruisbroek Sportief en tijdens zijn professionele carrière speelde de man een belangrijke rol in de ontwikkeling van het wielrennen. “Ik ben opgeklommen van opsteller in het meteorologisch instituut in Ukkel tot directeur bij de Administratie Buitenlands Beleid, en de laatste jaren van mijn beroepsloopbaan kreeg ik de kans om mee een nieuwe administratie Sport te helpen ontwikkelen binnen de Administratie Jeugd en Sport van de Vlaamse Gemeenschap. Ik heb onder vijf ministers van Sport gewerkt – onder wie Guy Vanhengel en Bert Anciaux. Wij waren de stuwende krachten achter de uitbouw van het wielercentrum Eddy Merckx in de Gentse Blaarmeersen en het Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde.”

Geen bleiter
De lijst verwezenlijkingen is te lang om op te noemen, maar twee verdienen toch meer aandacht. De eerste door zijn onbekendheid, de tweede door zijn belang.
“Tijdens de jaren 1980 was ik bondscoach van de ploeg van de honderd kilometer tijdrijden. Die discipline werd door ploegen van vier renners gereden op parcoursen die zo recht mogelijk waren, meestal een snelweg. Het was vooral populair in het Oostblok, maar is na de Val van de Muur uitgedoofd. We begonnen hier nochtans goede resultaten neer te zetten – ik had onder meer Marc Wauters en Johan Verstrepen in de ploeg. Als ik het wereldkampioenschap ploegentijdrijden zie, gaat mijn hart nog steeds wat sneller slaan.”

“Een paar jaar later, in 1994, was ik voor uitwisselingsprojecten in Quebec. Tijdens een clash of ideas met Fons Leroy (toenmalig kabinetschef van minister van Werk Detiège en huidige baas van de VDAB, red.) opperde ik het idee om, net zoals de VDAB bijvoorbeeld met beenhouwers doet, ook coureurs te begeleiden en op te leiden. Dat idee is gegroeid en uiteindelijk is zo het huidige Topsport Vlaanderen ontstaan, een schitterend project dat nu ongeveer tachtig procent van onze topwielrenners voortbrengt.”

Wielrennen beheerste het leven van Missotten, ook thuis. Zijn zoon Andy groeide uit tot een coureur met potentieel. Bij de jeugd verzamelde hij heel wat overwinningen. Freddy trad op als trainer en begeleider, maar maakte daarin naar eigen zeggen een fout door Andy te veel te pushen. Die werkte, op negentienjarige leeftijd, van vijf uur ’s ochtends tot ’s middags bij Viangros, alvorens een paar uur te trainen en ’s avonds naar de avondschool te trekken. Een hels tempo.

Hartaanval
“Ondertussen was het ook druk op familiaal vlak: mijn eerste dochtertje werd geboren en we hadden net ons huis gekocht,” vertelt Andy. “Het was misschien wat te veel. Maar was dat slecht? Als ik vandaag sommige renners hoor, dan denk ik dat ze niet goed weten wat voor een luxeleven ze hebben. Ik ben nooit een bleiter geweest.”

Het doorzettingsvermogen en de goede benen van Andy leverden hem een profcontract op. Tijdens zijn eerste profseizoen behaalde hij meteen een overwinning, maar het jaar erop begon hij wat te sukkelen. Op een wedstrijd in Leuven, de Grote prijs Jef Scherens, ging het pas echt fout. Andy viel en kreeg een hartaanval. Na vijf dagen coma ontwaakte hij. Een mirakel. Volgens vader Freddy keken bevriende topdokters ernaar met open mond.

“Door een zuurstofgebrek tijdens mijn hartfalen belandde ik in een rolstoel, maar ik had wel een kansje om terug te kunnen stappen. Ik was dus zeer gedreven. Was de dokter te laat voor mijn revalidatie? Dan maakte ik mij boos, want het moest vooruit gaan. Ik wou terugkomen. Na een jaar hard werken in revalidatiecentra kon ik terug stappen.”

Zijn fietscarrière was wel definitief gedaan. Andy stampte samen later samen met zijn vader het Jong Vlaanderen wieleropleidingsproject uit de grond (zie kaderstukje). “We kregen wel subsidies, maar we draaiden vooral dankzij privésponsoring waardoor we voortdurend op zoek moesten gaan naar geld. Het was constant knokken. Toen de Wielerbond en de Vlaamse minister van Sport beslisten om de samenwerking stop te zetten – waarom weet ik nog altijd niet – hebben we nog een seizoen op eigen middelen gedraaid. Dit jaar zijn we ermee moeten stoppen. Zeer jammer dat we zo’n succesvol project moeten beëindigen.”

Ondanks het einde van Jong Vlaanderen blijven vader en zoon zich inzetten voor de wielerwereld. Vader Freddy is onder meer bezig met een Spaans–Belgisch project om een nieuwe ploeg op te richten, zoon Andy zit meer tussen de coureurs dan thuis. “Ik ben ploegleider bij het Topsport Vlaanderen-Baloise profteam. En dat staat me echt wel aan. Ik heb niet meteen ambitie om diezelfde rol te hebben bij een ploeg als Quick-Step. Wat ik nu tegen die gasten zeg heeft nog invloed, aan Tom Boonen heb je niet veel te zeggen. Hier haal ik veel meer voldoening uit.” En zo blijft het liefdesverhaal van de familie Missotten en het wielrennen voortduren.

------------------------------------------------------------

KANSEN VOOR JONGE RENNERS

Na Andy's fietscarrière stampte hij samen met vader Freddy het Jong Vlaanderen wieleropleidingsproject uit de grond, een ploeg die jonge renners een kans geeft.

"Ik heb altijd het doel gehad om jonge mensen een kans te geven," zegt Freddy. "In negen jaar hebben we met Jong Vlaanderen 44 jonge renners prof zien worden. Mannen als Jurgen Roelandts, Jelle Vanendert, Sep Vanmarcke, Greg Van Avermaet; de lijst is lang. Ook topmecaniciens en -verzorgers zijn bij ons gepasseerd, allemaal dankzij een goed programma, een duidelijke visie en structuur en door goed rond te neuzen. Ik deed vooral het administratieve, Andy nam het sportieve luik voor zijn rekening. En dat ging goed."