Jonas Staal: ‘Hoe democratisch is de staat nog?’

De grote zaal van KVS wordt dit weekend omgevormd tot een parlement. Het initiatief gaat uit van de Nederlands-Zwitsers kunstenaar Jonas Staal, die in zijn werk de relatie tussen kunst, propaganda en democratie onderzoekt. In 2012 organiseerde hij op de Biënnale van Berlijn de eerste New World Summit (NWS), die na Leiden en het Indiase Kochi nu dus ook Brussel aandoet.

U noemt NWS een ‘parlement voor stateloze groepen die als terroristen worden vervolgd’.
Jonas Staal: “Tijdens de drie voorgaande bijeenkomsten lag de nadruk op de manier waarop internationale terreurlijsten en ‘blacklisting’ in de oorlog tegen terreur instrumenten zijn geworden die groepen letterlijk buiten de democratie plaatsen. Door paspoorten in te trekken en banktegoeden te bevriezen kan je dergelijke groepen helemaal isoleren, terwijl het helemaal niet transparant is volgens welke criteria dat dan gebeurt. De Europese Unie heeft bijvoorbeeld een politiek orgaan, Clearing House, dat zich bezighoudt met blacklisting, maar niemand weet wie daar in zit en welke criteria het hanteert. Die ondemocratische aanpak correspondeert natuurlijk niet met het idee dat terrorismebestrijding de democratie zou moeten beschermen.”

Hoe zal de top in Brussel concreet verlopen?
Staal: “In Brussel zullen organisaties aanwezig zijn die vechten tegen onzichtbaarheid en systematische vormen van administratieve, culturele en politieke uitsluiting. Wat ze gemeen hebben is statenloosheid. We gaan in verschillende thematische blokken de aspecten van de staat en het stateloos zijn bespreken. In korte lezingen en debatten met het publiek stellen we vanuit verschillende geografische achtergronden de vraag in hoeverre de staat als concept nog democratische legitimiteit heeft.”

U bent beeldend kunstenaar. In welk opzicht is dit ook een kunstproject?
Staal: “De relatie tussen kunst en macht bestaat in een veelheid van vormen. Politiek heeft een theatrale origine en geschiedenis, en kan in theatrale termen worden beschreven omdat in ons denken altijd verbeelding en culturele representatie besloten ligt.”

New World Summit, Stateless State, Jonas Staal

data: 19 > 21/09

waar: KVS _BOL, Brussel