'Inhaalbeweging fietsparkings is nodig'

Een goed mobiliteitsbeleid begint met een goed parkeerbeleid. Dat geldt voor de auto, maar net zo goed voor de fiets. “Er is in Brussel nog veel werk aan de winkel,” zegt Anne Burger van de Fietsersbond, die voor Mobiel Brussel een vademecum schreef over fietsparkings.

Het Brussels Gewest wil tegen 2018 20 procent fietsers in het verkeer. Zo staat het in het vervoersplan Iris II. Vandaag schommelt het fietsaandeel rond de 5 procent. Aanleg van fietspaden en andere infrastructuuringrepen liggen voor de hand om dat doel te bereiken.

Een goed uitgewerkt fietsparkeerbeleid daarentegen is onderbelicht. Nochtans is het essentieel om mensen op de fiets te krijgen, zegt Anne Burger, een Nederlander die al jaren in Brussel woont.
“Fietsdiefstal vormt een rem op de groei van het fietsgebruik in stad,” zegt Burger. “Wie vaak het slachtoffer is van diefstal, stopt met fietsen. Het is dus belangrijk dat fietsers veilig kunnen parkeren.”
Hoeveel fietsparkeerplaatsen er vandaag zijn in Brussel is onbekend. Schattingen maken gewag van 2.500 plaatsen. In vergelijking met de 300.000 autoparkeerplaatsen is dat een druppel op een hete plaat.
“Belangrijk is dat de hele keten bekeken wordt,” zegt Burger. “Je gaat van huis naar het werk, dan naar het sportcentrum en daarna naar de winkel. Als er op één van die plekken geen goede fietsparking zit, is er een kink in de kabel. Dat kan al voldoende zijn om de promotie van de fiets te dwarsbomen.”

In dezelfde lijn ligt de aandacht voor de intermodaliteit: aan stations en metro’s en drukke tramhaltes zijn fietsparkeerplaatsen erg belangrijk, zodat mensen openbaar vervoer en fiets comfortabel kunnen combineren. Het Brussels Gewest is zich daar ook van bewust, want die plekken zijn vandaag al goed voorzien.

Toch kan het volgens Burger nog beter. “En dan wil ik niet per se Amsterdam als voorbeeld nemen, want daar is nu een probleem van te veel fietsen. Er is niet tijdig geanticipeerd op de enorme groei van het fietsgebruik. Maar wie naar Duitse steden kijkt, ziet toch een groot verschil met Brussel. Het is misschien geen toeval dat de foto’s van goede voorbeelden in ons vademecum vaak uit het buitenland komen, en die van minder goede voorbeelden uit het Brussels straatbeeld.”

Het fietsvademecum is een handig instrument voor de gemeentelijke overheden. Ook het nieuwe Gewestelijk Parkeeragentschap kan er mee aan de slag, want dat heeft als kerntaak de uitbouw van fietsparkings. Er moeten volgens het Gewestelijk Parkeerbeleidsplan duizenden fietsparkeerplaatsen bij komen. Daarnaast hebben ook bewoners, bedrijven, horeca en winkels er wat aan.

Het vademecum geeft aan waar een goede parkeerplaats aan moet beantwoorden. Anne Burger heeft zich laten leiden door een behoefteonderzoek bij de fietsers zelf. Een fietsparking moet veilig zijn, coherent, goed toegankelijk, dichtbij maar ook comfortabel. Trappen, steile hellingen of moeizame deuren kunnen maar beter vermeden worden.

Wielbuigers
Fietsrekken waar enkel het voorwiel in gezet wordt, zoals ze nog in zwang zijn in Brussel, zijn helemaal uit den boze. “We noemen ze wielbuigers,” zegt Burger. Bovendien kan de fiets er niet op een veilige manier aan bevestigd worden.

“In het vademecum staat een ontwerp voor een standaard fietsbeugel,” zegt Burger, “met tussenbuis”. Daarnaast mag het ook best wat creatiever. “David Byrne (zanger van Talking Heads, SVG) heeft samen met de stad New York een ontwerpwedstrijd gelanceerd voor een fietsbeugel. Het winnende ontwerp ziet er echt leuk uit.”

Volgens Burger is het een voordeel dat het fietsparkeerbeleid in Brussel nog in zijn kinderschoenen staat. Dat kan de coherentie ten goede komen. Maar dat er nu iets moet gebeuren staat buiten kijf. “Vandaag gaat het nog om comfort, maar als het fietsen in Brussel echt aanslaat, dan zal het zaak zijn om de fietsparkeerplaatsen compact te houden, want de ruimte in Brussel is schaars.”

Anderzijds: op elke autoparkeerplaats op de openbare weg kunnen minstens zes fietsen gestald worden. Ook daar kunnen dus keuzes gemaakt worden. En intussen staat de technologie niet stil. Burger toont een ontwerp van een volautomatische ondergrondse fietsparkeerbox die nu al in Amsterdam staat. “Waarom die niet naar Brussel halen? De onbenutte metroruimtes lenen zich daar goed toe. De nakende heraanleg van de Anspachlaan is misschien het geschikte moment...”

Meer info over Fietsvademecum n°7 op www.mobielbrussel.be