Iconische ringen van juwelenontwerpster Reniers in ING-Cultuurcentrum

Zwijgen is goud. Christa Reniers past het slot van de uitdrukking als gegoten. De juwelenontwerpster heeft de wereld rondom haar graag geruisloos. Liever dan haar kleine sculpturen te duiden of te verkopen trekt ze zich terug in een atelier. Reniers twintigjarige carrière heeft twintig iconische ringen opgeleverd, nu te bewonderen in het ING Cultuurcentrum.

In gedachten heeft Christa Reniers wekenlang één voor één weer al haar ringen aangetrokken. “Twintig exemplaren kiezen uit mijn collectie was niet simpel. Koos ik de klassiekers, of de best verkopende? Zo zijn er ringen zijn waar ik erg achter sta, maar die minder goed over de toonbank gingen omdat ze minder toegankelijk zijn.”

De Ball Cascade overleefde het strenge oog en oordeel van de eenkoppige jury, net als de Cube Cascade, de 3 Some Polished, en de Nails 4, die Reniers draagt op de dag van het interview. “Deze ring heb ik nog maar twee jaar geleden gemaakt. De laatste ontwerpen vind ik vaak beter. Misschien omdat ik op de andere wat ben uitgekeken?”

Droomjuweel
Sinds haar eerste juwelenlijn uit 1994 in .925 sterling zilver omarmt Reniers abstracte vormen. Zonder voorontwerp noch schets boetseert ze intuïtieve vormen, eerst in was en vervolgens in edelmetaal. Thema noch seizoen kan haar in een richting dwingen. De veelvuldige bolletjes uit de beginperiode liet ze achterwege. Nu zoekt ze de basisvorm “verder”. Waar dat is, kan Reniers moeilijk vatten in woorden.

“Ik heb steeds verdergebouwd.” Organische vormen absorbeerden in de loop der jaren iets meer structuur. Slechts eén enkel sieraad is om technische verdwenen uit het oeuvre, een ander omdat het volgens haar te vaak gekopieerd werd.
In het ING Cultuurcentrum zweeft Reniers ringenselectie in blokken van plexiglas, onbereikbaar als goudwindes onder een bevroren vijveroppervlak. Acht van de blokken waren deze zomer al te zien in de Nightshop in Knokke. “Doorheen het plexiglas kan je de ringen langs alle kanten goed bekijken. De Single Rough Gemstone, een ring met een ruwe bergkristal, is erbij. Als je het juweel langs de voorkant bekijkt, ontglipt de kristal je. Langs een andere kant schittert hij wel. Dat heeft iets magisch.”

Gutfeeling
Voor de maker zelf verdwijnt de magie van een juweel doorgaans naar de achtergrond. “Ik verbaas me over de sentimentele waarde die mensen hechten aan juwelen. Ik draag mijn ontwerpen meestal wel een tijd, maar allemaal zijn ze door datzelfde maakproces gegaan, waardoor ze gedemystifieerd zijn.”

In haar ontwerpatelier heeft Christa Reniers telkens zichzelf in gedachten. Haar modus operandi kent geen routine. “Ik krijg inspiratie van mooie dingen: architectuur, binnenhuisinrichting, kledij. Ik ga rondwandelen in de stad en er vormen zich beelden. Ik schrijf niets op, alles zit in mijn hoofd. Ik hoef ook niet naar het buitenland te gaan voor inspiratie. Ik reis in mijn hoofd.”

Kunst versus markt
Reniers drijfveer ligt voor het grijpen, onthult ze. Het is dat buikgevoel, die alomherkenbare goesting om iets nieuws aan te trekken, waardoor je je dat bedrieglijk tikkeltje mooier en aantrekkelijker voelt. “Als ik zelf zin heb om mijn afgewerkte juweel te dragen, weet ik dat het goed zit.”

Reniers is klein begonnen. Eind de jaren 1980 runde ze een bescheiden juwelenzaak met andermans, buitenlands werk. Gaandeweg bracht ze eigen creaties binnen bij de gieter. Die eerstelingen hadden vorm gekregen aan de keukentafel van haar ex-schoonvader, tandarts op rust. “Van hem kreeg ik wassen staafjes en een oud bakelieten freesapparaatje. Ik ben gaan experimenteren en boetseren. Het waren heel simpele en organische ontwerpen.”

“In België bestond op dat moment enerzijds het dure, klassieke segment, de ‘haute joaillerie’, en anderszijds de ‘fashion jewelry’. Daar zat niets tussenin. Er was een markt voor zilver.” Een grote bestelling van Rue Blanche was de katalysator.

Maar het pad van een designer loopt niet altijd over rozen, schrijft Reniers op haar website. De doornen zijn de zakelijke en financiële perikelen, zegt ze beslist. “Ik denk liever niet terug aan mijn begintijd. Tijdens de Golfoorlog kwam geen kat over de vloer in de winkel. Verschrikkelijk.” Het zakelijke liet ze tijdens haar hele carrière over aan een ander: lange tijd bestierde haar ex-man de zaken, sinds kort een investeerder en een marketingteam.

Of juweelontwerpen tot slot soms als minderwaardige kunst wordt beschouwd? “Ik ervaar dat men aan architecten bijvoorbeeld weleens vraagt om iets buiten hun vakgebied te ontwerpen. Juwelenontwerpers krijgen zelden zo’n opdracht. Zodra je dingen maakt die niet uniek zijn, word je in een commerciële hoek geduwd.” En dat is nu net waar de expo Power of Objects op wil inzoomen.

The Power of Objects

data: 4/9 tot 11/9

waar: ING-Cultuurcentrum, Kunstberg, Koningsplein 6, 1000 Brussel, 02-547.22.92