Het verzet van cineast Alain Tanner

Een beeld van een koekoeksklok of een berglandschap met edelweiss? Je zal het niet snel vinden in de films van Alain Tanner. Logisch ook: samen met Claude Goretta haalde Tanner de Zwitserse film uit het keurslijf van het conformisme of het brave cliché.

Maar Tanner is meer dan een van de geestelijke vaders van de nieuwe Zwitserse film.Hij is ook een belangrijk Europees auteur, juist omdat zijn films innovatieve botsingen zijn tussen ideologie en poëzie waarbij de esthetiek van de mise-en-scène keer op keer in vraag gesteld wordt.

Na studies literatuur ging Tanner op een cargoschip werken. Het is een ervaring waarvoor hij zich liet inspireren voor Dans la Ville Blanche (1982), een existentieel filmgedicht én een van de meest melancholiek betoverende films over Lissabon ooit.

Toch is het fout om ex-docufilmer Tanner als een rusteloze libertair, kunstige flaneur of sympathieke anarchist met de camera te zien. Zo steriel als Zwitserland bij zijn neutraliteit zweert, zo betrokken is zijn door de Britse Free Cinema en de radicale ideeën van Berthold Brecht beïnvloedde cinema.

Van Charles Mort Ou Vif (1969) en La Salamandre (1971) tot Jonas Qui Aura 25 Ans en l’An 2000 (1976): er wordt met scherp gekeken naar de illusies en ontgoochelingen van mei ’68. De polemische impulsen worden minder uitgesproken in zijn latere periode wanneer hij, meer intiem, een thema als het seksuele verlangen gaat exploreren, zoals in Une Flemme Dans Mon Coeur (1987). Maar de vlam van het verzet, die is Tanner altijd verfrissend blijven aanwakkeren.

Cyclus Alain Tanner

data: 10/5 > 9/6

waar: Cinematek, Brussel