‘Het is niet omdat ik Arabisch spreek, dat ik street credibility heb’

Ze trekt deze week nog naar Washington, waar de gemeente Vilvoorde op vraag van Obama haar beleid tegen radicalisering toelicht. We spraken met de Vilvoordse experte Jessika Soors (26). Zij wordt ook nog eens als enige Belgische opgevoerd in een nieuwe videocampagne van de EU tegen radicalisering.

“Radicalisering gaat vaak gepaard met een sociaal isolement”, zegt arabiste en islamologe Jessika Soors in het video-interview dat de Europese Commissie van haar liet maken. Naast Soors werden nog vier andere mensen geïnterviewd uit het Verenigd Koninkrijk en Denemarken, onder anderen een voormalige Syriëstrijder.

“Mensen die niet meer kunnen of willen functioneren in de bestaande maatschappij zoeken een ontsnappingsmogelijkheid, bijvoorbeeld in een vertrek naar Syrië”, zegt Soors aan brusselnieuws.be.

Het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) raamt het aantal Vilvoordse vertrekkers op 28. “Acht van hen zijn teruggekeerd, zes zijn er gesneuveld. Sinds mei 2014 zijn er geen jongeren meer vertrokken. Maar radicalisering is breder dan alleen mensen die naar Syrië afreizen”, zegt Soors aan de telefoon. “Er zijn nog altijd veel jongeren die geïsoleerd zijn, die zich afsluiten van de samenleving. Dat aantal neemt niet af, integendeel.”

Jonge tienermeisjes
Soors telt momenteel 45 Vilvoordenaars die mogelijk aan het radicaliseren zijn. De laatste maanden en weken stelt Vilvoorde een toegenomen radicalisme vast bij zeer jonge tieners (13 – 15-jarigen), vooral meisjes.

Bij de voorstelling van zijn nieuwe veiligheidsplan vorige week zei burgemeester Bonte (SP.A) dat geen stad in binnen- en buitenland in verhouding tot de bevolkingsaantallen harder getroffen is door radicalisering.

De redenen daarvoor haalt Soors aan in haar video-interview. “Een rechtstreekse aanleiding is bijvoorbeeld dat Sharia4Belgium aan ‘dawah’ deed, prediken op straat in Vilvoorde. Zo hebben ze een aantal mensen kunnen rekruteren, jongeren die vaak bij de politie al gekend waren en Syrië als een uitweg zagen.”

Buitenlandse origine
Maar er zijn meer redenen waarom Vilvoorde het radicale gedachtegoed ziet oprukken, vertelt Soors in haar video-interview. “78, 3 procent van de kinderen in Vilvoorde onder de 3 jaar is van niet-Belgische origine. Dat betekent dat er heel veel uitdagingen zijn op het vlak van jeugdwerk, onderwijs, om ervoor te zorgen dat al die kinderen een toekomstperspectief hebben binnen de stad.”

Vilvoorde is de snelst groeiende stad van Vlaanderen. Jaarlijks neemt de bevolking toe met ongeveer 1,5 procent. Ongeveer 38 procent van de bevolking is van niet-Belgische origine, bij minderjarigen is dat zelfs de helft. 49,8 procent van de leerlingen in Vilvoorde heeft schoolachterstand.

Soors werkt samen met scholen, de jeugddienst, de preventiedienst, gelijkekansenorganisaties en allerlei culturele verenigingen, en stuurt mensen aan die op huisbezoek gaan bij geradicaliseerde jongeren en/of hun familie. Zo heeft ze een goed overzicht.

“Wij willen mensen zo veel mogelijk laten deelnemen aan de maatschappij, ook ter preventie van vormen van gewelddadige radicalisering. Veel leerlingen zijn zoekende. Veel jonge moslims vinden het moeilijk om ‘een kant te kiezen’. Als ze zich achter de slogan ‘Je suis Charlie’ scharen, dan lijkt het alsof ze beledigende cartoons over de profeet goedkeuren. Maar als ze die slogan niet onderschrijven, betekent dat daarom niet dat ze de recente aanslagen goedkeuren.”

Radicale dogma's
Naast haar werk in Vilvoorde doctoreert Soors aan de KU Leuven op een ideologisch onderzoek naar de dogma’s van het radicaal-islamitische gedachtegoed. “De centrale vraag is: aan wie moeten moslims trouw zijn en aan wie niet.”

Voor geloofskwesties verwijst ze op straat in Vilvoorde door naar imams. Soms helpt het wel dat ze Arabisch spreekt. “Ik probeer mensen duidelijk te maken dat er meer info is dan die waarover zij beschikken, dat ik de zaak ook van alle kanten bekijk. Maar het is niet omdat ik Arabisch spreek, dat ik een hoge street credibility heb.”