N1421 Tom-a-la-Ferme-de-Xavier-Dolan
© Clara Palardy

Film: Tom à la Ferme

Niels Ruëll
© Agenda Magazine
16/04/2014

Weinig jongeren zijn zo vergroeid met cinema als de Franstalige Canadees Xavier Dolan. Acteert sinds zijn vierde. Veroverde Cannes op zijn 19de met J’ai Tué Ma Mère, een film die hij zelf geschreven, geproduceerd en geregisseerd had en waarin hij de hoofdrol speelde. Vandaag is hij 25 en stelt rap, rap zijn vierde film voor want de vijfde zit al in een ver gevorderd stadium. “Ik ben blij dat ik eens iets anders geprobeerd heb.”

Het talent van Xavier Dolan lijdt geen twijfel maar zijn exuberantie, cinefiele, maniërisme, artisticiteit en eigenliefde levert hem niet alleen fans op. In zijn vierde film houdt hij zich meer in. Tom à La Ferme is een psychologische thriller geworden met toetsen van Alfred Hitchcock of Roman Polanski. Dolan speelt zelf de jonge reclameontwerper Tom die naar het platteland reist voor de begrafenis van zijn geliefde. De erg gewelddadige, seksueel verkrampte, sadistisch broer van zijn geliefde verbiedt hem om te vertellen dat hij de partner van de overledene was. Tom laat zich terroriseren maar loopt niet weg.

Tom à La Ferme is een heel andere film geworden dan Les amour imaginaires en Laurence Anyways. Was u toe aan een nieuwe uitdaging?
Xavier Dolan:
"Toch wel, ja. Mijn drie vorige films lijken op elkaar. Het zijn drie vrij sentimentele en romantische liefdesverhalen. Ik had zin in iets helemaal anders en Tom à la ferme stond een verandering van register toe. Ik ben blij dat ik eens iets anders geprobeerd heb: een psychologische thriller maar dan wel op mijn manier. Ik wou een ondraaglijk klimaat creëren. En ik wou spanning met verlangen mengen. Het mocht vreemd zijn. Die spanning vind je trouwens niet terug in het toneelstuk van Michel-Marc Bouchard dat ik bewerkte."

Waar komen Toms blonde haren vandaan?
Dolan:
"Ik wou voor de verandering eens lang blond haar. Dat lang blond haar zegt niets over het personage, hoor. Het is gewoon mooi in die maïsvelden."

Het lijkt alsof u de betreurde Heath Ledger imiteert toen hij The Joker speelde.
Dolan:
"Des te beter. Ik heb heel veel bewondering voor Heath Ledger."

De soundtrack is van Gabriel Yared. In zijn violen hoor je echo’s van Bernard Hermann, de favoriete componist van Alfred Hitchcock. Was dat op uw aandringen?
Dolan:
"Helemaal niet. Het is Yareds compositie. Wel hebben we gesproken over de ambiance van de film. Ik had de film al eens gemonteerd voor ik bij hem aanklopte en daar had ik hedendaagse muziek op gezet. Hij wist dus waar ik naar toe wou. Maar ik heb ‘m zeker niet gevraagd om Hermann achterna te hollen. Je bent niet de eerste die over Bernard Hermann begint. Maar ik begrijp dat niet helemaal. Van de twaalf films van Hitchcock die ik gezien heb, had er geen enkele een score die op die van Tom à La Ferme lijkt. North by Northwest was wel niet een van die twaalf films."

In de persmap staat een interessant citaat van die man die het toneelstuk schreef, Michel Marc Bouchard. “Before learning how to love, homosexuals learn how to lie.”
Dolan:
"Dat is een prachtige zin maar hij past niet in de film. Te expliciet. Het is geen film over homoseksuelen, het is een film over geweld, intolerantie, de rouw en de liefde. Omdat ik de zin toch delen wou heb ik ‘m gebruikt in de persmap."

Een belangrijke rol spelt de moeder die niet mag weten dat haar overleden zoon homoseksueel was. Uw eerste film heette J’ai Tué Ma Mère, u volgende Mommy. Laat de moederfiguur u niet los?
Dolan
: "Nee, maar waarom zou dat moeten? Waarom zou ik me moeten bevrijden van iets dat me in die mate inspireert? Ook mijn volgende film, Mommy, gaat over een moeder en haar zoon. Maar geen paniek, het zal een ander verhaal zijn met andere personages, een andere sociale achtergrond en een andere sfeer."

‘Je sterft niet op je 25ste,’ zegt de moeder in Tom à La Ferme. U bent zelf net 25 geworden en de vijfde langspeelfilm is al in de maak. Mag dat wel?
Dolan:
"Ik vrees van niet. Het wordt net getolereerd maar men vindt dat niet normaal. Ik heb soms de indruk dat men me dat niet vergeeft. Positief of negatief, men begint altijd over mijn leeftijd. Dat overschaduwt mijn films. Men schrijft te weinig over wat de film betekent en teveel over die jonge cineast. Dat is vervelend."

U wordt keer op keer een wonderkind genoemd. Blij mee of steekt dat?
Dolan:
"Beide. Ik weet niet hoe ik daar op reageren moet. Ik heb toch niet in de hand hoe men over me denkt. Dus concentreer ik me op mijn werk en probeer steeds betere films te maken. Ik hoop dat dat lukt en als het lukt, dat de mensen het dan ook schrijven. Ik zal altijd proberen betere films te maken. Wat voor zin heeft het om voort te doen als je ter plaatse trappelt. De filmtaal heb ik beter onder de knie dan vier jaar geleden. Maar met elke film maak je fouten en die probeer je niet te herhalen. Tijdens de montage merk ik doorgaans al wat ik allemaal verkeerd gedaan heb. Een regisseur die geen kritische afstand van zijn werk kan nemen, een regisseur die zelf niet ziet wat goed is en wat slecht, die heeft een probleem. Die zal als kunstenaar en als mens niet kunnen groeien. Zelfs op mijn 45ste zal ik blijven proberen betere films te maken. Al ben ik tegen die tijd wellicht al dood."

Heeft regisseur Dolan soms kritiek op acteur Dolan en omgekeerd?
Dolan:
"Maar natuurlijk. Op de set bekijk ik de opnames en als ik mezelf slecht vind dan moet de opname overgedaan. Ook gebeurt het dat ik al spelend besef dat de regie niet stand houdt. En dan pas ik me aan."

Waarom neemt u zoveel verschillende taken op zich? Is dat uit liefde voor het ambacht of bent u een controlefreak?
Dolan:
"Ik doe niet alles. Ik doe wat ik graag doen. De fotografie laat ik aan iemand anders over. Nochtans, zonder beeld geen film. Het geluid laat ik aan iemand anders over. Nochtans, zonder geluid, geen beeld. Decors bouw ik ook al niet."

De kostumering doet u wèl zelf.
Dolan:
"Omdat dat een passie van me is. Ik schep er veel plezier in om mijn personages aan te kleden. Het kan zijn dat er nog betere costumiers zijn. Maar niemand weet beter dan ikzelf wat ikzelf voor ogen heb. Ik hoef geen tijd te steken in lange gesprekken met de costumier. Die tijd investeer ik liever in overleg met de directeur photo of de directeur artistique."

"Ik ben een cineast, geen regisseur. Ik werk niet met iemand die voor mij een scenario schrijft. Ik schrijf mijn scenario’s zelf en ik monteer mijn films zelf. Dat moet. Anders zouden mijn films niet weerspiegelen wat ik voel. Ze moeten zeggen wat ik te zeggen heb."

Zou het niets voor u zijn om eens met filmsterren te werken?
Dolan:
"Ja! Met Meryl Streep wil ik wel eens spelen. Ik wil haar ook gerust eens regisseren. Maar spelen krijgt voorrang."

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Film

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni