Congolese catcher Nsimba Bafuka ontwikkelt Brusselse catchcultuur

Shaolin Showman Colorado is een naam als een klok in de Congolese hoofdstad Kinshasa. Met deze ringnaam worstelde Nsimba Bafuka (52) jarenlang voor volle stadia en bouwde hij een ijzersterke reputatie op. Bij Brussels Young Wrestling Style geeft hij zijn kennis door aan jonge talenten en ontwikkelt hij een kenmerkende Brusselse catchstijl.

“Je moet maar eens met me mee naar Congo reizen en zult zien hoe de mensen reageren,” zegt Bafuka met een knipoog. “Ik probeer me wat af te schermen omdat bekendheid me niet zo interesseert, maar ik ga niet onopgemerkt voorbij. Toen ik nog worstelde en in Congo woonde, werd ik constant aangesproken. Ik was een voorbeeld. In die tijd had ik bijvoorbeeld een paardenstaart, en die look werd gretig overgenomen door de jongeren uit mijn wijk.”

Die mooie carrière begon al toen Bafuka amper vijf jaar oud was. Hij leerde verschillende vechtsporten aan en behaalde later onder meer een zwarte gordel in judo, karate en jiujitsu. Catch was tijdens zijn jeugd nog taboe, stelt hij. “De Amerikanen hebben het altijd willen afschermen en beschermen. Ze zeiden dat je niet mocht doen wat je hen op televisie zag doen. Maar dat is nonsens. Wij waren de eerste die het in Congo deden, en deden het goed. Geen onnozelheden als met een stoel op elkaars hoofd slaan, maar echte catch. Je kunt mij en mijn toenmalige maats als de Congolese pioniers zien, ja.”

Bafuka kreeg de ringnaam Shaolin Showman Colorado. Waarom weet hij zelf niet goed, maar hij zorgde er wel voor dat iedereen die naam snel leerde kennen. Hij draaide jarenlang mee in de nationale catchcompetitie en won verschillende titels. “Vechtsporten zijn sowieso belangrijk in Congo. Vroeger vulden wij hele stadia. Hier hoor ik mensen zeggen dat ze veel volk hebben als er duizend man aanwezig is, maar daar moet ik toch even mee lachen. In Congo was dat zeventienduizend man die naar je kwam kijken! En niet één dag per week, maar van maandag tot zaterdag.”

“Ik herinner me dat catch-ster Flesh Gordon met een paar andere toppers naar Congo was afgezakt. Die mannen werden gek! Het stadion zat afgeladen vol met 45.000 mensen. Hij kon zijn ogen niet geloven en was echt onder de indruk. Het was zelfs zo dat hij daardoor minder presteerde. Vandaag is het succes van catch iets minder in Congo. Dat komt voor een deel door de politiek, omdat sportevenementen soms worden misbruikt. Daarom blijven de mensen liever weg.”

Amerikaans bezoek
Bafuka schakelde na zijn eigen carrière over naar het trainerschap en was tien jaar lang de nationale coach van Congo. Het was naar eigen zeggen een logische stap om grote kampioenen te vormen. “Eigenlijk heb ik altijd het doorgeven van mijn kennis belangrijker gevonden. Ik wou niet per se een echte vedette worden. Ik vind het belangrijk jonge gasten op te leiden en hen te leren wat de juiste manier is om aan catch te doen. In Congo heb ik zeer veel catchers gevormd, nu doe ik dat hier.”

In 1992 kwam de catcher voor de eerste keer naar Brussel, maar na een terugkeer naar Congo vestigde hij zich in 2000 definitief in onze hoofdstad. Hij kwam met een groep bevriende catchers die samen iets wilden opzetten, maar zijn maten besloten andere wegen uit te gaan. Bafuka bleef trouw aan zijn passie en zet zich nu volledig in bij Brussels Young Wrestling Style (BYWS).

“Het probleem van België is dat sport geen prioriteit is. Je moet je echt uitsloven om iets te bereiken. Nochtans is hier zo veel talent! Ik herinner me de reacties op ons eerste spektakel in Bozar: men trok grote ogen van wat die tien-, elf- en twaalfjarige ketjes konden.”

“Of nog beter: het bezoek van Juventud Guerrera, een grote Mexicaanse catch-ster die in de Verenigde Staten actief is. Hij had via via over mijn reputatie en carrière gehoord, en heeft onze club eens een bezoek gebracht. Hij dacht de gasten hier allerhande zaken te leren, maar alles wat hij toonde, kenden ze al! Mensen hebben het idee dat je naar Amerika moet om door te breken omdat er daar meer middelen in worden gestoken, maar ik denk er anders over. Stop met naar Amerika te kijken, stop met hen aan te zien als groter dan ze werkelijk zijn.”

Koninklijk bezoek
Onze talenten lieten zich vorige maand in Brussel zien tijdens een kampioenschap dat catchers uit verschillende Europese landen samenbrengt. Na de halve finales (op veertien en vijftien november) in Frankrijk, zal de grote finale op 21 december doorgaan in onze hoofdstad. “We vrezen de Duitsers, want zij zijn zeer sterk. Maar er kan zeker een Brusselaar winnen. Ik wil kampioenen vormen en ik ben zeker dat ik daar in zal slagen. Zeer zeker. Je moet mijn gasten eens aan het werk zien, het is indrukwekkend.”

“Ik kies ervoor om met niet te grote groepen te werken, ik verkies kwaliteit boven kwantiteit. Want als de groep te groot wordt, wordt het commercieel en moet het niet meer voor mij. Ik volg bijvoorbeeld ook op hoe ze het doen op school, daar hecht ik veel belang aan. Indien dat niet goed is, grijp ik in.”

Voorafgaand aan de finale zullen de jonge leerlingen van Bafuka een demonstratie geven van hun kunnen. Bezoekers zullen er het bewijs zien dat catch hier wel degelijk aan belang wint. “Sommigen lachen er mee, maar mijn droom is dat de koning op een dag naar een van onze wedstrijden of demonstraties komt kijken. Dat zou een fantastische erkenning zijn voor ons werk. Tot die dag blijven we hard werken om catch nog groter te maken in Brussel en daarbuiten.”

Op zijn Brussels

Bij Brussels Young Wrestling Style leert Bafuka zijn leerlingen een stijl aan die volgens hem uniek is. Gezien zijn brede kennis van de vechtsporten voegt hij er ook toetsen van bijvoorbeeld jiujitsu aan toe.

'BYWS is worstelen op zijn Brussels. Het is onze eigen stijl. Het bevat zaken die ze zelfs in Amerika niet kennen. Als je een van onze gasten aan het werk ziet, dan zie je dat hij van Brussel is.'

'Catch is niet alleen sport, maar ook show. Je verkoopt show terwijl je aan sport doet. Daarin vergissen sommigen zich. Ze komen het eens uitproberen en merken dan wat het van je vraagt. Hen zie je meestal niet meer terug. Maar ik moet toch ook even zeggen dat het veel minder agressief is dan andere vechtsporten. Als ik soms zie hoe jonge gasten op elkaar slaan, dan stel ik mij daar toch vragen bij. Het kan toch niet goed zijn dat hun hersenen op zo'n jonge leeftijd worden beschadigd. Die hebben ze toch nodig om te studeren of juiste beslissingen te nemen?'