Cinematek dvd Toto 02 Noordstation

Cinematek maakt dvd met 21 kortfilms over Brussel

Eric Vancoppenolle
© brusselnieuws.be
26/11/2014

Cinematek heeft met ‘Brussel, Gefilmde Stad’ een leuke dvd uit met 21 kortfilms. Zowat de hele twintigste eeuw passeert de revue, van de Belle Epoque tot politieke protestmarsen in de jaren 1980. Na meer dan drie uur kijken overheerst nostalgie naar vervlogen tijden.

A anleiding voor de dvd is de 25ste verjaardag van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Gelukkig is niet gekozen voor een propagandistische benadering. Een meerkoppige redactie van Cinematek grasduinde in de meer dan duizend films over Brussel die het Filmarchief rijk is.

Een belangrijke beperking was de duur van de film. “Die mocht niet langer dan een halfuur zijn, want anders is een compilatie op één dvd niet mogelijk”, vertelt medecoördinator Peter Van Goethem. Hij is onderzoeker aan het Rits – School of Arts en werkt aan zijn doctoraat over Screening the City, zeg maar over het filmisch geheugen van Brussel. “De documentaire De Slag om de Marollen (1969), die één uur duurt, is er dus niet bij."

“Andere moeilijkheid was het verwerven van de rechten bij de nabestaanden. En dan was er ook nog het digitaliseringsproces. In totaal hebben we twee jaar gewerkt aan de dvd.”

Maar niet getreurd. De dvd bevat voldoende pareltjes, en boeit vooral door zijn diversiteit. “De belangrijkste thema’s die aan bod komen zijn het dagelijks leven, werk, stedenbouw en stakingen. Niet dat we daar speciaal naar hebben gezocht, de keuze stemt overeen met wat de regisseurs door de jaren heen overwegend heeft beziggehouden.”

Instorting koepel Justitiepaleis
“Iconisch zijn bijvoorbeeld de beelden over de Bevrijding van Brussel in het gelijknamige filmpje van Kurlandsky en Timmerman. De Duitse soldaten slaan op de vlucht, te voet of op een kar, maar zetten wel het Justitiepaleis in brand om bezwarende documenten uit de weg te ruimen. Als kijker zie je de vreugde die er is voor het verdrijven van de bezetter, maar tegelijkertijd heerst er grote verslagenheid wanneer de koepel van het Justitiepaleis als een pudding in elkaar stort.”

“Ook leuk is het filmpje Brussels Verkeer (Anoniem, 1935). Op een ludieke manier komen de eerste verkeersproblemen aan bod op de centrale lanen, terwijl er naar de huidige normen nauwelijks verkeer was. Toch zie je dat de politie in de jaren 1930 niet opgewassen is tegen nieuwe fenomenen zoals auto-ongevallen of verkeersagressie. Bovendien begrijp je met dit filmpje wat voor een shock het destijds moet geweest zijn dat de openbare ruimte geen speelstraat meer was. De voetganger begon weggedrumd te worden.”

Dat is trouwens het boeiendste aan de dvd: via de 21 films begrijp je beter hoe Brussel is uitgegroeid tot de complexe stad die ze nu is.

Voor de architectuurliefhebbers is het filmpje over Victor Horta tegelijk een genot en een kwelling: de unieke interieurbeelden van het Volkshuis, dat in 1965 werd afgebroken, maken duidelijk waar het begrip Bruxellisation vandaan komt, synoniem voor wilde afbraak en stedenbouwkundige willekeur. De euforie en het vooruitgangsoptimisme van de Expo van 1958, die ook ruim aan bod komt, was toen al lang achter de rug. En dan moest de Brand in de Innovation (1967, Luc Beyer) nog komen. De beelden van het brandende grootwarenhuis van Horta, waarbij 323 mensen het leven lieten, zinderen meer dan een halve eeuw later nog na.

Toch is het geen kommer en kwel op de dvd. Als er één ding duidelijk is, is het dat Brussel zich opnieuw blijft uitvinden, for better or for worse.

De dvd verschijnt op vrijdag 28 november en is te verkrijgen in de dvd-winkels, de betere boekhandel, in Cinematek en via de website www.cinematek.be.
De prijs bedraagt 19 euro

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving, Film

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni