Caroline Strubbe over 'I’m the Same I’m an Other'

Luister, het is niet omdat iemand intimistisch-minimalistisch films maakt waarin nauwelijks gesproken wordt, dat de persoon in kwestie niets te vertellen heeft. Dat zegt Caroline Strubbe uit Laken naar aanleiding van I’m the Same I’m an Other, het vervolg op Lost Persons Area.

"Ik ben iemand die graag en veel lacht en babbelt. Ik sta er zelf van versteld hoe zwaar de films zijn die ik maak. Maar sommige dingen druk je nu eenmaal beter uit in stille films", zegt Caroline Strubbe.

Het hoog aangeschreven Toronto International Film Festival selecteerde I'm the Same I'm an Other voor het luik gedurfde, visionaire en autonome films die de notie van cinema verruimen. De film bouwt voort op Lost Persons Area, de debuutfilm die Caroline Strubbe in Cannes aan een prijs hielp in de Semaine de la Critique. De dertig-jarige Szabolcs (Zoltán Miklós Hajdu) en de negenjarige Tess (Kimke Desart) verstoppen zich in een klein appartement aan de Engelse kust, verbonden door gevoelens van verdriet, eenzaamheid en gemis.

Klopt het dat u een trilogie voor ogen heeft?
Caroline Strubbe: Veel regisseurs houden van de trilogie maar bij mij ligt het toch enigszins anders. Eigenlijk gaat het om één film die ik in drie uiteen getrokken heb.
Ik heb dat verhaal in één trek geschreven. Vijf jaar aan een stuk. Het was akelig gedetailleerd. Het ligt me na aan het hart omdat ik iets van me af heb moeten schrijven. Iets heel persoonlijk. Over een periode die een grote indruk nagelaten heeft. En blijkbaar is cinema het beste medium om dat te vertellen. Ik heb nooit beslist om regisseur te worden. Ik ben regisseur geworden om dat verhaal te kunnen vertellen.

Dat is een straffe uitspraak.
Strubbe: Neem nu dat het drie jaar duurt om de derde film te maken, dan zal ik dertien jaar met dat verhaal in de weer geweest zijn. Het benieuwt me of ik na de trilogie ga stoppen met film. Ik kijk er naar uit om dat te weten. Zal filmen dan nog zin hebben? Zal ik een nieuw leven hebben? Ik kijk daar misschien wel naar uit. Het fantastische aan film is dat je aan een avontuur begint waarvan je niet weet waar het gaat eindigen.

Op de première zeiden velen dat ze uitkijken naar het derde deel. Velen vragen zich af zich af of ik het suggestieve zal volhouden. Sommigen willen een antwoord op alle frustraties uit de eerste twee films. Maar dat soort antwoorden kan ik niet geven. Die zijn er gewoon niet.

Heeft u ook een lichtere, vrolijkere film in u?
Strubbe: Ik heb een comedy geschreven. Ik zou graag iets maken in de lijn van Me and You and Everyone we Know van Miranda July. Dat is mijn soort humor, dat is het soort cinema waar ik naar toe wil. Maar eerst moet de trilogie af. Ik ben iemand die graag en veel lacht en babbelt. Ik sta er zelf van versteld hoe zwaar de films zijn die ik maak. Maar sommige dingen druk je nu eenmaal beter uit in stille films.

Moet je Lost Persons Area gezien hebben om I'm the same I'm an other te kunnen volgen?
Strubbe: Nee. Er zijn drie testvisies geweest met vijftig mensen die Lost Persons Area niet gezien hadden. En wat blijkt? Ze verstaan de voorgeschiedenis in drie, vier beelden. Waardoor ik me nu wel afvraag of Lost Persons Area niet korter had gekund (lacht). Mensen raden dat de Hongaar de minnaar was van de moeder van het meisje en dat er iets met de ouders is gebeurd. Hij rouwt om een vrouw die er niet meer is, zij om haar ouders. Ze hebben een totaal anders verlies maar omdat ze allebei iemand verloren hebben, gaan ze een bondgenootschap aan.

Het kind neemt de rol van de moeder / minnares over nadat ze begrepen heeft dat de man ook om iemand rouwt. Waarom voelt Tess zich daar toe verplicht?
Strubbe: Kinderen voelen zich heel fel verantwoordelijk voor het geluk van hun ouders. Dat heb ik zelf ervaren. Mijn moeder was ongelukkig en wij dachten dat door ons kwam. Mijn zussen en ik gingen ver om haar toch maar gelukkig te maken.

Veel vrouwen reageren bizar fel op de film. Vrouwen van vijftig, zestig jaar herkennen zich in de jonge van Tess. Voor een oudere generatie dan de mijne is die relatie herkenbaar. Niet de man-kind maar de man-vrouw relatie. Zichzelf opsluiten in een huis. Voor een man zorgen. Sommigen vrouwen lopen huilend de zaal uit. Drie, vier vrouwen kwamen me vertellen dat ik hun leven verfilmd had. Heel raar.
Ik dacht dat ik het over ik als kind had. Ik heb alles opgeschreven in de ik-vorm. Maar waarschijnlijk heb ik het gedeeltelijk over mijn moeder.

Uw film moet het hebben van de beelden, de stiltes, het suggestieve. Maakt u het zich niet erg moeilijk door de personages op te sluiten in een klein appartement?
Strubbe: Dat hangt er van af. De beperking bevrijdt. Lastig is alleen dat de ploeg - voor meer dan zeven man was er geen plaats - het mentaal moet volhouden om zo lang met zo'n kleine evenementen bezig te zijn. Wat filmen we vandaag? Tess staat voor de muur en gaat met haar vinger over het behangpapier. Man doet de afwas. Wat filmen we morgen? Vogel vliegt binnen. Tess kruipt weer onder het bed. Tessa vindt een foto. En dat twintig dagen lang. Dat beproeft je geloof in de samenhang en het uiteindelijk resultaat. Zelfs ik vond het soms 'zo weinig' of vroeg me af 'wat dat zou geven'. Maar uit dat minimalisme kan een verhaal ontstaan en dààr ben ik blij om.

Hoeveel ruimte voor improvisatie laat u?
Strubbe: Alles is tot in de details uitgeschreven. Bijna zoals in een roman. Tot en met het behangpapier. Maar als er gefilmd wordt, smijt ik mijn script letterlijk weg. Dan recreëer zonder te kijken. Maar door er zoveel jaar obsessief mee bezig te zijn ken ik het script natuurlijk wel tot in de puntjes. Vergelijk het met een jazz-muzikant die improviseert maar wel al zijn noten en melodieën kent.

Een script reproduceren is gebeurtenissen missen die super interessant zijn. De schoonste momenten in I'm the Same I'm an Other zijn accidenten: een poes die op een balkon springt, kindjes die buiten aan het spelen zijn. Daar moet je voor open staan.

Voor de ploeg is het moeilijk als ik plots beslis iets anders te filmen dan voorzien. Maar ze waren gewaarschuwd. Dat heb ik geleerd. Tijdens de opnames van mijn eerste film kwam de ploeg in opstand. Nu verwittig ik de ploeg. Nu wéét ik dat je op mijn manier kunt filmen en dat het beter is om geen script te reproduceren maar om authentiek situaties op te zoeken. Een beetje zoals als Abdellatif Kechiche (de regisseur van La vie d'Adèle, red.) schijnt te doen.