Brusselse vrouwen helpen ex-kindsoldaten: 'Werkloos door stigma'

60.000 kindsoldaten streden in de burgeroorlog die tot 2006 in Oeganda woedde. De ex-kindsoldaten blijven tot vandaag gestigmatiseerd. “De grote ngo’s vertrekken vaak na een acute conflictsituatie.” Daarom richt de kleine ontwikkelingsorganisatie WAPA zich samen met een lokale partner op de rehabilitatie van kindsoldaten en oorlogsslachtoffers. Onder hen twee Brusselse dertigers.

Op 12 februari is het de internationale dag van kindsoldaten. “Het is een symbolische dag waarop we aan de alarmbel trekken. Want ook vandaag zijn er nog ongeveer 300.000 kindsoldaten in een twintigtal landen”, zegt de Brusselse Veronique Cranenbrouck van WAPA.

Drie jonge dertigers van WAPA (War-Affected People’s Association) richten zich via meerdere ontwikkelingsprojecten specifiek op Gulu, in het noorden van Oeganda. “We kunnen huilen om de situatie of er iets aan doen. Want de bevolking is nog steeds sterk getraumatiseerd. Een vierde van de kinderen zat bij het leger of het rebellenleger, dat bestond zelfs voor 80 procent uit kinderen. Die werden vaak gekidnapt of ze gingen vrijwillig vechten omdat ze dan toch zeker eten en kleding kregen.”

Verankerde Oegandese partner
Ontwikkelingshulp is nog noodzakelijk in Oeganda. Het Acholi-volk is door het oorlogstrauma sterk ontheemd en heeft bijgevolg nog geen goede toekomst in zicht. Er zijn door de vele slachtpartijen ook veel weduwen en wezen. “En de ex-kindsoldaten raken door het blijvende stigma vaak niet aan werk en kunnen zelfs niet trouwen met wie ze willen”, vertelt Solveig Vinamont.

De kleine Belgische ontwikkelingshulporganisatie bezocht eind januari de regio Gulu om de Oegandezen die ze helpen te ontmoeten. WAPA werkt samen met een lokaal verankerde partner. “Zij zijn de locomotief van de hulp en wij zorgen voor de logistiek en de fondsen. Alles wordt door hen beslist op basis van lokale behoeften en niet volgens onze Europese normen”, zegt Veronique.

Zo werkt WAPA samen met haar Oegandese partner aan vier ontwikkelingshulpprojecten. Ze voorzien gezondheidszorg, hulp bij het houden van melkvee, microkredieten en een ontmoetingsprogramma voor jongeren.

60.000 euro naar Oeganda
Bij die laatste werking ontmoeten een honderdtal jongeren, onder wie veel ex-kindsoldaten, elkaar wekelijks. “Veel kindsoldaten kennen niet eens hun eigen leeftijd en leven in grote armoede. Ze kunnen elkaar helpen om trauma’s te verwerken. Door te praten, maar ook door theater te spelen en te dansen.” Het is ook de bedoeling om in scholing voorzien, maar daarvoor ontbreken momenteel de financiële middelen.

In 2015 kon WAPA 60.000 euro investeren in haar Oegandese hulpprogramma’s. Als donaties en subsidies het toelaten wordt haar werking ook uitgebreid naar andere landen waar kindsoldaten werden ingezet, zoals Sri Lanka en Colombia.