‘Brussel heeft een ongelofelijke culturele dynamiek’

Karel Van der Auwera
© Brussel Deze Week
08/10/2014

C hristophe Dosogne is een Zinneke. Een echte Belg ook, Vlaams en Ardeens bloed stroomt door zijn aderen. Wat hij ook bijna vanzelfsprekend heeft meegekregen, is de passie voor kunst. “Mijn twee grootmoeders waren kunstschilder, ik had ook nog een groottante die schilderde. En al heel jong nam vader ons mee op museumbezoek. Het was een permanente aanwezigheid, maar toch zagen mijn ouders met lede ogen aan dat ik voor studies Kunstgeschiedenis koos. Ze hadden schrik dat hun zoon later zijn kost niet zou kunnen verdienen. Maar ik heb doorgezet en heb er geen spijt van. Er zijn nu eenmaal momenten in het leven dat een mens keuzes moet maken en ik heb de keuze gemaakt die het beste bij mijn persoonlijkheid past.”

SDF
Na een tussenstap in Parijs voor zijn eindwerk rond de figuur van Sam Francis, een Amerikaanse schilder die de plafondschildering van de inkom van de Muntschouwburg voor zijn rekening heeft genomen, ging Dosogne aanvankelijk aan de slag als journalist. Dat Brussel zijn uitvalbasis zou blijven, was een evidentie.

“Ik had een beetje de indruk teruggekeerd te zijn naar het platteland. Zo slaperig was Brussel, zo hectisch was Parijs. Maar daar is de jongste twintig jaar toch heel wat verandering in gekomen. Dat slaperige is definitief verleden tijd. Ik vind dat Brussel een buitengewone culturele dynamiek heeft. Het is jammer dat bepaalde instellingen – en dan denk ik vooral aan de Koninklijke Musea – lijden onder het feit dat ze niet afhangen van het Gewest en geen beroep kunnen doen op privé-kapitaal. En het is net die privé, die de cultuur in Brussel doet bloeien. Wat Brussel de jongste jaren een indrukwekkend elan heeft gegeven, is de toenemende aanwezigheid van gefortuneerde Fransen. Fransen die hier schamper ‘les SDF’ worden genoemd, ‘Sans Difficultés Financières’. En die in hun kielzog galerieën hebben meegenomen. Er gaat bijna gaan maand voorbij of een nieuwe Franse galerie opent haar deuren in Brussel. Galerieën die kunnen rekenen op de historisch gegroeide Brusselse gastvrijheid, vermengd met buitenlandse invloeden: Spaanse, Franse, Nederlandse, Duitse... Die grote geest van openheid heeft een ware rijkdom gecreëerd.”

“Maar niet alleen op cultureel vlak zit Brussel in de lift, ook urbanistisch ziet men een gestage vooruitgang, hoewel er nog veel werk aan de winkel is. Het blijft nog steeds een soort van bazaar. Die zijn charmes heeft, die irriterende kantjes heeft. Brussel is Brussel, hé. Maar de levenskwaliteit is er onmiskenbaar, mij zal je niet in de soep zien spuwen.”

Een keerpunt in zijn professioneel bestaan en in zijn leven was Dosognes ontmoeting met Diane Hennebert, nu directrice van de Stichting Boghossian. “Ik was toen nog vooral actief als journalist, Diane was de verantwoordelijke voor de uiteindelijke renovatie van het Atomium. Dat was toentertijd zo goed als voor afbraak bestemd. De ontmoeting in haar bureau heeft een blijvende indruk op mij nagelaten. Niet alleen door Dianes indrukwekkende persoonlijkheid, ook door de plek zelf. Angstwekkend zou ik het zelfs durven te noemen, het betreden van haar bureau. Alles bewoog, alles kraakte in zijn voegen. We hebben daarna contact gehouden en toen Diane me vroeg om de functie van artistiek raadgever voor de Stichting Boghossian in te vullen, heb ik geen seconde getwijfeld. Zeker omdat alles wat te maken heeft met de Oosterse hemisfeer me al langer interesseerde. Van ver, van nabij. Te beginnen met een colloquium in 2008 rond de moeilijke dialoog tussen het Oosten en het Westen.”

Weergaloos
Bijna vijf jaar geleden is het dat Villa Empain, de art-decotempel in de ambassadewijk, haar deuren heeft geopend als cultureel centrum. Gerestaureerd in al haar pracht en glorie. Dankzij de gemeenschappelijke inspanning van de Directie Monumenten en Landschappen en de Stichting Boghossian.

“De Stichting die werd opgericht in 1992 door Robert Boghossian en zijn twee zonen Jean en Albert – Libanese juweliers van Armeense oorsprong – heeft zich als belangrijkste doel gesteld om bij te dragen aan de vorming en opleiding van de jeugd. Gedurende de eerste vijftien jaar van haar bestaan heeft ze zich vooral ingezet voor de verbetering van de levensomstandigheden van de jeugd in Armenië en in Libanon. Omdat de jeugd de toekomst van een land is. Armenië was zwaar getroffen door de verwoestende aardbeving in 1988, verweesd achtergebleven na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991. Libanon was de diepe wonden van de burgeroorlog aan het likken.”

“Aanvankelijk ging het om humanitaire acties zoals de wederopbouw van dorpen, drinkwatervoorziening en het creëren van culturele centra, maar de Stichting heeft ook meegewerkt aan de reconstructie van Beiroet. Met als parel de oprichting van de Polytechnische School in de Libanese hoofdstad in samenwerking met de Stichting Gulbekian. Een instituut dat met de jaren is uitgegroeid tot de beste polytechnische school van het Midden-Oosten. De kennismaking met het verbluffende hoofdkwartier van de Gulbekian Stichting in Lissabon heeft de Boghossians geleerd dat het van heel groot belang is om een gebouw als zetel te hebben om een imago uit te dragen. Nationaal, internationaal. Daarom hebben ze in 2006 de leegstaande Villa Empain gekocht. De Villa Empain werd in 1931 door architect Michel Polak ontworpen, het brein achter onder meer de Résidence Palace, in opdracht van baron Louis-Jean Empain, zoon van industrieel Edouard Empain. Een art-decomonument, dat op weergaloze wijze gestrengheid en het gebruik van luxueuze materialen combineerde. Parel aan de Brusselse kroon die in verval was geraakt. En waarom de keuze voor Brussel? Omdat het de hoofdstad van Europa is, alle internationale instanties zijn hier vertegenwoordigd.”

“Ik heb de villa nog zo goed als in puin weten liggen. Het zwembad was leeg, de prachtige mozaïektegels die het gebouw moesten reflecteren naar de vaantjes. Troosteloos was het: muren afgebroken, de ooit zo prachtige badkamers in een lamentabele staat. Dat alles door toedoen van een Belgische zakenman die de villa tot kantoorruimte wilde uitbouwen, van het magnifieke zwembad een auditorium wilde maken. Wat de Boghossians met de steun van de directie van Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben verwezenlijkt, is gewoonweg weergaloos.”

Christophe Dosogne is fier dat hij deel mag uitmaken van een monument van schoonheid en geschiedenis. Een monument dat een brug wil slaan tussen de Oosterse en Westerse culturen. Door tentoonstellingen, conferenties, ontmoetingen en vele andere activiteiten. Sociaal, educatief, milieubewust. “Om en bij de 100.000 personen weten we jaarlijks te bereiken. Mensen van 7 tot 77, om het even in de geest van Kuifje uit te drukken. Met als bindmiddel onze zesmaandelijkse permanente tentoonstelling, telkens weer rond een ander thema. Tentoonstellingen die op jaarbasis goed zijn voor zowat 50.000 bezoekers, ja. Betalend, dat wel. Maar dat zijn we aan onszelf verplicht als goede huisvader.”

www.villaempain.com

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Elsene, Samenleving

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni