Brussel, Gefilmde Stad: de top 3 van Peter Van Goethem

Cinematek bracht met het dvd-project 'Brussel, Gefilmde Stad' 21 kortfilms over Brussel samen. Dit is de top 3 van Peter Van Goethem, medecoördinator van het dvd-project.

1. Vijf zichten op Brussel

Alexandre Promio, 1897

“Dit zijn de eerste bewegende beelden van Brussel. De Belle Epoque komt er opnieuw tot leven. De maker van deze vijf kortfilmpjes draaide de straatbeelden tijdens een korte passage in België. Alexandre Promio was in dienst van de gebroeders Lumière, de Franse filmpioniers. De centrale lanen vormden toen de levensader van de tweede sterkste industriële grootmacht in de wereld. Het Beursgebouw vertaalde de triomf van de burgerij in steen.” Zijn camera registreert op statische wijze het ‘verkeer’ op de Grote Markt, aan de Sint-Goedelekathedraal, de Anspachlaan, het De Brouckère- en Beursplein. Paard en kar deelden toen de openbare ruimte met de voetgangers. Autovrije zondagen avant la lettre, als het ware.

2. Toto en zijn zus op stap in Brussel

Anoniem, 1910

“Het kattenkwaad dat Toto en zijn zus uitsteken kan men ook zien als een alibi voor de anonieme regisseur om de moderniseringsgolf in Brussel in beeld te brengen: van de overwelving van de Zenne, de aanleg van brede boulevards naar het voorbeeld van de Parijse architect en baron Haussmann, tot de intrede van nieuwe vervoermiddelen zoals de elektrisch aangedreven tram”.

3. Zondag

Edmond Bernhard, 1963

“Dit is ongetwijfeld de meest experimentele film op de dvd, en was de algemene favoriet van het selectiecomité. Regisseur Edmond Bernhard had van het Ministerie van Cultuur als opdracht gekregen om een film te maken over vrijetijdsbesteding in Brussel. “Hij heeft die opdracht op een wel heel eigenzinnige wijze geïnterpreteerd. Op een heel poëtische en tegelijk bevreemdende manier benadrukt hij de leegte die overheerst op een zondagnamiddag in de hoofdstad.”

Musea zijn leeg, de slaapzaal in een kostschool verlaten, er zijn militairen aan het Koninklijk Paleis die paraderen voor de aflossing van de wacht, met als enig publiek op het Koningsplein één eenzaam hondje. Zelfs de boswandeling van een koppel in het Zoniënwoud heeft iets surreëels en bedreigends tussen de kale winterbomen.

De montage is gedurfd, de fotografie bijzonder geslaagd, de klankband een bevreemdend juweeltje.