Ze begonnen allebei eerder onverwacht aan een oeuvre in hun moedertaal maar ondertussen hebben Raymond van het Groenewoud en Flip Kowlier zich opgewerkt tot koning en kroonprins. Als meedogenloze chroniqueurs van de tristesse en het feest, als liefhebbers van onnozelheden en fervente tegenstanders van hypocrisie en muzikale eenheidsworst hebben ze vooral zichzelf (uit)gevonden. De kroonprins opent en de koning sluit de 25ste editie van Boterhammen in het Park.
© Saskia Vanderstichele
Boterhammen: Flip Kowlier en Raymond van het Groenewoud
Raymond van het Groenewoud (64) brak in 1980 door met 'Je veux de l'amour', een getourmenteerde terugblik op de eerste tien jaar van zijn carrière. Het verzoeknummer waarin hij de vol- en weer leeggelopen zalen beschrijft in Aalst, Peutie, Zwevezele en Genoelselderen maakt inmiddels deel uit van het Vlaams muzikaal erfgoed, net als een dubbel dozijn andere tracks over Vlaanderen, meisjes, liefde en seks, altijd klaar om de provincialistische hypocrisie een kopstoot te geven met frivole rijmelarij zonder in muzikale dogma's te vervallen. Zijn geestige liedjes emancipeerden omdat hij er zijn steeds groter wordende publiek een spiegel mee voorhield en zong waar anderen alleen maar om konden gniffelen.
Filip Cauwelier alias Flip Kowlier (38) rehabiliteerde in 2001 met het ondertussen klassieke album Ocharme ik haast in zijn eentje de bestofte West-Vlaamse liedjescatalogus. Voor hij die uppercut uitbracht, was hij al actief als mc bij het hiphoptrio 't Hof van Commerce. Ondertussen heeft hij een reggaeplaat gemaakt en verscheen in de herfst van vorig jaar met Cirque. De avonturen van W.M. Warlop zijn beste album. In de traditie van Raymond doet hij als een volleerd chroniqueur zowel het feest als de tristesse weerklinken. Voor een van die nieuwe tracks creëerde hij de fictieve showband Detox Danny en de Dix, bereslecht, maar evenzeer hunkerend naar bijval, van Sint-Eloois-Winkel tot Dworp.
"En dat is nog steeds de essentie," benadrukt Van het Groenewoud als we hem ontmoeten in zijn appartement aan de Brugse reien. "Ik ga effectief in Sint-Eloois-Winkel, Peutie en Dworp spelen, overal dus. Als je in je moedertaal zingt, kan het moeilijk non-stop New York of Brussel zijn. Wat ik aan romantiek heb opgespaard, is een gevolg van mijn doortochten in al die 'gaten'. Op den duur hou je slechts een vage optelsom van liveherinneringen over, maar aan die gedachte trek ik me op. Als een optreden goed verliep, dan kan ik mezelf wijsmaken dat alles oké was, verliep het minder goed, dan gaat ook dat in rook op."
Kowlier, die net als Van het Groenewoud straks aantreedt op de verjaardagseditie van Boterhammen in het Park, is intussen mee aan tafel geschoven. Hij coverde ooit het speelse 'Het verschil met mijn vriend Jan' toen hij een Vlaamse klassieker moest uitkiezen in De laatste show. Er waren gezamenlijke Radio 1 Sessies, een 11 juliviering en een benefiet, maar bovenal spiegelt de West-Vlaamse chroniqueur zich aan de levensles van de gastheer: blijf vooral jezelf en sta open voor vele muziekjes, dan ga je vanzelf genres overstijgen.
Wanneer hebben jullie elkaar voor het eerst ontmoet?
Raymond van het Groenewoud: Ik zag Flip voor het eerst in een restaurant in Izegem. Ik denk dat we op hetzelfde festival speelden. Ik zat aan tafel en hij stond wat verder met zijn gezelschap. Maar door mijn legendarische verlegenheid kon ik me er niet toe brengen om me voor te stellen. En ik denk dat het bij Flip niet veel beter was. (Lacht) De eerste keer dat we elkaar spraken was toen Tom Van Laere (alias Admiral Freebee) Flip in zijn groep had als bassist, en te gast was op een Radio 1 Sessie. Toen hebben we héél veel gepraat.
Kowlier, die net als Van het Groenewoud straks aantreedt op de verjaardagseditie van Boterhammen in het Park, is intussen mee aan tafel geschoven. Hij coverde ooit het speelse 'Het verschil met mijn vriend Jan' toen hij een Vlaamse klassieker moest uitkiezen in De laatste show. Er waren gezamenlijke Radio 1 Sessies, een 11 juliviering en een benefiet, maar bovenal spiegelt de West-Vlaamse chroniqueur zich aan de levensles van de gastheer: blijf vooral jezelf en sta open voor vele muziekjes, dan ga je vanzelf genres overstijgen.
Wanneer hebben jullie elkaar voor het eerst ontmoet?
Raymond van het Groenewoud: Ik zag Flip voor het eerst in een restaurant in Izegem. Ik denk dat we op hetzelfde festival speelden. Ik zat aan tafel en hij stond wat verder met zijn gezelschap. Maar door mijn legendarische verlegenheid kon ik me er niet toe brengen om me voor te stellen. En ik denk dat het bij Flip niet veel beter was. (Lacht) De eerste keer dat we elkaar spraken was toen Tom Van Laere (alias Admiral Freebee) Flip in zijn groep had als bassist, en te gast was op een Radio 1 Sessie. Toen hebben we héél veel gepraat.
Flip, wat zijn jouw eerste herinneringen aan Raymond?
Flip Kowlier: De muziek van Raymond is er altijd geweest, van in mijn prille jeugd. Niet echt op de voorgrond, maar gaandeweg heb ik vastgesteld dat we meer gemeen hadden dan ik eerst dacht. Het is me vooral beginnen op te vallen toen men me zei: "Maar jullie doen altijd iets anders." Ik had er nooit bij stilgestaan dat dat zo raar was. Als ik maar bezig kan blijven, zoals Raymond of Arno, dacht ik steeds. En nu nog… ik denk dus veel aan Raymond. (Lacht)
Van het Groenewoud: (Schiet ook in de lach)
Raymond, het is geweten dat je niet zo vaak samenwerkt met andere artiesten. Waarom kwam Flip wel in aanmerking?
Van het Groenewoud: Zo'n samenwerking geeft vaak een examengevoel. Ik ben veel liever bezig met mijn eigen ding, zeker als ik het gevoel heb dat zo'n samenwerking er alleen maar is om de broodwinning te verzekeren. Maar als ik op dezelfde golflengte zit en het weleens plezant zou kunnen worden, dan liggen de zaken anders. Flip was me al opgevallen, maar omdat geen van ons beiden het heft in handen nam qua communicatie, hadden we een voorzet van Tom Van Laere nodig.
Mijn appreciatie voor Flip is in stapjes gekomen. Eerst wees een ex-gitarist me op de plezante tekst van 'In de fik'. En hoewel ik moet bekennen dat ik soms bitter weinig versta van zijn West-Vlaams en zelf niet zozeer op de teksten afga, maar op geluid, ben ik toch eens gaan luisteren. Toen ik hem later met zijn reggae-orkest aan het werk zag, was ik positief jaloers op het gemak waarmee hij op het podium stond. Ik hoorde dat Flip het uit ambachtelijk plezier doet, niet om te behagen. Ik denk ook niet dat hij per se met open armen in Jamaica wil ontvangen worden als hij een reggaeplaat maakt. Ik denk niet vaak 'wauw' bij een concert, maar toen wel.
Wanneer wist je dat je leven zich deels op een podium zou afspelen, Flip?
Kowlier: Al heel vroeg. Ik ging er domweg van uit dat het zou gebeuren. Dat was misschien heel naïef, maar ik wilde op dat podium staan, muziek spelen, graag gezien worden. Tot vandaag vind ik dat nog altijd het leukste. Opnemen doe ik niet zo graag. Ik heb er het geduld niet voor. Ik lig ook altijd te slapen in de studio. (Lacht)
En zingen in je moedertaal, het Izegems, hoorde dat er meteen bij?
Kowlier: Nee, dat is toevallig, al grappend ontstaan. Maar toen ik het eens uitprobeerde, ging het onverwacht vlot. Veel beter alleszins dan het cliché-Engels dat ik voordien schreef. Ik zie me nog op mijn kot in Antwerpen zitten met twee volgeschreven vellen. 'Dat is het,' wist ik toen. Ook later bij opnames dacht ik vaak: 'Ik zal wel weten hoe ik een Flip Kowlier-nummer moet maken, zeker. Ik ben hem!' (Gelach)
Van het Groenewoud: Goed gezegd. Zei wijlen Lou Reed niet: "Niemand doet Lou Reed beter dan ikzelf"? Dat klonk eerst als een grap, maar uiteindelijk is het de logica zelve. Ook ik ben niet bang voor een denkbeeldige jury: de teksten die ik durf te zingen, zijn die teksten waarvan ik zeer arrogant en koket weet dat ik ze ook kan zingen. Maar daarnaast wil ik natuurlijk ook dat de mensen deugd en plezier beleven aan mijn liedjes, vooral omdat ik niet zo goed kan geven op andere vlakken. Ik geef via mijn muziek.
Ook al zijn veel van je liedjes gemeengoed geworden, ik zie op je concerten nog geregeld mensen zich ongemakkelijk bewegen bij expliciete nummers zoals 'Opblaaspop'.
Van het Groenewoud: Dat is mijn Don Quichot-strijd tegen hypocrisie. Ik heb al vaker ongepaste liedjes geschreven, zoals 'Harde porno'. Dan denk ik: als anderen het blijven ontkennen, zal ik het zelf maar zeggen.
Kowlier: Ik heb ook wel teksten waarbij mensen denken: dat moesten we nu niet per se weten. Ik kan er niet tegen dat je in alles voorzichtig moet zijn, of niet mag zeggen waar het op staat. Maar aan de andere kant hou ik van onnozelheden. Het klinkt misschien een beetje arrogant, maar als de rest van de tekst goed is, dan vind ik ook dat ik het me kan veroorloven om er die 'schali lala schali schali lala' en 'sukkerbuon baby, pandabir koala' bij te zetten zonder dat het iemand stoort.
En net die dingen liggen natuurlijk het best in de markt.
Van het Groenewoud: Heel herkenbaar, hoor. Mijn tekst die het meest aanspreekt, is 'olé, ola'. Een zware conclusie na al het werk.
Flip Kowlier: De muziek van Raymond is er altijd geweest, van in mijn prille jeugd. Niet echt op de voorgrond, maar gaandeweg heb ik vastgesteld dat we meer gemeen hadden dan ik eerst dacht. Het is me vooral beginnen op te vallen toen men me zei: "Maar jullie doen altijd iets anders." Ik had er nooit bij stilgestaan dat dat zo raar was. Als ik maar bezig kan blijven, zoals Raymond of Arno, dacht ik steeds. En nu nog… ik denk dus veel aan Raymond. (Lacht)
Van het Groenewoud: (Schiet ook in de lach)
Raymond, het is geweten dat je niet zo vaak samenwerkt met andere artiesten. Waarom kwam Flip wel in aanmerking?
Van het Groenewoud: Zo'n samenwerking geeft vaak een examengevoel. Ik ben veel liever bezig met mijn eigen ding, zeker als ik het gevoel heb dat zo'n samenwerking er alleen maar is om de broodwinning te verzekeren. Maar als ik op dezelfde golflengte zit en het weleens plezant zou kunnen worden, dan liggen de zaken anders. Flip was me al opgevallen, maar omdat geen van ons beiden het heft in handen nam qua communicatie, hadden we een voorzet van Tom Van Laere nodig.
Mijn appreciatie voor Flip is in stapjes gekomen. Eerst wees een ex-gitarist me op de plezante tekst van 'In de fik'. En hoewel ik moet bekennen dat ik soms bitter weinig versta van zijn West-Vlaams en zelf niet zozeer op de teksten afga, maar op geluid, ben ik toch eens gaan luisteren. Toen ik hem later met zijn reggae-orkest aan het werk zag, was ik positief jaloers op het gemak waarmee hij op het podium stond. Ik hoorde dat Flip het uit ambachtelijk plezier doet, niet om te behagen. Ik denk ook niet dat hij per se met open armen in Jamaica wil ontvangen worden als hij een reggaeplaat maakt. Ik denk niet vaak 'wauw' bij een concert, maar toen wel.
Wanneer wist je dat je leven zich deels op een podium zou afspelen, Flip?
Kowlier: Al heel vroeg. Ik ging er domweg van uit dat het zou gebeuren. Dat was misschien heel naïef, maar ik wilde op dat podium staan, muziek spelen, graag gezien worden. Tot vandaag vind ik dat nog altijd het leukste. Opnemen doe ik niet zo graag. Ik heb er het geduld niet voor. Ik lig ook altijd te slapen in de studio. (Lacht)
En zingen in je moedertaal, het Izegems, hoorde dat er meteen bij?
Kowlier: Nee, dat is toevallig, al grappend ontstaan. Maar toen ik het eens uitprobeerde, ging het onverwacht vlot. Veel beter alleszins dan het cliché-Engels dat ik voordien schreef. Ik zie me nog op mijn kot in Antwerpen zitten met twee volgeschreven vellen. 'Dat is het,' wist ik toen. Ook later bij opnames dacht ik vaak: 'Ik zal wel weten hoe ik een Flip Kowlier-nummer moet maken, zeker. Ik ben hem!' (Gelach)
Van het Groenewoud: Goed gezegd. Zei wijlen Lou Reed niet: "Niemand doet Lou Reed beter dan ikzelf"? Dat klonk eerst als een grap, maar uiteindelijk is het de logica zelve. Ook ik ben niet bang voor een denkbeeldige jury: de teksten die ik durf te zingen, zijn die teksten waarvan ik zeer arrogant en koket weet dat ik ze ook kan zingen. Maar daarnaast wil ik natuurlijk ook dat de mensen deugd en plezier beleven aan mijn liedjes, vooral omdat ik niet zo goed kan geven op andere vlakken. Ik geef via mijn muziek.
Ook al zijn veel van je liedjes gemeengoed geworden, ik zie op je concerten nog geregeld mensen zich ongemakkelijk bewegen bij expliciete nummers zoals 'Opblaaspop'.
Van het Groenewoud: Dat is mijn Don Quichot-strijd tegen hypocrisie. Ik heb al vaker ongepaste liedjes geschreven, zoals 'Harde porno'. Dan denk ik: als anderen het blijven ontkennen, zal ik het zelf maar zeggen.
Kowlier: Ik heb ook wel teksten waarbij mensen denken: dat moesten we nu niet per se weten. Ik kan er niet tegen dat je in alles voorzichtig moet zijn, of niet mag zeggen waar het op staat. Maar aan de andere kant hou ik van onnozelheden. Het klinkt misschien een beetje arrogant, maar als de rest van de tekst goed is, dan vind ik ook dat ik het me kan veroorloven om er die 'schali lala schali schali lala' en 'sukkerbuon baby, pandabir koala' bij te zetten zonder dat het iemand stoort.
En net die dingen liggen natuurlijk het best in de markt.
Van het Groenewoud: Heel herkenbaar, hoor. Mijn tekst die het meest aanspreekt, is 'olé, ola'. Een zware conclusie na al het werk.
Wilde jij met je Nederlandstalige liedjes de Angelsaksische invasie weerwerk bieden, Raymond?
Van het Groenewoud: In het begin zeker niet. Toen ik wegging bij (de groep van) Johan Verminnen en ik hem vertelde dat ik een Engelstalige band wilde beginnen, stelde hij me de vraag: 'Zou je liever origineel of een doorslagje zijn?' Dat stak, maar thuis kwam ik tandenknarsend tot het besef dat ik toch liever origineel wilde zijn. Ik heb wel niet direct twee bladzijden kunnen volkrabbelen die eerste keer. (Lacht) Het was zoeken. Mijn eerste probeersels klopten misschien intellectueel wel, maar het swingde niet, en it don't mean a thing if it ain't got that swing. Je kunt dus beter 'schali lala' zingen dan 'Hugo Claus'. 'Maria, Maria, ik hou van jou' was de eerste tekst waar ik redelijk tevreden over was, alhoewel ik die "voor jou sta ik uren in de kou" maar armetierig vond als tweede zin. Maar kijk, nu is het dé zin.
Van het Groenewoud: In het begin zeker niet. Toen ik wegging bij (de groep van) Johan Verminnen en ik hem vertelde dat ik een Engelstalige band wilde beginnen, stelde hij me de vraag: 'Zou je liever origineel of een doorslagje zijn?' Dat stak, maar thuis kwam ik tandenknarsend tot het besef dat ik toch liever origineel wilde zijn. Ik heb wel niet direct twee bladzijden kunnen volkrabbelen die eerste keer. (Lacht) Het was zoeken. Mijn eerste probeersels klopten misschien intellectueel wel, maar het swingde niet, en it don't mean a thing if it ain't got that swing. Je kunt dus beter 'schali lala' zingen dan 'Hugo Claus'. 'Maria, Maria, ik hou van jou' was de eerste tekst waar ik redelijk tevreden over was, alhoewel ik die "voor jou sta ik uren in de kou" maar armetierig vond als tweede zin. Maar kijk, nu is het dé zin.
Liggen er ook nieuwe nummers klaar?
Van het Groenewoud: Ik heb ondertussen zo'n grote zak met liedjes dat de behoefte om er nieuwe te maken minder groot is. Maar als de inspiratie komt, schep ik er des te meer plezier in. Op de dag dat je niet te lui bent en het erg brandt, moet je er iets mee doen.
Kowlier: Ik ben toevallig net aan nieuwe nummers aan het denken. Weet je, muziek is nu het enige wat ik doe… naast spelen met telegeleide vliegtuigjes. En ik doe dat allebei zo graag dat ik het wil blijven doen, vooral de muziek. (Lacht) Dat brengt wat muizenissen met zich mee, zeker omdat ik ook op een leeftijd gekomen ben dat ik tussen een paar zenders begin te vallen. En ik sta op affiches al wat vaker naast Clouseau dan naast Intergalactic Lovers. Dit jaar speel ik op Summer Swing Hasselt, dat Rimpelrock vervangt, en niet op Pukkelpop. Dat vergt een aanpassing in mijn hoofd, waar ik nog altijd de alternatieveling ben.
Van het Groenewoud: Dat wil gewoon zeggen dat je je eigen stempel hebt. Dat ik en vele anderen met mij direct horen dat jij het bent, los van genre en format, dat is je succes!
Van het Groenewoud: Ik heb ondertussen zo'n grote zak met liedjes dat de behoefte om er nieuwe te maken minder groot is. Maar als de inspiratie komt, schep ik er des te meer plezier in. Op de dag dat je niet te lui bent en het erg brandt, moet je er iets mee doen.
Kowlier: Ik ben toevallig net aan nieuwe nummers aan het denken. Weet je, muziek is nu het enige wat ik doe… naast spelen met telegeleide vliegtuigjes. En ik doe dat allebei zo graag dat ik het wil blijven doen, vooral de muziek. (Lacht) Dat brengt wat muizenissen met zich mee, zeker omdat ik ook op een leeftijd gekomen ben dat ik tussen een paar zenders begin te vallen. En ik sta op affiches al wat vaker naast Clouseau dan naast Intergalactic Lovers. Dit jaar speel ik op Summer Swing Hasselt, dat Rimpelrock vervangt, en niet op Pukkelpop. Dat vergt een aanpassing in mijn hoofd, waar ik nog altijd de alternatieveling ben.
Van het Groenewoud: Dat wil gewoon zeggen dat je je eigen stempel hebt. Dat ik en vele anderen met mij direct horen dat jij het bent, los van genre en format, dat is je succes!
Boterhammen in het park
- Flip Kowlier: 25/8, 12.45 uur
- Raymond van het Groenewoud: 29/8, 12.00 uur
waar: Warandepark, Brussel, 02-548.24.24
Lees meer over: Brussel-Stad, Muziek, Events & Festivals
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.