Boek stippelt zes art-decocircuits uit

Cécile Dubois, coördinator van de fietstours van Pro Vélo en veel meer, heeft een kleurige publicatie klaar over art-decopanden in het gewest. Ze rijgt de erfgoedparels aan elkaar aan de hand van zes grote parkoersen. Die kun je te voet of met de fiets aandoen.

O m de twee jaar timmert conferentiegids en kunsthistorica Cécile Dubois mee aan de bezoekdagen van de Biënnale Art Nouveau & Art Déco, een Franstalig initiatief dat aan heel wat erfgoedparels in groot-Brussel verdiende aandacht schenkt. Nu heeft ze in de reeks Bruxelles, vue par les peintres (1 & 2) en andere, een boek geschreven over de vele facetten en verwanten van art-decohuizen en modernistische appartementsgebouwen uit de jaren 1920 en later. Met foto’s van Sophie Voituron maakt ze van haar boek een handig instrument om zelf mee op stap te gaan. De gids is ingedeeld in zes grote hoofdstukken, goed voor zes wandel- of fietscircuits doorheen diverse wijken van de stad. Gemiddeld kom je dan een twaalftal, soms zelfs zeventien interessante architectuurparels tegen, waar zij een volle pagina voor reserveert. Op die manier wordt het parcours leerrijk en ontspannend voor zes winterse zondagen.

Chique en modern Brussel
Uiteraard doet de auteur eerst de bouwstijl van de tussenoorlogse jaren uit de doeken: wat jazz in de bars was, bleek de art deco in het straatbeeld: een gevoel van tijdloze vrijheid, gesmaakt door een nieuwe burgerij. De riante hôtels of herenhuizen werden te duur in onderhoud en personeel. luxueuze appartementsgebouwen met een gezamenlijke hal, lift, conciërge, tuinman en poetsvrouwen werd de bon ton in het Brussel dat zich chique en modern wou afficheren. Naast de chique villa’s zoals Villa Empain, Villa Van Buuren of het Paleis Stocklet (architect Hoffmann) gebouwd in opdracht van de kapitaalkrachtige hoofdstedeling, kon ook modernistisch gebouwd worden voor een andere klasse. Getuige de invloeden van Le Corbusier en van de verschillende Congrèss International d’Architecture Moderne (CIAM), die mannen als Victor Bourgeois aanzetten om hedendaags te bouwen voor de kleine klasse.

Een van de promenades van het boek ‘de Vijvers van Elsene en de Rooseveltlaan’, vertrekt bij het Flageygebouw en viseert de ‘Waterval’ met golvende terrassen die op de vijvers uitkijken, en ‘De ton’: een rozig hoog vat, van Collin en Jasinksi – een van de musts van menig Fransman die in Brussel art deco komt ontdekken. En dat zijn er meer dan Belgen.

De tour gaat verder langs de Villa Empain en het Palais de la Folle Chanson. Je ontdekt er miskend erfgoed als een woning van Bodson in de Paul Spaakstraat 2, of een roos-geel hoekflatgebouw van Louis-Herman De Koninck in de Kluisstraat 16, door lelijke ingrepen op de gelijkvloerse verdieping onopvallend vanop de stoep – maar wat een weelde gezien van aan de overkant. Een ander traject doet de kanaalzone aan, met bar L’Archiduc als uitschieter. Ook hartje Vijfhoek met het Sint-Pietershospitaal, de Papeteries De Ruysscher en de Brasserie Express-Midi wordt in de verf gezet om zijn functionele stijl. Te veel schoons.
Jean-Marie Binst

Bruxelles, art déco, door Cécile Dubois, Racine, 176 blz., 24,95 euro (er komt geen Nederlandstalige versie)