Bianca Debaets: 'Onderhandelen met religies is nodig'

Bianca Debaets is één jaar Brussels staatssecretaris van Verkeersveiligheid, Digitalisering, Gelijke Kansen en Dierenwelzijn en binnen de Vlaamse Gemeenschapscommissie bevoegd voor Welzijn, Gezondheid en Gezin. Van in het begin kreeg zij het moeilijke dossier van onverdoofd slachten op haar bord. Brussel kiest daar in tegenstelling tot Vlaanderen voor een overgangsmaatregel waarbij onverdoofd slachten op tijdelijke slachtvloeren toegelaten blijft.

Voorlopig blijft dat zo, want Debaets geeft aan dat ze naar een verbod wil op onverdoofd slachten op tijdelijke slachtvloeren, net zoals in Vlaanderen. Wel wil zij in tegenstelling tot haar Vlaamse evenknie Ben Weyts (N-VA) het religieuze aspect niet vergeten. Vorige week pleegde zij daarover nog een opiniestuk in BDW, dat druk werd becommentarieerd op deze website.

Een kort aanvullend gesprek over religie, samenleving en stad, nu het offerfeest voorbij is.

Hebt u de indruk dat mensen hun religie niet meer mogen beleven?
Bianca Debaets: “Ik vond het alleszins opmerkelijk dat een rechter zich uitspreekt over een verbod op ritueel slachten, en daarmee aangeeft hoe een religie zichzelf intern moet organiseren. Het debat gaat eigenlijk daarover. Ikzelf vind het dan goed om duidelijkheid te scheppen.”
“Ook merk ik dat er onduidelijkheid bestaat over het verschil tussen tijdelijke en permanente slachtvloeren. De Europese Commissie schrijft voor dat onverdoofd slachten kan, en wel voor religieuze doeleinden, en alleen in erkende slachthuizen. Het verschil in Brussel is dat er, in tegenstelling tot Vlaanderen en Wallonië, maar één slachthuis is. En om de boel praktisch te organiseren zijn er dus tijdelijke slachtvloeren nodig voor mensen die een schaap willen slachten. Maanden geleden al zijn we met de moslimexecutieve gaan praten, en steeds was de boodschap dat moslims het feest toch vieren, of er nu een verbod is of niet. Voor hen is het zoiets als Kerstmis. Impliciet was de boodschap dus ook dat er bij een verbod in de badkuip of in de tuin zou geslacht worden. Wel, dan kies ik er voor om voor de goede orde tijdelijke slachthuizen in te richten. Net ook om dierenleed te voorkomen, en te waken over de hygiëne en de openbare netheid.”
“We hebben er dus voor gekozen om dit jaar een overgangsmaatregel in te voeren, en onverdoofd slachten op een tijdelijke slachtvloer toe te laten. En volgend jaar ga ik voorstellen om tezamen met de Brusselse regering alternatieven voor te stellen, zoals het feest spreiden over meerdere dagen om het beter te organiseren. Dat is één. Maar waar we toe willen komen is dat moslims giften schenken in plaats van een schaap te slachten. Net zoals islamtheologen al hebben vooropgesteld, trouwens.”

U wil in dialoog treden met religies in Brussel, en met hen onderhandelen over wat kan en niet kan?
Debaets: “Dat zal moeten, en die dialoog zal meer zichtbaarheid moeten krijgen, want religie wordt belangrijk in deze stad. We mogen niet naïef zijn, maar we mogen ook wel eens kijken naar raakvlakken tussen verschillende levensbeschouwingen, net om gemeenschappelijke grond te vinden. Ook zo zal integratie slagen of mislukken. En het is niet omdat wij niet meer zo religieus zijn dat andere inwoners van Brussel daar ook zo over denken.”

Dat wil zeggen dat u knabbelt aan de macht van de wereldlijke autoriteit; politiek en overheid.
Debaets: “Ik zeg niet dat de scheiding tussen kerk en staat moet worden opgeheven, maar zoals ik al zei: levensbeschouwing is belangrijk, en de zoektocht naar gemeenschappelijke waarden is dat eveneens. Dat wil ook zeggen dat in tijden van conflict geloofsgemeenschappen op hun verantwoordelijkheid wordt gewezen. Zoals ten tijde van de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo (moslim)geestelijken hun morele autoriteit hebben aangewend om die aanslagen te veroordelen.”

Maar we hebben wel algemene regels nodig die boven religieuze gevoelens uitstijgen, toch? Anders riskeer je de samenleving te zien als een optelsom van levensbeschouwingen.
Debaets: “Tuurlijk. De waarden van de verlichting blijven ons kader, maar dat wil niet zeggen dat je niet in dialoog kan gaan. Ik zie religie, net zoals cultuur, als een verbindende waarde. In een stad als Brussel heb je verschillende soorten cement nodig om een samenleving te maken, en religie is daar één element van.”