'Bekdichtzitstil' koestert het anders zijn

De Brusselse toneelacteur en regisseur Raven Ruëll wil niet langer stilzitten en zijn bek houden – heeft hij dat trouwens ooit gekund? In de kindervoorstelling die hij samen met Jan Sobrie maakte voor Theater Antigone uit Kortrijk en Theater Artemis uit Den Bosch vertelt hij het verhaal van de onvoorwaardelijke vriendschap tussen drie outcasts, drie kinderen die uit de boot vallen, de trein missen om het – zogezegd – te maken in het leven.

Bekdichtzitstil is een aanklacht tegen de prestatiemaatschappij: "Ik wil uitroepen hoe fantastisch het is om anders te zijn. Dat moet je koesteren, niet medicaliseren!"

Was er een aanleiding om het te hebben over de toenemende medicalisering van kinderen?
Raven Ruëll: Eén beeld is heel concreet blijven hangen: een kleine tien jaar geleden heb ik meegedaan aan een sociaal-artistiek wijkproject van Theater Antigone waar een 25-tal leerlingen van rond de 8 jaar aan deelnam. Ik was er toevallig toen het middageten werd opgediend en stelde gechoqueerd vast dat op haast elke plateau een glas water en een potje met pillen stond. Ik krijg angstrillingen van een maatschappij die kinderen wil normaliseren, en als ze niet in een soort van ideaalbeeld passen maar meteen een label opplakt.

Daar wou ik meer over weten en ik ben de boeken beginnen te lezen van Paul Verhaeghe, Dirk De Wachter en andere autoriteiten over de problematiek. Ik heb ook gesproken met therapeuten uit het veld en ben beginnen te putten uit mijn eigen jeugdherinneringen. Moest ik nu kind zijn en ouders hebben die niet aan de druk van de school kunnen weerstaan, ik zou een mengeling van vier 'stoornissen' opgeplakt krijgen en niet eens door mijn schooltijd raken!

Bek dicht! Zit stil! Het wordt te vaak gezegd?
Ruëll: Ja, inclusief al zijn mogelijke varianten: "Hou je kalm!" "Volg!" "Concentreer je!" Als je dat niet doet en hyperactief bent, word je verweten "te veel impulsen te hebben". Als acteur zijn impulsen net je grootste kwaliteit. Bij de lijst van twaalf gedragingen waarvan je er zes moet bezitten om met ADHD gediagnosticeerd te worden, staat bijvoorbeeld ook: antwoorden nog voor de vraag gesteld is. Alsof dat geen teken van geestdrift of intelligentie kan zijn! Enthousiasme wordt gemedicaliseerd. En omdat de pillen voor hyperactieve jongens zo goed verkochten, heeft men nu ook een pil ontwikkeld voor meisjes die te veel wegdromen. Wat is er mis met fantasie hebben?

Kortom: we zijn verkeerd bezig.
Ruëll: Zeker in het Westen. In Europa wordt tegen een jongen die autistisch is meteen gezegd dat hij zich moet aanpassen en moet leren communiceren, terwijl men in Afrika zo iemand "bijzonder" noemt, want "hij staat in contact met iets anders, met iets wat we niet kennen." We zeggen hier ook: die jongen 'heeft' ADHD. Alsof het een ziekte is, terwijl het alleen over gedrag gaat, niet over iets wat in je bloed of je genen zit. Dat zegt meer over de maatschappij dan over haar kinderen. Als er al iemand ADHD zou hebben, dan is het de maatschappij.

Het succes van de schoolvoorstellingen geeft alvast aan dat het thema leeft.
Ruëll: Iedereen loopt wild buiten… en dat wil je natuurlijk met een energetische voorstelling die kinderen opnieuw goesting wil geven om wild te zijn. Je schooljaren zijn toch niet het moment om kalm te blijven en je te gedragen. Laat het vooral een periode zijn waarin je buiten de lijntjes mag kleuren.

Bekdichtzitstil

data: 23/3, 15.00

tickets: €6/9

leeftijd: 8+

taal: NL

waar: Bronks