© Patrick Despoix via Wikipedia

Autovrije centra (3): Bordeaux, van autostad tot toeristenmagneet

LV
© brusselnieuws.be
26/06/2015

Twintig jaar geleden was Bordeaux een stad in verval. Begin dit jaar is de metropool aan de Garonne uitgeroepen tot Europese Bestemming van het Jaar. De onwaarschijnlijke metamorfose is mede mogelijk gemaakt door de uitbouw van een voetgangerszone van 75 hectare.

Bordeaux stond jarenlang bekend als La belle endormie. De stad heeft een indrukwekkend historisch centrum met vooral veel gebouwen uit de 18de eeuw, maar dat patrimonium lag verstopt onder een dikke laag roet.

De vervuiling was het resultaat van een erg autogericht beleid onder het bewind van Jacques Chaban-Delmas, 48 (!) jaar lang burgemeester van de stad. De renaissance werd ingezet na 1995, toen Alain Juppé de fakkel overnam.

Het nieuwe stadsbestuur zette, geheel in de geest van de tijd, massaal in op stadsvernieuwing. Historische panden werden opgeknapt. Kaaien, lanen en pleinen kregen een grondige beurt. De heraanleg ging op veel plaatsen gepaard met de aanleg van nieuwe tramlijnen. Steevast werden rijvakken geschrapt ten voordele van het openbaar vervoer, fietspaden en vooral wandelpromenades.

Modal shift
Stap voor stap werd bijna heel de historische binnenstad zo autovrij. De voetgangerszone beslaat ondertussen meer dan 75 hectare. “Dat heeft geleid tot een cultuuromslag”, zegt stadsblogger Aurélien Martignole. “Steeds meer mensen verplaatsen zich te voet en met de fiets, zeker in de binnenstad. Maar ook daarbuiten zijn nieuwe projecten ondertussen niet meer op de auto gericht.”

De modal shift blijkt ook uit de cijfers: het aandeel van het openbaar vervoer in de verplaatsingen steeg met de helft. Het aandeel verplaatsingen per fiets verdubbelde. Het aandeel van de auto zakte onder de 40 procent.

De positieve effecten op de mobiliteit zijn echter vooral in het centrum voelbaar. Buiten de oude stadskern en ook op de grote ringweg rond de agglomeratie is het nog even vaak of zelfs vaker filerijden.

Tram verzadigd
Het probleem van Bordeaux is dat de agglomeratie vooral groeit in de breedte en een relatief lage bevolkingsdichtheid heeft. De voetgangerszone heeft de leegloop van het centrum kunnen stoppen, maar ondertussen groeien de buitenwijken opnieuw sneller dan de kern. Het openbaar vervoer kan moeilijk volgen. “Er zijn snel meer tramlijnen of zelfs een metrolijn nodig om alle wijken te bedienen, maar daar is geen geld voor”, klinkt het nog. “De tram is vandaag verzadigd, slachtoffer van zijn succes.”

Met het ambitieuze programma Bordeaux 2030 wil de metropool de suburbanisatietendens omkeren en inzetten op verdichting in de kern en langs bestaande en geplande tramlijnen. Met onder meer 50.000 nieuwe woningen en een pak nieuwe voorzieningen wil de stadsregio de komende vijftien jaar de kaap van 1 miljoen inwoners ronden. Vandaag staat de teller op 750.000. (Lees verder na de foto)

© Remi Jouan via Wikipedia

Werelderfgoed
Terug naar het historisch centrum. Dat werd in 2007 het grootste stedelijk geheel op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Dit jaar kwam daar de verkiezing tot beste Europese bestemming bovenop.

“Een mooie bekroning voor onze inspanningen”, aldus schepen voor Toerisme Stéphan Delaux. De laatste tien jaar is het aantal overnachtingen in de stad verdubbeld tot om en bij de 2 miljoen per jaar. “Bordeaux was helemaal geen toeristische stad, maar door de jaren heen zijn we erin geslaagd dat te veranderen met ons stadsproject. Ook bewoners profiteren ervan. Zij zaten vroeger niet op terrassen, nu des te meer.”

Gebroken ruiten
Een handvol grote projecten moeten de komende jaren nog meer toeristen naar Bordeaux lokken. De stad rekent in de eerste plaats op het nieuwe wijnmuseum La Cité des Civilisations du Vin. Een inspiratiebron voor Brussel dat met het Biermuseum in de Beurs een gelijkaardige ambitie heeft.

Het toerisme zorgt in Bordeaux ondertussen voor vele duizenden jobs. En ook de lokale handelaars pikken hun graantje mee. Nochtans waren veel van hen bij de aanvang tegen de voetgangerszone. “Velen vreesden dat de klanten weg zouden blijven als ze niet meer met de auto tot bij de winkel geraakten”, aldus Michel Duchène, vicepresident van de metropool Bordeaux. “Handelaars waren ook bang voor onveiligheid. Ze dachten dat hun ruiten zouden worden ingeslagen. Maar vandaag wil niemand nog terug. Integendeel, handelaars die buiten de voetgangerszone zitten, hopen erbij te zijn als de zone verder wordt uitgebreid.”

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni