1509 Zigzagkind
© Kathleen Michiels

Zigzagkind, de puzzel van de volwassenheid

Michaël Bellon
© Agenda Magazine
09/02/2016

Laika en het nieuwstedelijk sloegen de handen in elkaar voor de jeugdtheatervoorstelling Zigzagkind, naar de coming-of-ageroman van de Israëlische schrijver David Grossman. Regisseur Jo Roets zigzagt door het stuk. Michaël Bellon

Zigzagkind vertelt het verhaal van de dertienjarige Nono, die op het punt staat 'bar mitswa' te worden – verantwoordelijke zoon van de joodse wet. Bij die overgang van kind naar volwassenheid hoort een traditioneel feest. Maar bij Nono gaat er ook nog een hobbelige zoektocht aan vooraf die hem opheldering moet brengen over het stukje familiale verleden waarover zijn vader het zwijgen toe doet. In deze podiumversie behoren onder meer Gert Jochems en Esmé Bos tot de cast. Jo Roets, die samen met Greet Vissers de roman bewerkte, tekende voor de regie.

"Zigzagkind is tegelijk een avonturenroman en een verhaal over een jongen die zich belangrijke vragen begint te stellen op het moment dat hij stilaan volwassen wordt," legt Roets uit. "Nono's moeder is gestorven toen hij één jaar was, en hij weet niet veel over haar. Het is duidelijk dat zijn vader, een politie-inspecteur, een reden heeft om niet veel over haar te vertellen. Op den duur gaat Nono zichzelf ook inspecteur voelen. Uiteindelijk brengt de vriendin van de vader Nono in contact met zijn grootvader Felix. Zo begint een rondreis langs mensen die in zijn levensverhaal een belangrijke rol spelen, en vallen alle puzzelstukken geleidelijk in elkaar."

De voorstelling is gemaakt met een grote ploeg van acteurs, vormgevers, licht- en geluidstechnici.
Jo Roets
: Het is een grote jeugdproductie omdat we volgens een bepaalde traditie bij Laika toch weer heel ver willen gaan in het creëren van een eigen wereld. We brengen bij wijze van spreken ons eigen theater mee. We bouwen een joods feestzaaltje na waarin normaal zo'n bar mitswa wordt gevierd, en het publiek wordt deel van het feest. Er wordt muziek gespeeld en er staat een podium klaar, want het is de traditie dat de jongen een toespraakje houdt. Dat ritueel breiden we uit tot een toneelstuk waarmee Nono en zijn familie terugkijken op wat hij allemaal heeft meegemaakt op zijn tocht waardoor hij nu zijn bar mitswa kan vieren.

Zo'n bar-mitswafeest is dus op zich al een theatraal gegeven.
Roets
: Dat zou je kunnen zeggen. Nadat ik er wat moeite voor had gedaan, heb ik er een paar jaar geleden één kunnen bijwonen, en dat is wel de moeite. Het is ook spannend voor zo'n jongen. Toch wat anders dan een plechtige communie bij ons, die meer in groep verloopt. De jongen moet er echt iets voor doen. Hij moet een deel van de plechtigheid leiden.

Je voelt er de overgang naar de volwassenheid meer.
Roets
: Ja, en een jongen die zijn bar mitswa viert, is ook 13 jaar in plaats van 12. Dat klinkt als een detail, maar in die fase van het leven maakt het een verschil.

Je loopt dus al enkele jaren met dit project rond.
Roets
: We waren er in 2009 al aan begonnen, met het idee om ook in een echt bar-mitswazaaltje te spelen. Maar toen brak er weer een van die vreselijke oorlogen uit en vonden we het niet opportuun om er op dat moment mee door te gaan. Bij een tweede poging werd de joodse gemeenschap uiteindelijk toch wat te terughoudend, zodat we het idee om in een echt zaaltje te spelen hebben laten varen. De joodse achtergrond is nu iets minder expliciet aanwezig, maar dat maakt het alleen universeler.

Voor welke leeftijd is dit stuk geschikt?
Roets
: Vanaf 10 jaar moet de voorstelling te volgen zijn. Het is zeker geen lang psychologisch drama. Er is veel actie en er zitten veel locatiewissels in. Nono stapt van de trein op de auto, vliegt een restaurant in, en dringt zelfs een bank binnen.

We gaan niet vragen naar de moraal van dit verhaal, maar wat zou je willen dat de kinderen uit deze voorstelling meepikken?
Roets
: Dat je op een bepaald moment als kind de waarheid wilt weten en dat je ook het recht hebt die te kennen, ook al gaat het om een ongemakkelijke waarheid. En dat als men je die waarheid niet vertelt, het goed is om er zelf achteraan te gaan. Wat ik mooi vind, is dat Nono zichzelf ook alleen maar kan begrijpen als hij ziet waar hij vandaan komt, wat er allemaal achter hem ligt en wat voor hem verzwegen is.

Ook grootvader Felix is een interessante figuur die op een heel eigen manier omgaat met leugen en waarheid.
Roets
: Hij neemt het op voor de waarheid, hoewel hij zelf een meester-oplichter is en graag mensen om de tuin leidt. Felix zegt over zichzelf dat hij een "wisselmens" is. In zijn leven heeft hij de hele tijd gewisseld van rol, van vrouwen, van materiële bezittingen. Ook hij heeft een zigzagparcours afgelegd in het leven.

Het wordt een heel muzikale voorstelling.
Roets
: De grootmoeder van Nono, de diva Lola Ciperola, speelt een belangrijke rol in het verhaal en daarvoor hebben we Esmé Bos gevraagd. Samen met Ephraïm Cielen ondersteunt zij de voorstelling muzikaal. Op een bepaald moment is zij zelfs de ster van de avond. Dat vormt echt een meerwaarde.

Waarom hebben jullie de handen in elkaar geslagen met het nieuwstedelijk?
Roets
: Ik ken Christophe Aussems van het nieuwstedelijk (die de dramaturgie van deze voorstelling deed, mb) al lang. Omdat het een groot project is, is het interessanter om het met twee gezelschappen te maken. En wij willen per se dit soort wat complexere verhalen brengen voor de jeugd. Ik vind het belangrijk dat ook voor kinderen grote voorstellingen worden gemaakt. In het jeugdtheater zie je tegenwoordig vooral stukken met twee of drie acteurs, maar kinderen hebben het recht om zeven of tien acteurs op de scène te zien en helemaal meegenomen te worden in de magie van het theater.

Zigzagkind

data: 14/2, 15.00

waar: BRONKS, www.bronks.be

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Brussel-Stad, Podium

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni