Tweede chocoladesalon: Honderd jaar Ballotins (en andere tradities)

Al twintig jaar organiseert Event International uit Parijs overal ter wereld chocoladesalons. Met meer dan 10 dergelijke evenementen per jaar is het eigenaardig dat het eerste chocoladesalon in België pas verleden jaar werd gehouden, in Thurn & Taxis. Er kwamen toen 29.310 bezoekers langs voor 65 exposanten.

H et moet hen blijkbaar gesmaakt hebben want dit jaar zijn ze terug en pakken ze het grootser aan: het evenement verhuist naar Paleis 1 van de Heizel en is toegankelijk voor jong en oud gedurende drie dagen, van vrijdag 6 tot en met zondag 8 februari. Er zijn zelfs geruchten dat het Brusselse chocoladesalon een vast weerkerend evenement zal worden.

Brussel, zo geven de Parijzenaars toe in hun persberichten, is echt wel een chocoladestad. Zij vonden de eerste sporen van cacao in België terug in 1635. De Belgische chocolatiers ontwikkelden al snel een groot vakmanschap in deze sector omdat de cacaoproductie op dat ogenblik volledig in Spaanse handen was en onze regio’s toen onder Spaanse voogdij vielen. Antwerpen was de aanvoerhaven voor cacao.

Maar de grote innovaties beginnen pas in de negentiende eeuw. In 1857 vestigt Jean Neuhaus zich in Brussel. Hij opent een apotheek in de Koninginnengalerij. Een aantal van zijn pillen zijn erg bitter maar hij omhult ze met een laagje chocolade om de slechte smaak weg te nemen. Zijn kleinzoon erft zijn passie voor chocolade. Jean Neuhaus junior komt op het idee om de medicijnen in de chocolade dragees te vervangen door snoepvulling (onder andere praliné) en zo wordt in 1912 de praline geboren. Aanvankelijk werden ze verpakt in een puntzak maar daarin raakten de pralines beschadigd. In 1915, dus precies honderd jaar geleden, komt Louise Agostini, de echtgenote van Jean Neuhaus Jr. op het idee om de pralines te schikken in een stijlvol étui, zoals juwelen. De ‘ballotin’ werd de geschenkverpakking bij uitstek en zou de basis vormen voor een heel nieuwe kunstvorm. Eigenaardig toch dat die luxecreatie er in volle oorlogstijd kwam? Chocoladehuis Neuhaus brengt dit jaar een speciale uitgave van de allereerste ballotins uit in de oorspronkelijke stijl.

Wereldtentoonstelling
In 1870 opent ene Charles Neuhaus (niet verwant met de vorige) een chocoladefabriekje in Schaarbeek. In 1883 creëert hij het merk Côte d’Or dat verwijst naar de Goudkust, het huidige Land Ghana. Ghana is vandaag de grootste cacaoproducent ter wereld. Met een fabriek vlak naast het Zuidstation zal Côte d’Or generaties treinreizigers bedwelmen met de geur van chocolade wanneer ze in Brussel aankomen.

In 1934 rolt de eerste Chocotoff van de fabrieksband. Wij Brusselaars bekijken het als een vrij gewoon chocoladesnoepje, maar in het buitenland straalt het absolute luxe uit. Speciaal voor de Wereldtentoonstelling van 1958 creëert het bedrijf Dessert 58 een chocoladereep die nog altijd wordt gemaakt en in 1986 wordt de Mignonette gelanceerd, allemaal producten waaraan wij zoete herinneringen hebben en die het nog steeds uitstekend doen op de internationale markt.

Leonidas Kestekidès was banketbakker in de Verenigde Staten, in 1910 doet hij met zijn producten mee aan de Wereldtentoonstelling van Brussel als deel van de Amerikaanse delegatie. Zijn snoepgoed met chocolade valt in de prijzen en daarenboven wordt hij verliefd op een Belgische. Hij opent een aantal tearooms. Zijn succes neemt nog toe wanneer hij aan de Anspachlaan een winkel opent waar zijn pralines via een schuifraam worden verkocht. Een nieuwe verkoopstechniek die zeer in de smaak valt bij het publiek. De rest is geschiedenis.

Maar het is niet enkel geschiedenis: de stad kent steeds meer moderne chocolatiers die hun uitstraling ver over de grenzen hebben: Mary, Marcolini en Godiva zijn bekend van Toronto tot Kyoto. Er worden zelfs buitenlandse toeristen gesignaleerd die in Brussel op chocoladetour komen. Dagenlang van winkel tot winkel om te snoepen en te vergelijken om dan met stapels Ballotins naar huis te reizen. De luchthaven van Zaventem is mogelijk de grootste chocolademarkt ter wereld.

Chocoladeboekhandel
Met 8,3 kilogram per man zou de Belg de op vier na grootste chocoladeverbruiker ter wereld moeten zijn, maar bronnen spreken zich daarover nogal tegen. Zwitserland wordt meestal als de leider gezien, maar zowel daar als hier wordt een groot deel verkocht aan toeristen.

Het chocoladesalon van 2015 is 6.000 vierkante meter groot en verwelkomt weer een zeventigtal bedrijven en instituten: er zijn tal van losse activiteiten, zoals de fel gehypete modedéfilés met chocoladejurken (15 stuks, elke dag om 17 uur), kooklessen (pastry show), chocoladeboekhandel (Filigranes) met signeersessies, conferenties en proeverijen (Chocosfeer), kinderanimatie (Chocoland), patisserieworkshops, muziekoptredens en tentoonstellingen. De organisatoren noemen het “een link tussen de mensen die cacao verbouwen, zij die het bewerken en zij die chocolade consumeren.”

Openingsuren: vrijdag 06/02 van 10.00 tot 20.00, zaterdag 07/02 van 10.00 tot 19.00, zondag 08/02 10.00 tot 18.00 uur. Inkom aan de kassa: volwassenen 8,50 euro op vrijdag, 10 euro op zaterdag en zondag, kinderen van 3 tot 12 jaar: 5 euro, onder 3 jaar gratis, senioren en studenten 8,50 euro, gezinsticket voor 23 euro. Voorverkoop (8.50 euro) en volledig programma op brussels.salon-du-chocolat.com