Theater Antigone & Lazarus, deconstructing Woody

In Woody gaan Charlotte Vandermeersch en Joris Van den Brande van Lazarus een menage à trois aan met Jan Sobrie van Theater Antigone. Samen maken ze hun eigen kronkelende tragikomedie met de vertrouwde ingrediënten uit het universum van Woody Allen. Al komt David Lynch ook even spoken.

Het zijn Joris Van den Brande en Jan Sobrie die de link vormen tussen Lazarus en Antigone. De ex-klasgenoten van het RITCS maakten eerder al gesmaakte voorstellingen als Zolderling en Enkele reis. Omdat ze zich dit keer wilden overgeven aan liefde, lust, jaloezie, vertwijfeling, waanvoorstellingen en depressies was er ook een vrouw welkom. Dat werd Charlotte Vandermeersch. Van wie en vanwaar het idee om iets met het werk van Woody Allen te doen? "Toen Joris en ik nog eens samen aan tafel zaten om plannen te maken," verduidelijkt Jan Sobrie, "viel de naam van Woody Allen al snel. Ik heb een grote voorliefde voor tragikomische verhalen. Verhalen met veel humor die op het einde toch naar de keel grijpen. In een manische bui wil ik ook al eens op heel korte tijd het hele oeuvre van een filmregisseur bekijken: Scorsese, James Gray, Michael Mann, Visconti, Hitchcock... En een aantal maanden voor ik met Joris samenzat, had ik dat dus ook gedaan met de films van Woody Allen."

"Toen ik ervan hoorde, was mijn aandacht wel getrokken," zegt Charlotte Vandermeersch. "Joris en Jan zijn goede schrijvers. Dat leek me een veilige omgeving om zelf ook eens te durven meeschrijven aan een stuk. Ik heb vriendelijk gevraagd of ik misschien mee mocht doen en het mocht. (Lacht) Ik had wel al aan wat bewerkingen van romans meegewerkt, maar dit was spannender. Het volstaat niet om een mooie tekst te schrijven, het moet ook werken op de scène."

Speelde de figuur van Woody Allen voor jou ook een rol? Want je hebt voor- en tegenstanders van zijn films.
Charlotte Vandermeersch: Hij is iemand die een heel eigen parcours aflegt. Iedereen weet ook waarvoor hij staat. Hij vertelt misschien dikwijls hetzelfde verhaal in telkens een andere vorm, maar doen we dat niet allemaal? Wat ik mooi vind, is de tragikomische toon waarop hij alles wat hem écht bezighoudt, verteld krijgt, zonder het pathetisch te maken. Als hij zegt dat hij van een brug gaat springen, dan voel je welk sentiment daarachter zit, maar weet je ook dat hij niet van die brug zal springen.
Jan Sobrie: Ik vind hem een zeer intrigerende figuur. Ergens in een interview zegt hij dat het leven een pijnlijke, zinloze ervaring is, je uiteindelijk zal sterven, de zon zal opbranden en de aarde, alle sterren en heel het universum zullen verdwijnen. Ook Shakespeare, Beethoven, Michelangelo: allemaal weg. Want om de zoveel jaar duwt er iemand op een knop, en wordt iedereen weggespoeld in een groot toilet. Maar wat hij ook zegt in dat interview, is dat het onmogelijk is om te leven met die gedachten. Want waarom zou je nog opstaan 's morgens? Daar kan ik mij helemaal in vinden. Het allerliefste wat ik doe, is schrijven en verhalen verzinnen, mij verliezen in dingen die eigenlijk niet echt zijn.
Fictie is zoveel mooier dan de realiteit, en toch is het onmogelijk om alleen maar in fictie te leven. Die paradox vind ik interessant, en daarover gaat voor mij ook het stuk.

In welke rollen hebben jullie jezelf gecast?
Vandermeersch: Je hebt de eenzame schrijver hoog in zijn appartementje. Hij worstelt met een writer's block, maar ook met de realiteit. Hij gebruikt zijn relatie met een vrouw voor zijn schrijverij en weet daardoor fictie en werkelijkheid niet goed meer van elkaar te onderscheiden. Dan heb je een fan die terminaal is en gelooft dat hij de tekst van de schrijver nodig heeft om langer te leven, en een actrice die heel graag de rol van haar leven zou spelen. Drie mensen die in de fictie iets zoeken wat ze in het echt niet vinden. De innerlijke strijd die ze voeren, gaat tussen echt te durven leven, of weglopen van het leven en zich verschuilen in een eigen veilige, verzonnen wereld.

Zijn Allens toon en manier van schrijven ook duidelijk in het eindresultaat te zien?
Sobrie: De scripts van Woody Allen naspelen, vonden we totaal oninteressant. Wij zijn als theatermakers altijd op zoek naar onze eigen taal, en naar de juiste vorm. Dit keer doen we dat met de terugkerende thema's in het werk van Woody Allen. Honderden films en theaterstukken gaan over hetzelfde. Het zijn de vorm en de manier waarop iets wordt verteld die het al dan niet spannend maken.
Vandermeersch: We hebben samen heel veel teksten geschreven. Uitvergrotingen van onszelf op bezoek bij de therapeut, grote ruzies tussen koppels… maar uiteindelijk hebben we daarvan ook veel niet gebruikt en zijn we op zoek gegaan naar een afgerond verhaal. Zoals Woody Allens films dikwijls ook een dunne plot hebben, die de aanleiding vormt voor een hele hoop gesprekken. Sommige mensen vinden er nog duidelijk het werk van Woody Allen in terug, anderen minder. Het is in ieder geval geen doorslagje van een van zijn films. Voor ons is het zelfs een soort Woody Allen meets David Lynch, geworden, alsof hun universums in elkaar geschoven zijn. Het begint nog een beetje boy meets girl, maar daar drijft het daarna behoorlijk van af. Het is ook wat donkerder geworden bij ons. Macaber zelfs (lacht), maar wel met humor. We hebben het stuk ook al op verschillende manieren gespeeld. Het is elke keer weer een zoektocht naar de juiste toon, en dat maakt het ook boeiend.

Jullie spelen het stuk in BRONKS. Hebben jullie het dan ook voor een jeugdig publiek geschreven?
Vandermeersch: We wisten op voorhand wel dat Theater Antigone graag schoolvoorstellingen organiseert voor zestienjarigen, maar we hebben ons niet specifiek tot hen gericht. Zij kunnen trouwens toch alles al aan. De jeugdvoorstellingen hebben wel zeer goed gewerkt. Wel maf wanneer sommige schoolmeisjes op het einde van de voorstelling gewoon rechtspringen voor het applaus en zich van hun medeleerlingen niets aantrekken.

Theater Antigone & Lazarus: Woody

data: 20/11, 20.00

waar: Bronks, Brussel-Stad