Over 20 jaar Jazz Marathon

Met zowat zevenhonderd muzikanten verspreid over een tachtigtal podia, binnen en buiten, is de Brussels Jazz Marathon na twintig jaar uitgegroeid tot het beste uithangbord van de Belgische jazzscene.

Gedurende drie dagen kan je zowel gerenommeerde en gevestigde waarden aan het werk zien als heel wat jonge muzikanten die momenteel furore maken. Jacobien Tamsma was van in het begin een van de stuwende krachten achter het evenement.

Herinner je je nog de eerste editie in 1996?
Jacobien Tamsma: “Absoluut (lacht). Het was een van de meest stresserende periodes uit mijn leven. Voor de Brussels Jazz Marathon was er al de Jazz Rally maar daar liep een en ander mis op organisatorisch en financieel vlak. De Stad Brussel zag wel het potentieel in van dergelijk initiatief en schreef een nieuwe offerte uit. Er waren drie kandidaten. Het was uiteindelijk de ploeg achter het huidige boekingskantoor Jazztronaut die de opdracht toegewezen kreeg. Ondanks de voorgeschiedenis moesten we van nul beginnen. Net na nieuwjaar kregen we groen licht en alles moest vijf maanden later klaar zijn. Een ongelooflijke uitdaging want het ging hier niet enkel om de organisatie van enkele concerten. We hadden onder meer als taak om clubs en cafés te overtuigen mee in dit nieuwe verhaal te stappen. Samen met een stagiaire trok ik avonden en nachten door Brussel op zoek naar partners.”

“Voor de openluchtpodia dook de vraag op hoe je volk trekt naar de Grote Markt. Een beetje naïef zetten we in op grote namen als Toots Thielemans en Maceo Parker. En dat betekende bijna meteen onze ondergang. We werden geconfronteerd met een enorme financiële kater, gezien de ticketprijzen voor de twee dagen erg laag waren.”

Welk was het idee dat jullie er bovenop hielp?
Tamsma: “Grote internationale namen waren voortaan uitgesloten, dus gingen we rond ons kijken, want het stikt in België van talent. En dus staan er vanaf de tweede editie hoofdzakelijk Belgische artiesten op de affiche. Op die manier maken we van de jazzmarathon een fantastisch uithangbord voor de Belgische jazz. Om die reden nodigen we regelmatig buitenlandse organisators en journalisten uit. Zo is het geen jazzbeurs enkel voor professionals, maar een heus volksfeest waar iedereen welkom is en op eigen ritme ontdekkingen kan doen. Met als extra troeven een aantal uitzonderlijke locaties. Welke artiest droomt er niet van om op te treden in een uniek kader als de Grote Markt? Zelfs wie geen fan is van muzikale rally’s of marathons zal moeten toegeven dat de Brussels Jazz Marathon toch wel iets aparts is.”

Ondanks die financiële klap van de eerste editie, schakelden jullie na een aantal jaar over van betalende armbandjes naar gratis toegang.
Tamsma: “We stelden vast dat de kosten voor infrastructuur, organisatie en armbandjes opliepen tot tachtig procent van onze inkomsten. Een enorm bedrag dus. Vandaar dat we het systeem van betalende armbandjes lieten vallen en voor de overige twintig procent die wegvielen op zoek gingen naar sponsors en subsidiekanalen. Het blijft een dubbelzijdig verhaal, maar onze artistieke onafhankelijkheid om het programma samen te stellen, hebben we steeds bewaard. En door het gratis maken van het hele gebeuren trek je natuurlijk heel wat mensen aan die er anders misschien nooit aan zouden denken om te betalen voor een jazzconcert, omdat ze misschien eerder al saaie of ‘moeilijke’ jazz hebben meegemaakt. Velen herzien hun visie op jazz nadat ze eens naar de jazzmarathon geweest zijn want hier kan je kennismaken met de vele aspecten van het genre. Je hoort zowel postbop en funk als manouche en electrojazz.”

Wat waren voor jou de belangrijkste evoluties de voorbije twintig jaar?
Tamsma: “De verjonging en vernieuwing van de Belgische jazz de laatste vijftien jaar. En dat in alle stijlen. Dat bracht tevens een verjonging van het publiek met zich mee, wat uiterst belangrijk is. Vroeger had je een jazzpubliek vanaf zowat veertig jaar. Die grens is nu duidelijk een paar decennia naar beneden gehaald. Het is het levende bewijs dat jazz zeker niet dood is of klaar om in een museum te plaatsen. Flagrant is wel dat die hele nieuwe evolutie tekenend is voor de Belgische jazzscène. In Nederland of Frankrijk merk je daar bijvoorbeeld iets minder van.”

Dankzij de award van VisitBrussels als Best International Event lijkt de erkenning van jullie inspanningen nu toch een feit.
Tamsma: “Dat doet deugd want we steken er heel veel tijd en energie in om resultaat te bekomen. Jazz is niet echt rendabel maar we blijven ons inzetten, vooral uit passie.”