Michael Van Peel: 'Humor is het enige wapen tegen angst'

Na zijn studies handelsingenieur werd Michael Van Peel in tegenstelling tot zijn vrienden geen manager of bankdirecteur. Na een zetje van collega Nigel Williams, die hem de tip meegaf dat "je moet schrijven over wat je kwaad maakt," koos hij voor stand-upcomedy. Intussen is hij aan zijn vijfde eindejaarsconference toe.

De verontwaardiging zit erin vanaf het prille begin bij Michael Van Peel. Met roots in een politiek nest – vader is lokaal CD&V-mandataris, zus lid van de N-VA, en ook zowat alle andere kleuren zijn present in de familie – werd er aan tafel heftig gedebatteerd. "Zelf heb ik het altijd belangrijk gevonden om niet in een hoekje weggezet te kunnen worden. Maar ik mag dan politiek dakloos zijn en optreden voor flaminganten, liberalen én socialisten, ik ben niet neutraal. Ik wil mensen aan het praten krijgen en vind het belangrijk dat je het eens kunt zijn om het oneens te zijn."

In zijn nieuwe show krijg je niet de indruk dat we als maatschappij de goede kant zijn opgeschoven, en toch blijft hij onvervaard geloven in de goedheid van de mens. "Dat is het verschil tussen mij en Bart De Wever: ik ga ervan uit dat de mens van nature goed is, hij niet."

Er is veel gebeurd in 2014. Dat lijkt me een voordeel om een eindejaarsshow samen te stellen.
Michael Van Peel: Ik vond het vooral moeilijk om het plezant te houden. Ik ben nu keihard aan het proberen om de zware moppen over Gaza, Oekraïne, IS en co alsnog wat op te leuken met onnozelheden, maar er zijn eigenlijk niet genoeg onnozele dingen gebeurd. En dat is spijtig, want het enige wapen tegen angst is humor.

Dat zeg je ook letterlijk in je show.
Van Peel: Omdat je snel verkeerd begrepen wordt. Het kan geen kwaad om bij sommige onderwerpen een kleine disclaimer te zetten, zeker als het over gruwelijke zaken als terreur gaat.

Het is meer dan stand-upcomedy. Je pikt verhaallijnen op van je columns in De Morgen.
Van Peel: Ja, en daar ben ik wel wat bang voor, want ik blijf een comedian. Alex Agnew zegt altijd: "If they ain't laughing, it's just a guy talking." Een show moet vooral heel grappig zijn, of heel relevant, en liefst alle twee. Maar dat was hard werken, want ik wilde niet cynisch worden, al is dat haast onvermijdelijk als je weer eens leest over nieuwe vredesonderhandelingen tussen Israël en Palestina. Dat men dit grote status quo nog altijd vredesonderhandelingen durft te noemen, vind ik walgelijk. De partijen die bij zo'n 'onderhandelingen' rond de tafel zitten, hebben immers alles te verliezen bij vrede. Een rechtse regering en een regering die in onderdrukking leeft, heeft alleen maar te winnen bij een gemeenschappelijke vijand.

Zo zijn we ook weer in Vlaanderen beland.
Van Peel: Ja, ook de N-VA heeft jaren niets anders gedaan dan polariseren, door alles op de sossen te steken. Nu zal er wel veel de schuld zijn van de sossen, maar niet alles. Global warming is bijvoorbeeld niet de schuld van de sossen. Maar ook de retoriek van een Laurette Onkelinx of van de vakbonden vind ik contraproductief. Het karikaturiseren van de vijand, net zoals dat vroeger in oorlogstijd gebeurde, maakt mensen alleen maar angstig, en die angst wordt politiek gerecupereerd en gebruikt als wapen.

De gevolgen van oorlogspropaganda hebben we dit jaar gezien op verschillende expo's over de Groote Oorlog, waarvan de loopgraven in je show dienstdoen als decor.
Toch lijken ze op politiek niveau aan een revival bezig.
Van Peel: Exact. Neem de zwartepietendiscussie in Nederland. Als men het fenomeen gewoon op voorhand even nuchter op tafel had gelegd, dan hadden ook de voorstanders de ruimte gehad om toe te geven dat mensen die zich gekwetst voelen door de kleur van de pieten een punt hadden, en was er misschien een gesprek op gang gekomen. Maar als je afkomt met: "Hey jij, op je zesde was je al een kleine racist," dan word je meteen in de verdediging gedrongen, en reageer je even bits: "Zeg gast, wat voor een debiel ben jij?" Die polarisering zorgt ervoor dat iedereen in zijn eigen loopgraaf blijft vastzitten. Gelukkig merk ik dat de mensen dat stilaan beu aan het worden zijn.

Op die manier wordt ook wat er op kerst gebeurde aan het IJzerfront opnieuw relevant: bovenaan in de hiërarchie zit alles muurvast, de beweging moet van onderuit komen.
Van Peel: Dat is exact het punt van deze show. Het zit veel mensen hoog: de verkiezingen zijn voorbij, het mag gedaan zijn met het kind uit te hangen.

Je ontsnapt af en toe aan het gekrakeel door te vertrekken met je Vespa.
Van Peel: Ja, na mijn Erasmus-jaar in Italië ben ik anderhalve maand door West-Europa getrokken, met de Vespa, de rugzak en een budget van 10 euro per dag, 5 euro voor benzine en 5 voor eten. Dat soort reizen ben ik blijven maken. Door af te hangen van de gastvrijheid en het altruïsme van anderen is mijn cynische wereldbeeld naar de kloten gegaan en ben ik ervan overtuigd geraakt dat die polarisering zich alleen maar in de hoofden van de mensen afspeelt. Na zo'n ervaring kun je niet blijven volhouden dat mensen slecht zijn en door politici in het gareel moeten worden gehouden met straffen en beloningen. Daarom ben ik er voorstander van om onze politici op Erasmus te sturen. Toen ik Bart De Wever tijdens een bezoek aan Hong Kong hoorde zeggen dat hij nog nooit buiten Europa was geweest, werd me ineens heel veel duidelijk en begon ik zijn wereldbeeld beter te begrijpen. Niet iedereen moet van mij op reis gaan, maar van onze leiders heb ik graag dat ze de relativiteit van hun eigen wereldbeeld eens ervaren door andermans wereldbeeld te zien.

Van Peel overleeft 2014

* 17/12, 20.30, €10/16: GC De Boesdaalhoeve, Sint-Genesius-Rode

* 2/1, 20.30, uitverkocht: CC Het Bolwerk, Vilvoorde

* 8/1, 20.30, uitverkocht: CC Strombeek, Strombeek

* 23/1, 20.30, €10/12/14: CC Den Blank, Overijse