Michael Lonsdale: Baas van de bijrol

Michael Lonsdale heeft de voorbije decennia in talloze films gespeeld die ertoe doen. Op zijn prestatie in Bouli Lanners' Les premiers, les derniers is het wachten tot eind februari; tot die tijd blikt Cinematek terug op de carrière van de alleskunner.

Zaterdag krijgt Cinematek hoog bezoek. Michael Lonsdale komt India song (1975) inleiden. Met de bekende film-fleuve van Marguerite Duras start een cyclus rond de Frans-Britse acteur die James Bond combineerde met de Franse auteurscinema en enkele onvergetelijke religieuzen neerzette.

"Op mijn zeventiende (in 1948, nr) wist ik dat ik acteur wou worden. Maar ik woonde toen nog in Marokko en kon geen acteerlessen volgen. Ik moest wachten tot we naar Frankrijk terugkeerden. Mijn docent waarschuwde me dat ik voor mijn dertigste niet op veel rollen moest hopen omdat men niet wist of ik nu Frans of Engels was. Maar uiteindelijk heeft die combinatie me geen windeieren gelegd. Ik speelde én voor Louis Malle én voor Joseph Losey en voor die ene Amerikaan die zulke mooie kostuumfilms maakte… euh… James Ivory," vertelt Lonsdale met de rustige vastheid die ook zijn spel kenmerkt.

"Er is enige tijd over gegaan voor ik vertrokken was. Vooral in het begin heb ik in slechte films of theaterstukken gespeeld omdat ik mijn brood moest zien te verdienen. In het theater was een ontmoeting met Samuel Beckett doorslaggevend. Hij stond erop om Comédie zelf te regisseren omdat hij zeer ontevreden was over de manier waarop het stuk al eens was opgevoerd: als een boulevardkomedie. We hebben maanden gerepeteerd om zeer snel en op een zeer neutrale toon te kunnen praten. Het was een ongelofelijk plezier om met zo'n delicate man samen te werken. In cinema heeft François Truffaut me gelanceerd met La mariée était en noir (1968) en Baisers volés (1968). Na Baisers volés kreeg ik zoveel voorstellen dat ik mijn rollen eindelijk kon kiezen. Voor die film hebben we een week lang gedraaid in mijn appartement. Truffaut zocht een flat met uitzicht op de Eiffeltoren. Ik koester die week met hem, Delphine Seyrig en Jean-Pierre Léaud."

Met weemoed denkt Lonsdale ook terug aan zijn samenwerking met Marguerite Duras. "We hebben veel en intens samengewerkt in het theater. L'amante anglaise hebben we dertig jaar lang opgevoerd. We hebben ook een film of drie gedraaid: Jaune le soleil (1971), India song en Détruire, dit-elle (1969). Ik mis haar énorm. We begrepen elkaar. We hielden van elkaar."

Abt, pastoor en kardinaal
Naast Truffaut en Duras deden ook Jean Eustache, Jacques Rivette of Jean-Pierre Mocky graag een beroep op de acteur die niet terugdeinsde voor nieuwe expressievormen. Ook buiten de Franse film had hij een mooie carrière. "In The trial (1962) speel ik maar een kleine rol. Maar het was een film van Orson Welles. Voor hem zou ik om het even wat hebben gedaan. (Lacht) Die man was zo vriendelijk en charmant. Hij hield erg van zijn acteurs." In de James Bond-film Moonraker (1979) is Lonsdale de slechterik Hugo Drax die de wereld vanuit een ruimtestation wil vergiftigen. "James Bond was een formidabele ervaring. Vooral het nevengebeuren. De intellectuelen vroegen hoe het kon dat iemand die Duras speelde zich tot dit soort films kon verlagen. (Lacht). Ik antwoordde dat ik het deed om hen te kloten. Werk is werk. Een acteur moet alles kunnen spelen."

Wie van bijrollen wat wil maken, doet er goed aan Lonsdale te bestuderen. Hij heeft niet veel nodig om aanwezig te zijn. De abt die Sean Connery vraagt om de mysterieuze moorden te onderzoeken in The name of the rose (1986) is maar een van de vele religieuzen die Lonsdale heeft vertolkt. "Ik heb het hele gamma aan geestelijken gespeeld: van de arme pastoor op het platteland over een kardinaal voor Joseph Losey tot en met de paus. Ik zocht dat niet op. Op een bepaald moment vond ik wel dat het welletjes was geweest. Maar tegen de rol van broeder Luc in Des hommes et des dieux van Xavier Beauvois kon ik onmogelijk nee zeggen. Wist je dat Luc eigenlijk geen priester was. Na twintig jaar mocht hij priester worden, maar hij weigerde. Hij was liever van zeven uur 's ochtends tot tien uur 's avonds in zijn verpleegzaal. Sommige dagen hielp hij tot 150 mensen. Is dat niet buitengewoon? Op straat houden mensen me soms nog tegen om me voor die film te bedanken."

Cyclus Michael Lonsdale

data: 30/1 > 25/2

----------------

India song (in aanwezigheid van Michael Lonsdale & Bouli Lanners)

data: 30/1, 19.30

waar: Cinematek, Brussel-Stad