1464 Hrzschmrz

Klarafestival: de HRZSCHMRZ van Serge Verstockt

Roel Daenen
© Agenda Magazine
03/03/2015

Serge Verstockt en zijn hedendaagse muziekensemble ChampdAction presenteren HRZSCHMRZ, een ‘trash opera’ over de liefde, met onder meer Guido Belcanto, een megafoonkoor en zingende avatars. Het wordt ongetwijfeld een van de hoogtepunten van het Klarafestival, dat met ‘If love could be’ een nieuw licht wil laten schijnen op de liefde.

ChampdAction huist diep in de buik van deSingel in Antwerpen. Wanneer we Serge Verstockt er een tweetal weken voor de première opzoeken, is het creatieproces nog volop aan het gisten en borrelen. Blij opgewonden troont hij ons mee naar een maquette van de scène. “Het is altijd erg spannend, die laatste weken. Alle puzzelstukken moeten nu samenvallen,” lacht hij. En voegt er in één adem aan toe: “En het zijn er nogal wat.”

Verstockt heeft toch al wat kilometers op de teller, en moet vast toch vertrouwen hebben in de succesvolle afloop. “Vertrouwen? Ja en neen. Ik werk wel al lang samen met deze ploeg, we weten wat we aan elkaar hebben. Maar wat mijn manier van werken betreft, is mijn credo dat ik mijzelf keer op keer opnieuw in vraag moet stellen. Anders ben ik gewoon gedoemd om te verdwijnen! Ik vind dat je je als componist moet afvragen hoe je je opstelt in deze wereld. Wat vertel je? En waarom is dat relevant? Je moet jezelf als kunstenaar voortdurend uit je comfortzone duwen! De hedendaagse muziekfestivals à la Ars Musica zijn veel kleiner geworden dan vroeger of zelfs gewoonweg verdwenen. En je kunt wel zeggen, ‘het is de schuld van de media’, of het publiek, of gewoon, van iedereen! (schamper) Maar ho, het zal zeker niet de schuld zijn van de componist! Steek eerst eens de hand in eigen boezem.”

Goed, doet u dat eens?
Verstockt
: “Vroeger had je de grote kanonnen van de hedendaagse muziek: Stockhausen, Nono, Boulez, enzovoort. Nu zijn de meeste van die grote jongens dood en begraven. Dat is geschiedenis, erfgoed. En zo moet je dat vandaag ook bekijken. Het modernisme heeft wel zijn antwoord gekregen met het postmodernisme, wat met John Cage begonnen is. Maar ik vraag me vaak af of de postmoderne muziek niet slechts de voorbode was van iets veel groters. Als je ziet wat de enorme impact is van het internet… tijd en ruimte spelen nog nauwelijks mee, alles wordt ook meteen gekopieerd en getransformeerd. Precies die vaststelling was voor mij het uitgangspunt van HRZSCHMRZ. Hoe staat het met ‘de liefde’ in deze digitale tijden? En om terug te komen op je vraag: als kunstenaar wil ik in de eerste plaats een idee overbrengen, en niet gewoon wat noten laten horen. Het interesseert me totaal niet om iets te maken dat enkel voor een stel ingewijden begrijpelijk zou zijn.”

Laat ons het hebben over HRZSCHMRZ. ‘De liefde’ lijkt me voor componisten van nu niet bepaald een populair thema.
Verstockt
: “Dat klopt, het is quasi not done. Een liefdeslied schrijven als hedendaags componist? Geen denken aan! Het Klarafestival vroeg me om iets rond dat thema te doen – waarvoor dank! Ik ben al snel op het fenomeen van de Japanse hikikomori gestuit. Dat is een grote groep van jongeren tussen 15 en 30 jaar, die zich opsluiten in hun kamer en zich helemaal terugtrekken uit de maatschappij. Hun ‘leven’ speelt zich volledig af op het internet! Zo trouwen ze bijvoorbeeld met mangafiguren – personages uit een strip! Ze kiezen heel bewust voor virtuele partners. Zolang we het internet gebruiken voor praktische of inhoudelijke zaken – info opzoeken op Wikipedia, kaartjes bestellen, een reis uitstippelen – vinden we dat allemaal best. Maar van zodra het gaat over liefde en libido… Als die in cyberspace hun beslag krijgen, dan krijgen mensen daar een vreemd gevoel bij. Ik verbind die hikikomori met de middeleeuwse, Europese nonnen. Die leefden hun leven ook in volledige afzondering en trouwden zogezegd ook met een virtueel figuur – Jezus. (grijnst) En daarnaast heb ik ook volop in de muziekgeschiedenis geshopt, om uiteindelijk uit te komen bij niemand minder dan Buddy Holly! Een échte man van vlees en bloed!”

Hoezo?
Verstockt
: “Hij markeert het begin van de echte rock ’n roll. (zingt vol overgave) Heartbeat, why do you stop when my baby’s kissing me? Dat gaat echt over lijf en leden. En muzikaal, zeker in zijn latere periode, is dat gewoon punk avant-la-lettre! Maar hij is maar een van de namen uit de muziekgeschiedenis. HRZSCHMRZ heeft veel laagjes. Nog een voorbeeld? Uiteraard kon ik niet om Schubert heen. Maar ik heb niet bijster veel affiniteit met zijn werk. Welnu, we brengen hem zoals de metalband Rammstein het zou doen.” (lacht)

Vandaar de benaming ‘trash opera’?
Verstockt
: “Ik denk dat het goed is om aan de codes van de klassieke muziek en de opera te morrelen, en dingen te doen die niemand verwacht. ChampdAction is een klein huis en we hebben weinig middelen. Maar dat geeft ook wel de trigger om creatief te zijn. Door het trashy te houden lukt dat ook aardig! Zo werken we met zingende avatars, is er een megafoon-koor en maken we daarnaast ook uitgebreid gebruik van projecties.”

En levensliedzanger Guido Belcanto wordt gecast als ‘troubadour’.
Verstockt
: “Guido Belcanto is een heel bijzonder iemand. Hij zweeft als performer zo’n beetje tussen de realiteit en fictie. Dat maakt hem interessant voor deze productie, die ook het snijpunt tussen virtualiteit en de echte wereld opzoekt. Bovendien is Guido Belcanto compleet onvervangbaar – want zo is er maar één! Hij omschrijft zichzelf als troubadour, die het verhaal brengt. Want er is wel degelijk een verhaal, een ridderverhaal. Waarin een ridder verliefd wordt op zijn koningin. (vertelt gretig) Natuurlijk ontdekt de koning die wederzijdse liefde en stuurt zijn ridder sito presto op kruistocht. Voor hij vertrekt, laat de koningin hem beloven dat, wanneer hij zou sneuvelen, hij haar zijn hart zou laten sturen. En natuurlijk sterft hij! De schildknaap gehoorzaamt zijn dode meester, snijdt het hart uit diens lichaam en reist ermee terug naar huis. De koning onderschept het hart, en geeft het aan zijn kok, met de opdracht om er een stoofpotje van te maken. En de rest kan je raden! De koningin schuift aan, proeft en zegt: ‘Dit is echt het lekkerste stoofpotje dat ik ooit gegeten heb!’ Wanneer de koning haar vertelt wat ze gegeten heeft, het hart van haar minnaar, sterft ze ter plekke. Einde verhaal. Bloedstollend, niet?”

HRZSCHMRZ

data: 17/3, 20.00

tickets: €20

waar: Ancienne Belgique, Brussel

------------------

Klarafestival

data: 6 > 21/3

festival pass: €99

waar: verschillende locaties

info: 070-21.02.17

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Brussel-Stad, Muziek, Podium

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni