Ilke Froyen van Passa Porta: De wereld achter de deur

Het internationale literatuurhuis Passa Porta is dit seizoen aan zijn tiende jaargang toe. Dat wordt gevierd met een speciaal programma van tien evenementen, dat afgelopen donderdag begon, en een orgelpunt krijgt als van 26 tot 29 maart het Passa Porta Festival plaatsheeft.

Ilke Froyen heeft de tien jaar van op de eerste rij meegemaakt als programmator. Tot het einde van het seizoen neemt ze bovendien de taken over van de vorige directrice Sigrid Bousset, die naar het Vlaamse kabinet van Cultuur vertrok.

U maakte de oprichting van Passa Porta mee. Kan u de ontstaansgeschiedenis ervan nog eens schetsen?
Ilke Froyen: “Ik werkte vanaf 2002 al voor Het Beschrijf dat in 1998 was opgericht om literatuur in Brussel een plek te geven. Er kwam toen weinig literatuur op de podia en de Nederlandstalige culturele partners die in Brussel met literatuur bezig waren, werkten erg versnipperd. Paul Buekenhout heeft toen voor synergie gezorgd met de organisatie van het literaire stadsfestival Het Groot Beschrijf, en om dat festival te verankeren is Het Beschrijf opgericht. Toen er dan sprake van was om ook een permanent literatuurhuis te creëren wilden we de meertaligheid en meerstemmigheid van Brussel daar permanent in laten doorklinken en zijn we met Entrez Lire in zee gegaan. We vonden in de Dansaertstraat een centrale plek, met die lange gang waardoor de naam Passa Porta is ontstaan: je moest de deur voorbij, passer la porte, om de plek te bereiken waar we tussen de boeken onze activiteiten organiseren. Want Passa Porta is ook een boekhandel met een literair aanbod, waar je de boeken van de auteurs die we uitnodigen meteen kan vinden in verschillende talen. Het is mooi om te zien dat de verschillende Brusselse publieken zich daar mengen en hoe bijzonder ook de grote internationale auteurs het vinden om hun boeken er in verschillende talen te signeren. Brussel is voor hen zo een beetje de wereld in het klein.”

Welke specifieke evenementen uit de afgelopen tien jaar vatten voor u de werking van Passa Porta mooi samen?
Froyen: “Zo zijn er heel veel. Ik vind het altijd weer bijzonder als auteurs en lezers hier samenkomen. Iemand als Nadine Gordimer (Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnares) is een naam in de boekenkast maar ook een persoon waarmee we hier een ervaring hebben gedeeld, en zo kan ik er natuurlijk nog veel opnoemen. Ik heb zelf ook goede herinneringen aan de avond met Hanif Kuresihi en Hari Kunzru (beide Britse schrijvers met Indische roots) die pas voor het eerst met elkaar in contact kwamen toen ze hier in 2004 mee Passa Porta openden. Maar ik denk ook aan de vele schrijfopdrachten, bijvoorbeeld voor de Europese Grondwet in verzen, Vers Brussel of Brussels in shorts. Want Passa Porta wil ook de creatie stimuleren.”

Waarnaar mogen we uitkijken in de nabije en iets verdere toekomst?
Froyen: “Op het einde van het seizoen gaan we samen nadenken op welke manier Passa Porta in de toekomst zijn rol nog kan intensifiëren. Want literaire reflectie op mens en maatschappij wordt in onze hoofdstad van Europa alleen maar pertinenter. Dat zal al blijken als de Braziliaanse auteur Bernardo Carvalho donderdag in zijn openingslezing een fictieve en gelaagde tekst brengt over de ultieme roman van de toekomst, en als later op de avond in de Beursschouwburg een hele reeks internationale auteurs het over hun band met Brussel hebben. In ons verjaardagprogramma kijk ik onder meer uit naar de Read & Meet met Sandro Veronesi (12/11) waarbij de lezers met de auteur in gesprek kunnen gaan, en natuurlijk ook naar de komst van de Portugees António Lobo Antunes (14/11). En tijdens het Passa Porta Festival Now and then met als thema de tijd zullen we weer in de hele stad aanwezig zijn.”
Michaël Bellon

Tien jaar Passa Porta,

data: 16/10 > 10/12.

waar: Passa Porta, A. Dansaertstraat 46, Brussel, 02-226.04.54, info@passaporta.be, www.passaporta.be