Het verband leggen tussen een oeroud Arabisch liefdesverhaal en sciencefiction? In zijn enthousiaste poging om de magie van geloof en wetenschap met elkaar te verbinden, deinst Haider Al Timimi nergens voor terug.
Haider Al Timimi: 'Goden maken alles menselijker'
Haider Al Timimi is de bijzonder expressieve acteur en danser die vroeger opereerde binnen Union Suspecte, en die nu met Kloppend Hert zijn eigen werk maakt. De komende weken is hij met twee muzikale voorstellingen te gast in Brussel. Eerst met de première van Layla's fool voor BRONKS en nadien met de herneming van Bite the hand that feeds you in Bozar.
"Layla's fool is opgebouwd rond de actuele spanningen tussen gelovigen en niet-gelovigen, tussen geloof en wetenschap," vertelt Haider Al Timimi. "Ik heb altijd al een fascinatie gehad voor wetenschap. Mijn vader is wetenschapper, en van kinds af waren de ruimte en de planeten thuis een gespreksonderwerp. Maar ik ben ook opgegroeid als moslim, en geleidelijk aan vond ik het moeilijker en moeilijker om wetenschap en geloof met elkaar te verbinden, zoals mijn vader dat wel nog kon. Zo is het geloof geleidelijk uit mij verdwenen. Maar zo belandde ik ook in een vacuüm, omdat het geloof zoveel antwoorden had op zoveel existentiële vragen. Ineens werd de dood bijvoorbeeld een moeilijke zaak, omdat er niets meer op volgde.
Heb je een uitweg uit die patstelling gevonden?
Haider Al Timimi: We zijn een minivolkje op een kleine planeet ver weg in de ruimte dat niet weet waar het vandaan komt en waar het naartoe gaat. Langs de andere kant zou je ook kunnen zeggen dat wij het universum zijn dat zichzelf begint te begrijpen en een geweten begint te kweken. Daar haal ik als mens veel waarde uit. Net zoals in een heilig boek bevat het universum ook onverklaarbare verschijnselen die men als een wonder kan beschouwen. De magie daarvan is heel belangrijk, zeker voor jongeren. Dat merk je bijvoorbeeld aan de populariteit van sciencefiction. Daarom vraag ik me ook af waarom op scholen naast de les godsdienst of zedenleer geen lessen worden gegeven over de kosmos. Men gaat er altijd van uit dat het te complex is, terwijl er genoeg voorbeelden zijn van astronomen die het heel poëtisch en niet louter wiskundig kunnen uitleggen. De mens is altijd op zoek naar een groter verhaal, en jongeren moeten ook met dat soort vraagstukken leren omgaan.
Ook de magie van de liefde is in het spel.
Al Timimi: De voorstelling is gebaseerd op een heel oud Perzisch verhaal van Nizami – Layla wa Majnun of Layla en de dwaas – over een dichtende dorpsgek die verliefd is op Layla, maar haar niet kan krijgen. Zijn liefde is zo extreem, en zijn fascinatie voor haar zodanig groot, dat hij echt gek wordt. Zijn vader neemt hem nog mee naar Mekka, maar zijn liefde wordt zelfs groter dan God en geloof. En hij creëert een leger dat moet vechten tegen de familie van het meisje. Layla en Majnun zijn de Romeo en Julia van de Arabische wereld.
In ons verhaal wordt Layla de kosmos. De dichter wordt een moslimwees en hij stort zich volop in de kosmos, waarvan hij een soort godsfiguur maakt waarin hij zich verliest. Misschien is God wel een van de beste uitvindingen om ons door het bestaan te trekken zonder dat we gek worden. Anders zitten we maar te kijken naar de sterren die we niet begrijpen. Goden maken alles menselijker en begrijpelijker.
Hoe breng je dat allemaal voor een BRONKS-publiek?
Al Timimi: Het is een voorstelling met tekst, muziek en dans. Wat we niet verteld krijgen of wat te letterlijk wordt, slaat om in beeld en dans. Er is een vijfkoppige band die iets speelt tussen jazz en Vangelis, tussen het spirituele en sciencefiction. De groep gaat net als Sancho Panza in Don Quichot soms mee in de theater- en waanvoorstelling van het hoofdpersonage, maar af en toe grijpen ze in als hij echt te ver gaat. Het is dus geen band die op de achtergrond een concertje speelt. Hij is echt betrokken en speelt mee.
Op 16 februari kom je ook nog naar Bozar met je eigen gezelschap Kloppend Hert voor de voorstelling Bite the hand that feeds you.
Al Timimi: Dat is een stuk waarin we komaf willen maken met de clichés die bestaan over de Roma, door de schoonheid te tonen die hun cultuur te bieden heeft. Ik ben ervoor terechtgekomen bij een viertal heel jonge muzikanten die meespelen en -dansen. De voorstelling speelt zich af in de underground waarin die mensen doorheen de eeuwen vaak geduwd zijn. De weerwolfmythen zijn bijvoorbeeld in burgerlijke middens ontstaan om de Roma te stigmatiseren en mensen te waarschuwen niet te veel met hen in contact te komen. De voorstelling gaat dus ook over de manier waarop Europa muren bouwt om iedereen buiten te houden. Ook de Roma, die al zo lang deel uitmaken van Europa, worden als sans-papiers behandeld. Als ze erkend willen worden, moeten ze hun identiteit veranderen en een huis kopen. En dat is ook wat ze meer en meer doen. Zich volledig laten domesticeren.
Lees meer over: Brussel-Stad, Podium
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.