Fototentoontoonstelling Retrography toont gradaties van grijs

We zien de wereld in kleur, nu eens door een roze bril, soms wat zwartgallig, zelden zwart-wit. Wat als de werkelijkheid plots gereduceerd wordt tot alleen nog gradaties van grijs? Acht Brusselaars-fotografen onderzochten die vraagstelling. Hun werk is te zien op de fototentoonstelling Retrography.

A cht fotografen, acht persoonlijke esthetische keuzes. Atef Haikal, Andrea Cruz, Eva Szell, Giovanni Cao, Jacqueline Mills, Jochen Beck, Nikoletta Rácz en Ola Jezowska-Minárik hebben twee zaken met elkaar gemeen: allen zijn ze in Brussel gestrand, vaak als expat, en geen van hen is voltijds of professioneel als fotograaf aan de slag. De ene is al meer ontloken of bedreven in het vak dan de andere. Hoe ze zich onderscheiden van het leger amateurfotografen dat enorm is aangedikt sinds fotografie als medium in een digitale wereld zo toegankelijk is? “Er is een verschil tussen snapshotbeelden, die iedereen kan maken, en beelden waar een creatief denkproces achter zit,” zegt Michael Chia, fotograaf en organisator van de tentoonstelling.

Michael Chia is afkomstig uit Singapore en is zelf inwijkeling in Brussel. Hij liet lang geleden een job in de luchtvaartsector achter zich om zich volledig op fotografie, zijn passie, te storten. Vandaag geeft hij workshops – veel deelnemers aan de tentoonstelling Retrography leerde hij op die manier kennen – en brengt hij fotografen met verschillende achtergronden samen voor tentoonstellingen.

Hoewel digitale fotografie ook in Chia’s werk niet meer weg te denken is, blijft hij verknocht aan zijn klassieke analoge camera en de bijhorende filmrolletjes. “Digitale fotografie heeft de manier van fotograferen drastisch veranderd. Met analoge fotografie schoot je minder plaatjes, maar de output was vaak wel kwalitatiever.”

Acht keer retrografie
Een regendag. Brusselse kasseien waar je met je hoge hakken op balanceert. Uit een alledaagse wandeling als deze haalt schilderes en fotografe Jacqueline Mills haar visuele ideeën. Jochen Beck fotografeert dan weer de letterlijke en figuurlijke va-et-vient van het expatmilieu, waar het loslaten van vriendschappen en de nostalgie daarrond deel van uitmaken.

De foto’s van Eva Szell zijn dan weer een letterlijke vertaling van het woord retrografie: ze legt als het ware met terugwerkende kracht schaduwen en reflecties vast. Ze noemt haar beelden zelf “oefeningen in ruimtelijk bewustzijn.”

Giovanni Cao laat zich leiden door de nostalgische sfeer die zwart-witprenten oproepen. Hij gaat op zoek naar speelgoedobjecten. Welke emoties wekt het op als je als volwassene terug je favoriete speelgoed van vroeger ter hand neemt? Gio graaft in de jeugdherinneringen van zijn vrienden, en linkt hun volwassen persoonlijkheid aan wie ze als kind waren. Via beelden wil hij de speelvogels in hen naar buiten lokken.

Nikoletta Rácz, al als tiener bezig met fotografie, houdt vast aan het adagium “oud wordt nieuw.” Alle trendy spullen van vandaag voelen verbazend vertrouwd aan. Mensen die zich laten omringen met retro-objecten doen dat uit nostalgie, of om te connecteren met een verleden waar ze geen deel van uitmaakten. Nikoletta fotografeert objecten die vandaag nog steeds functioneel zijn, maar die het slachtoffer zijn geworden van de industriële en technologische revolutie waar we met zijn allen in sneltempo door razen. Sommige objecten dienen tot niets anders meer dan tot pure decoratie. De fotografe plaatst de ‘gedegradeerde’ objecten naast of tegenover hun moderne opvolgers.

Niet alle beelden op de tentoonstelling zijn in Brussel, of in België, geschoten. Andrea Cruz’ leidmotief is de ontdekking van Brazilë door de Portugezen. Brazilië en Portugal krijgen dan ook de hoofdrol in haar prenten. Atef Haikals stokpaardje is landschapsfotografie. En sinds de komst van instantfotografie en postproductiesoftware houdt Ola Jezowska-Minárik tot slot vast aan de kwaliteiten van het analoge fotografische proces: traagheid, mysterie, onvoorspelbaarheid en imperfectie. Ze zoekt naar poëzie in het toeval en ze neemt je voor Retrography mee op een lange tocht langs de kust.

De expo Retrography loopt in de Sint-Gorikshallen van 1 tot en met 30 december. Elke dag gratis toegang van 10 tot 18u. Vernissage (vrije toegang) op 5 december.